حجاب در مسیحیت
حجاب در مسیحیت؛ نوع و حدود پوشش زنان در مسیحیت.
در تمامی اديان ابراهیمی حجاب نه‌تنها یک وظیفۀ دینی بلکه وظیفه‌ای اخلاقی بوده است. در مسیحیت نیز این امر مورد تأکید قرار گرفته و اصولی برای آن بیان شده است.
مفهوم‌شناسی
حجاب به‌معنی پرده، ستبر، روبند، برقع، نقاب و چادر است.[۱] همچنین حجاب به عفاف، حیا، شرم و در پرده کردن نیز معنا شده است.[۲] در اصطلاح حجاب، به‌معنای پوشش و مانعی مثل پرده است که به‌واسطۀ آن، پشت پرده دیده نمی‌شود. پوشش بودنِ حجاب نیز از آن جهت است که در پشت آن چیزی معلوم نیست.[۳]
تاریخچه حجاب در مسیحیت
در مسیحیت همچون سایر ادیان الهی، حجاب امري رایج و مورد تأکید بوده است. در قرن چهارم و پنجم میلادی در این آیین رَهبانیت[۴] به وجود آمد و زنان راهبۀ مسیحی با رعایت حجاب و عفت کامل مشغول خدمت به مردم شدند.[۵] تصاوير برجای‌مانده از مريم مقدس و راهبه‌هاى بزرگ و سایر زنان مسیحی که با لباس‌های بلند و پوشش سر ترسیم شده‌‌اند، گواهی دیگر بر رواج حجاب در مسیحیت بوده است.[۶] پس از رنسانس پایبندی به دین از سوی افراد تضعیف و به‌دنبال آن توجه به حجاب نیز کم‌رنگ شد. انقلاب صنعتی نیز در این مسئله بی‌تأثیر نبود. در قرون اخیر، در اثر توسعۀ سکولاریسم،[۷] پايبندي به حجاب بیش از هر عصر دیگر رو به افول گذاشت.[۸]
منشأ حجاب در مسیحیت
منشأ عفت و پوشش در مسیحیت با دیگر ادیان متفاوت است. تعالیم خاص مسیحیت زمینۀ عفت‌پیشگی مطلق در حد رهبانیت را در یک مسیحی مؤمن فراهم می‌کند، به‌طوری که حتی ازدواج به‌عنوان راه دوم مطرح می‌شود و بر اساس تعالیم عهد جدید، تجرد بر ازدواج برتری دارد. همچنین بر اساس تعالیم مسیحیت، زنی که خارج از کانون خانواده به خودآرایی بپردازد و منجر به لغزش مردان بیگانه شود، از نظر معنوی دچار مرگ خواهد شد.[۹]
حدود پوشش زنان مسیحی
در دین مسیحیت زنان باید به‌غیر از خانه، در مکان‌های دیگر با حجاب کامل باشد؛ چرا که این امر مانع از خیره‌شدن چشم‌های ناپاک به آنان خواهد شد. همچنین در این آیین به زنان سفارش شده تا صورت خود را از چشم نامحرمان بپوشانند تا آنان با نگاه به صورت ایشان به گناه نیفتند.[۱۰] در این آیین پسنديده نيست كه زنان خود را به زيور آراسته کنند حتی به زنان گفته شده که زيبايي‌های طبيعي خود را نیز بپوشانند. كتاب پوشاك ايرانيان باستان نوع پوشش زنان مسیحی را چنین توصیف می‌کند؛ زنان لباس‌هاي ابريشمي بر تن دارند كه به شكل پيراهن بلند و داراي كمربندي نقره‌اي است كه با هنرمندي زرگري شده و تقريباً بر روي ران آن‌ها افتاده است. اين لباس نسبتاً آراسته است و تركيب خوبي دارد؛ اما قسمت زيرين صورت را که با پارچۀ سفید ضخیم می‌پوشانند، به‌دلیل فشار دائمی روی آن، از زیبایی صورت کم می‌کند. اين روبند را زنان ارمني در موقع بيرون رفتن از خانه به قسمت زيرين مي‌بندند و چون شوهر اختيار كردند، در خانه نيز بايد آن را دائماً به صورت داشته باشند. روپوشي هم از مَلمَل يا چِلوار سفيد بر روي لباس دارند كه در موقع رفتن به كوچه و كليسا مي‌پوشند.[۱۱]
کشیشان مسیحی، چادر و روبند را از ارکان اخلاق عیسوي می‌دانستند و به زنان دستور می‌دانند که چادرها را از حریر زربفت تهیه کنند.[۱۲]
گونه‌های حجاب در مسیحیت
در مسیحیت به سه نوع حجاب پوششی، رفتاری و گفتاری اشاره شده است:
- حجاب پوششی: مسیحیت با دستور تجرد و زندگی رهبانی، بر لزوم حجاب پوششی و رعایت عفت تأکید فراوان داشته است و نه‌تنها پوشاندن صورت را الزامی کرده، بلکه تزیین موی سر و آرایش آن را نیز ممنوع کرده است.
