پرش به محتوا

بیش‌فعالی جنسی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۷: خط ۷:
==معیارهای تشخیصی اختلال بیش‌فعالی جنسی==
==معیارهای تشخیصی اختلال بیش‌فعالی جنسی==
بیش‌فعالی جنسی در مجموعه راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی DSM-5 به‌عنوان یک اختلال رسمی تشخیص داده نشده است؛ ولی ICD-11 سازمان بهداشت جهانی آن را به‌‌عنوان یک اختلال جنسی اجباری در نظر گرفته است. طبق این راهنما نشانه‌های بیش‌فعالی جنسی شامل موارد زیر است:
بیش‌فعالی جنسی در مجموعه راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی DSM-5 به‌عنوان یک اختلال رسمی تشخیص داده نشده است؛ ولی ICD-11 سازمان بهداشت جهانی آن را به‌‌عنوان یک اختلال جنسی اجباری در نظر گرفته است. طبق این راهنما نشانه‌های بیش‌فعالی جنسی شامل موارد زیر است:
الف- این افراد در کنترل میل‌ها یا تکانه‌های جنسی به‌طور مداوم دچار ناتوانی می‌شوند و به‌صورت تکراری اقدام به رفتار جنسی می‌کنند. رفتار جنسی چنین فردی ممکن است به‌صورت‌‌های زیر بروز کند:
الف- این افراد در کنترل میل‌ها یا تکانه‌های جنسی به‌طور مداوم دچار ناتوانی می‌شوند و به‌صورت تکراری اقدام به رفتار جنسی می‌کنند. رفتار جنسی چنین فردی ممکن است به‌صورت‌‌های زیر بروز کند:
-درگیر شدن در رفتارهای جنسی که باعث آسیب به سلامت، فعالیت، مسئولیت و یا مراقبت‌های شخصی فرد می‌شود.
-ناتوانی در کنترل یا کاهش رفتارهای جنسی با وجود تلاش‌های متعدد.
-انجام رفتارهای جنسی با وجود پیامدهای منفی از قبیل تعارضات زناشویی و مشکلات حقوقی یا مالی.


-انجام این رفتارها حتی در صورتی که لذت برای او ندارد.
* درگیر شدن در رفتارهای جنسی که باعث آسیب به سلامت، فعالیت، مسئولیت و یا مراقبت‌های شخصی فرد می‌شود.
* ناتوانی در کنترل یا کاهش رفتارهای جنسی با وجود تلاش‌های متعدد.
* انجام رفتارهای جنسی با وجود پیامدهای منفی از قبیل تعارضات زناشویی و مشکلات حقوقی یا مالی.
* انجام این رفتارها حتی در صورتی که لذت برای او ندارد.


ب-حداقل شش ماه این مشکل ادامه داشته و فرد قادر به کنترل این امیال و تکانه‌های شدید نیست.
ب-حداقل شش ماه این مشکل ادامه داشته و فرد قادر به کنترل این امیال و تکانه‌های شدید نیست.
خط ۲۶: خط ۲۴:
بیش‌فعالی جنسی می‌تواند منجر به کنش‌های مختلفی در زندگی فرد شود؛ از جمله ابتلا به خودارضایی افراطی، صرف زمان زیاد برای برنامه‌ریزی در مورد فعالیت جنسی، مشاهدة مکرر پورنوگرافی، انتخاب شرکای جنسی متعدد و مبتلا شدن به رفتارهایی که با ارزش‌های فرد در تضاد است.<ref>[https://mindtoolbox.ir/article/2378/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C/ «بیش فعالی جنسی یا هایپر سکشوال چیست؟ نشانه ها، علل و درمان»، وب‌سایت جعبه ابزار ذهنی.] </ref>  
بیش‌فعالی جنسی می‌تواند منجر به کنش‌های مختلفی در زندگی فرد شود؛ از جمله ابتلا به خودارضایی افراطی، صرف زمان زیاد برای برنامه‌ریزی در مورد فعالیت جنسی، مشاهدة مکرر پورنوگرافی، انتخاب شرکای جنسی متعدد و مبتلا شدن به رفتارهایی که با ارزش‌های فرد در تضاد است.<ref>[https://mindtoolbox.ir/article/2378/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C/ «بیش فعالی جنسی یا هایپر سکشوال چیست؟ نشانه ها، علل و درمان»، وب‌سایت جعبه ابزار ذهنی.] </ref>  
==عوامل خطر==
==عوامل خطر==
علت دقیق این اختلال مشخص نیست؛ اما برخی عوامل به‌عنوان عوامل خطر ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند؛ از قبیل ابتلا به اختلال دوقطبی، تومورها و صدمات به لوب فرونتال مغز، مصرف مواد، اختلال خوردن و سابقة سوء‌استفاده جنسی (به‌ویژه در زنان).<ref>- [https://www.medicalnewstoday.com/articles/hypersexuality Kuehnle & Written by  Fletcher,  "What to know about hypersexuality", medicalnewstoday website.]</ref>
علت دقیق این اختلال مشخص نیست؛ اما برخی عوامل به‌عنوان عوامل خطر ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند؛ از قبیل ابتلا به اختلال دوقطبی، تومورها و صدمات به لوب فرونتال مغز، مصرف مواد، اختلال خوردن و سابقۀ سوء‌استفاده جنسی (به‌ویژه در زنان).<ref>- [https://www.medicalnewstoday.com/articles/hypersexuality Kuehnle & Written by  Fletcher,  "What to know about hypersexuality", medicalnewstoday website.]</ref>
   
   
همچنین پیشرفت در فناوری و رسانه‌های اجتماعی و آسان بودن دسترسی به محتوای جنسی، اختلافات خانوادگی، اعتیاد در اعضای خانواده از دیگر عواملی است که ممکن است احتمال ابتلا به بیش‌فعالی جنسی را افزایش دهد.<ref>[https://www.bartarinha.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-104/1218850-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%84-%DA%86%DB%8C «بیش‌فعالی جنسی یا هایپرسکشوال چیست؟»، پایگاه خبری راه برترین‌ها.] </ref>  
همچنین پیشرفت در فناوری و رسانه‌های اجتماعی و آسان بودن دسترسی به محتوای جنسی، اختلافات خانوادگی، اعتیاد در اعضای خانواده از دیگر عواملی است که ممکن است احتمال ابتلا به بیش‌فعالی جنسی را افزایش دهد.<ref>[https://www.bartarinha.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-104/1218850-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%84-%DA%86%DB%8C «بیش‌فعالی جنسی یا هایپرسکشوال چیست؟»، پایگاه خبری راه برترین‌ها.] </ref>  