- حجاب رفتاری: در مسیحیت تأکید می‌شد که هیچ‌کس برای زنانی که زیبایی‌شان را در معرض فروش می‌گذاشتند، احترامی قائل نشود.
- حجاب گفتاری: در مسیحیت از زن محترم انتظار می‌رفت که خانه‌نشین، نیکو و مطیع شوهران خود باشند و کمتر وارد اجتماع شوند، همچنین با هر کس که در راه بر می‌خورند وارد صحبت نشوند.[۱۳]
پانویس
- ↑ معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ حجاب، وب‌سایت واژه‌یاب.
- ↑ . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژۀ حجاب، وب‌سایت واژه‌یاب.
- ↑ . یاسمی، «جنبه‌های فردی و اجتماعی حجاب»، پرسمان، 1390ش، در وب‌سایت بانک مقالات ایران.
- ↑ رهبانیت از رهبه به‌معنای خشیت است و به‌طور عرفی بر انقطاع انسان از مردم برای عبادت خداوند به‌خاطر خشیت از او اطلاق می‌شود.(فاریاب، «رهبانیت در آیین مسیحیت»، 1387ش.)
- ↑ ده پهلوان، «بررسی حجاب در میان ملل باستانی و ادیان توحیدي»، 1378ش، ص8.
- ↑ گروه نویسندگان، جوان، هیجان و خویشتنداری، 1386ش، ص234.
- ↑ . سکولاریسم به‌معنای اعتقاد به جدایی زندگى و امور مربوط به آن از دین و نادیده گرفتن آموزه‌های دینی است که بر مبنای آن، ارزشهاى اخلاقى و روشهاى اجتماعى با توجه به معیشت دنیوى و رفاه اجتماعى تعیین می‌شود. (ربانی گلپایگانی، «تحلیل و نقد سکولاریسم»، 1381ش.)
- ↑ ده پهلوان، «بررسی حجاب در میان ملل باستانی و ادیان توحیدي»، 1378ش، ص8.
- ↑ ذبیحی و موسوی، «اشتراک حجاب در ادیان ابراهیمی»، 1386ش، ص151.
- ↑ شوکتی و حاجی قاسملو، «حجاب در ملل، اديان و مذاهب»،1390ش، ص101.
- ↑ حبیبی، «نیم نگاهی به حجاب در ادیان الهی»،1394ش، ص10.
- ↑ ده پهلوان، «بررسی حجاب در میان ملل باستانی و ادیان توحیدي»، 1387ش، ص8.
- ↑ علیمردی و علیمردی، «حجاب و پوشش در ادیان زرتشت، یهود و مسیحیت»، 1389ش، ص 129.
منابع
- حبیبی، محمداسحاق، «نیم‌نگاهی به حجاب در ادیان الهی»، مجلۀ معرفت، شمارۀ 94، 1384ش.
- ده پهلوان، طلعت، «بررسی حجاب در میان ملل باستانی و ادیان توحیدي»، مجلۀ فرهنگ پژوهش، شمارۀ 1، 1387ش.
- دهخدا، علی‌اکبر، «لغت‌نامه»، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 1 آبان 1401ش.
- ذبیحی، معصومه و موسوی، زهره‌سادات، «اشتراک حجاب در ادیان ابراهیمی»، مجلۀ مطالعات راهبردی زنان، شمارۀ 36، 1386ش.
- ربانی گلپایگانی، علی، «تحلیل و نقد سکولاریسم»، مجلۀ پیام حوزه، شمارۀ 36، 1381ش.
- شوكتي، آیت و حاجی قاسملو، فاطمه، «حجاب در ملل، اديان و مذاهب»، مجلۀ زن و فرهنگ، شمارۀ 7، 1390ش.
- علیمردی، مهناز و علیمردی، محمدمهدی، «حجاب و پوشش در ادیان زرتشت، یهود و مسیحیت»، مجلۀ معرفت ادیان، شمارۀ 3، 1389ش.
- فاریاب، محمدحسین، «رهبانیت در آیین مسیحیت»، مجلۀ معرفت، شمارۀ 133، 1387ش.
- گروه نویسندگان، جوان، هيجان و خويشتندارى، قم، موسسه علمي فرهنگي دارالحديث، 1386ش.
- معین، محمد، فرهنگی فارسی، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 1 آبان 1401ش.
- یاسمی، «جنبه‌های فردی و اجتماعی حجاب»، پرسمان، شماره 110، 1390ش، وب‌سایت بانک مقالات ایران، تاریخ بازدید: 13 دی 1401ش.