خط ۳۵: خط ۳۳:
رابطه جنسی با تعداد دفعات زیاد و بیش از حد در بانوان نیز می‌تواند عوارض متعددی داشته باشد؛ از قبیل خطر ابتلا به عفونت‌های مثانه و واژن و ابتلا به سرطان. طبق مطالعه‌ای که در سال 2020م توسط BMJ Sexual & Reproductive Health منتشر شد زنانی که 10 یا بیش از 10 شریک جنسی داشتند تقریباً 91درصد بیش از دیگران در معرض ابتلا به سرطان قرار داشتند. بیشتر این سرطان‌ها مربوط به عفونت‌های مقاربتی مانند ویروس پاپیلومای انسان (HPV) هستند.<ref>ن[https://mosbatesabz.com/mag/having-a-lot-of-sex-in-men/ ظری، «عوارض داشتن رابطه جنسی زیاد در مردان»، وب‌سایت مجله سبز.]</ref>
رابطه جنسی با تعداد دفعات زیاد و بیش از حد در بانوان نیز می‌تواند عوارض متعددی داشته باشد؛ از قبیل خطر ابتلا به عفونت‌های مثانه و واژن و ابتلا به سرطان. طبق مطالعه‌ای که در سال 2020م توسط BMJ Sexual & Reproductive Health منتشر شد زنانی که 10 یا بیش از 10 شریک جنسی داشتند تقریباً 91درصد بیش از دیگران در معرض ابتلا به سرطان قرار داشتند. بیشتر این سرطان‌ها مربوط به عفونت‌های مقاربتی مانند ویروس پاپیلومای انسان (HPV) هستند.<ref>ن[https://mosbatesabz.com/mag/having-a-lot-of-sex-in-men/ ظری، «عوارض داشتن رابطه جنسی زیاد در مردان»، وب‌سایت مجله سبز.]</ref>
==تاثیر بیش‌فعالی جنسی بر روابط زناشویی==
==تاثیر بیش‌فعالی جنسی بر روابط زناشویی==
بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال، دچار مشکلاتی در زندگی و روابط جنسی‌شان می‌شوند. آنها ممکن است میل جنسی‌شان هنگام رابطه از بین برود. برخی نیز ممکن است میل جنسی‌شان تغییر نکند؛ ولی در ارگاسم رسیدن مشکل داشته باشند.<ref>[https://mosbatesabz.com/mag/having-a-lot-of-sex-in-men/ - «بیش فعالی جنسی یا هایپر سکشوال چیست؟ نشانه ها، علل و درمان»، وب‌سایت جعبه ابزار ذهنی.]</ref>  در ضمن افراد مبتلا به این اختلال معمولاً نسبت به دیگران حساس‌تر هستند و رابطة جنسی معمولی که برای فرد معمولی لذت‌بخش است ممکن است برای چنین فردی لذت‌بخش نبوده و اذیت‌کننده هم باشد. همچنین افراد مبتلا به بیش‌فعالی جنسی به‌خاطر نداشتن آرامش درونی ممکن است در برقراری ارتباط صمیمانه با دیگران مشکل داشته باشند. همچنین برقراری رابطۀ جنسی هم برای این افراد سخت‌تر خواهد بود.<ref>[https://cyberneuro.net/shyperactivity/ -بیش فعالی جنسی»، وب‌سایت مرکز علوم اعصاب و رواشناسی سایبر.]</ref>  
بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال، دچار مشکلاتی در زندگی و روابط جنسی‌شان می‌شوند. آنها ممکن است میل جنسی‌شان هنگام رابطه از بین برود. برخی نیز ممکن است میل جنسی‌شان تغییر نکند؛ ولی در ارگاسم رسیدن مشکل داشته باشند.<ref>[https://mosbatesabz.com/mag/having-a-lot-of-sex-in-men/ - «بیش فعالی جنسی یا هایپر سکشوال چیست؟ نشانه ها، علل و درمان»، وب‌سایت جعبه ابزار ذهنی.]</ref>  در ضمن افراد مبتلا به این اختلال معمولاً نسبت به دیگران حساس‌تر هستند و رابطۀ جنسی معمولی که برای فرد معمولی لذت‌بخش است ممکن است برای چنین فردی لذت‌بخش نبوده و اذیت‌کننده هم باشد. همچنین افراد مبتلا به بیش‌فعالی جنسی به‌خاطر نداشتن آرامش درونی ممکن است در برقراری ارتباط صمیمانه با دیگران مشکل داشته باشند. همچنین برقراری رابطۀ جنسی هم برای این افراد سخت‌تر خواهد بود.<ref>[https://cyberneuro.net/shyperactivity/ -بیش فعالی جنسی»، وب‌سایت مرکز علوم اعصاب و رواشناسی سایبر.]</ref>  
==عوارض شهوت‌رانی در آموز‌های دینی==
==عوارض شهوت‌رانی در آموز‌های دینی==
غریزة جنسی عطیة الهی و امری طبیعی است. گرایش زن و مرد به یکدیگر اقتضای ساختار آدمی است. این غریزه برای اهدافی در راستای رشد فردی و اجتماعی در وجود انسان نهاده شده است. برای ارضای این غریزه رهنمودهایی بیان شده است. طغیان یا افراط و تفریط در ارضای آن علاوه بر عدم دستیابی به اهداف خلقت موجب عذاب الهی می‌شود.<ref>[https://www.beytoote.com/religious/sundries/term-quran.html -«روابط جنسی (زناشویی) در دید قرآن کریم»، وب‌سایت بیتوته.]</ref>  
غریزة جنسی عطیة الهی و امری طبیعی است. گرایش زن و مرد به یکدیگر اقتضای ساختار آدمی است. این غریزه برای اهدافی در راستای رشد فردی و اجتماعی در وجود انسان نهاده شده است. برای ارضای این غریزه رهنمودهایی بیان شده است. طغیان یا افراط و تفریط در ارضای آن علاوه بر عدم دستیابی به اهداف خلقت موجب عذاب الهی می‌شود.<ref>[https://www.beytoote.com/religious/sundries/term-quran.html -«روابط جنسی (زناشویی) در دید قرآن کریم»، وب‌سایت بیتوته.]</ref>  
خط ۴۳: خط ۴۱:
برخی پژوهشگران تلاش کردند راهکارهایی اجتماعی برای جلوگیری از انحرافات جنسی از دیدگاه قرآن و روایات ارائه کنند. آنها در نهایت راهکارهایی در دو حوزة خانواده و نهادهای حکومتی کشف کردند. از جمله راهکارهایی که در حوزۀ خانواده بیان کردند، عبارتند از محبت‌ورزی در کانون خانواده، تمکین در ارتباط زناشویی، زمینه‌سازی برای ازدواج فرزندان، امتناع از دوستی با جنس مخالف، غیرت‌ورزی بر پایة محبت، کنترل و نظارت بر رفتار زنان و دختران، آراستگی زن و شوهر و جداسازی بستر کودکان. در بخش نهادهای دولتی و حکومتی نیز اقدامات و تدابیری بیان شده است. به‌عنوان مثال تسهیل و آسان‌سازی ازدواج جوانان، پایین آوردن سن زادواج، جداسازی و تفکیک جنسیتی، فرهنگ‌سازی ازدواج موقت و سنت تعدد زوجات از جمله راهکارهایی بود که مطرح شدند.<ref>[https://civilica.com/doc/1760558/ -عسگری حسن و دهقانی، روح اله، راهکارهای اجتماعی جلوگیری از انحرافات جنسی از دیدگاه قرآن و روایات، 1402ش.]</ref>
برخی پژوهشگران تلاش کردند راهکارهایی اجتماعی برای جلوگیری از انحرافات جنسی از دیدگاه قرآن و روایات ارائه کنند. آنها در نهایت راهکارهایی در دو حوزة خانواده و نهادهای حکومتی کشف کردند. از جمله راهکارهایی که در حوزۀ خانواده بیان کردند، عبارتند از محبت‌ورزی در کانون خانواده، تمکین در ارتباط زناشویی، زمینه‌سازی برای ازدواج فرزندان، امتناع از دوستی با جنس مخالف، غیرت‌ورزی بر پایة محبت، کنترل و نظارت بر رفتار زنان و دختران، آراستگی زن و شوهر و جداسازی بستر کودکان. در بخش نهادهای دولتی و حکومتی نیز اقدامات و تدابیری بیان شده است. به‌عنوان مثال تسهیل و آسان‌سازی ازدواج جوانان، پایین آوردن سن زادواج، جداسازی و تفکیک جنسیتی، فرهنگ‌سازی ازدواج موقت و سنت تعدد زوجات از جمله راهکارهایی بود که مطرح شدند.<ref>[https://civilica.com/doc/1760558/ -عسگری حسن و دهقانی، روح اله، راهکارهای اجتماعی جلوگیری از انحرافات جنسی از دیدگاه قرآن و روایات، 1402ش.]</ref>
   
   
برخی دیگر از پژوهشگران سعی کرده‌اند بر اساس منابع اسلامی (قرآن و روایات) و مطالعات تجربی راهبردهای جسمانی- رفتاری مدیریت میل و رفتار جنسی در پسران نوجوان را تبیین کنند. از جمله راهبردهای مهمی که آنها در نتیجه بیان کردند عبارتند از تمرکز بر عادت‌های عذایی شامل کم‌خوری، کاهش دریافت انرژی، حذف اجزای غذایی افزایندة میل و رفتار جنسی در رژیم غذایی نوجوان، محدود کردن مصرف مکمل‌های غذایی، افزایش فعالیت جسمانی و رعایت برخی ملاحظات در محیط‌آرایی مکان‌های حضور نوجوان.<ref>[https://journals.sbmu.ac.ir/jrrh/article/view/16848/14014 -پورعباسی و دیگران، «برشماری راهبردهای جسمانی - رفتاری به‌منظور مدیریت میل و رفتار جنسی در پسران نوجوان بر اساس منابع اسلامی (قرآن و روایات) و مطالعات تجربی»، 1396ش، ص96.]</ref>  
برخی دیگر از پژوهشگران سعی کرده‌اند بر اساس منابع اسلامی (قرآن و روایات) و مطالعات تجربی راهبردهای جسمانی- رفتاری مدیریت میل و رفتار جنسی در پسران نوجوان را تبیین کنند. از جمله راهبردهای مهمی که آنها در نتیجه بیان کردند عبارتند از تمرکز بر عادت‌های عذایی شامل کم‌خوری، کاهش دریافت انرژی، حذف اجزای غذایی افزایندۀ میل و رفتار جنسی در رژیم غذایی نوجوان، محدود کردن مصرف مکمل‌های غذایی، افزایش فعالیت جسمانی و رعایت برخی ملاحظات در محیط‌آرایی مکان‌های حضور نوجوان.<ref>[https://journals.sbmu.ac.ir/jrrh/article/view/16848/14014 -پورعباسی و دیگران، «برشماری راهبردهای جسمانی - رفتاری به‌منظور مدیریت میل و رفتار جنسی در پسران نوجوان بر اساس منابع اسلامی (قرآن و روایات) و مطالعات تجربی»، 1396ش، ص96.]</ref>  
==شیوه‌های کنترل بیش‌فعالی==
==شیوه‌های کنترل بیش‌فعالی==
برای مدیریت این اختلال راهبردهای متعددی وجود دارد:
برای مدیریت این اختلال راهبردهای متعددی وجود دارد:
خط ۵۲: خط ۵۰:
برخی از آموزش‌ها باعث می‌شود افراد علل و درمان این اختلال را بهتر درک کنند. برخی توصیه‌ها در این زمینه عبارتند از:
برخی از آموزش‌ها باعث می‌شود افراد علل و درمان این اختلال را بهتر درک کنند. برخی توصیه‌ها در این زمینه عبارتند از:


# افراد مبتلا سعی کنند موقعیت‌ها، افکار و احساساتی را که باعث ایجاد رفتارهای اجباری جنسی می‌شوند، شناسایی کنند تا بتوانند برای اجتناب و مدیریت آنها اقدام لازم را انجام دهند.
#افراد مبتلا سعی کنند موقعیت‌ها، افکار و احساساتی را که باعث ایجاد رفتارهای اجباری جنسی می‌شوند، شناسایی کنند تا بتوانند برای اجتناب و مدیریت آنها اقدام لازم را انجام دهند.
# برای سایر مشکلات سلامت روان مانند اعتیاد، افسردگی و اضطراب اقدامات درمانی انجام دهند.
#برای سایر مشکلات سلامت روان مانند اعتیاد، افسردگی و اضطراب اقدامات درمانی انجام دهند.
# مدیریت استرس را تمرین کنند.
#مدیریت استرس را تمرین کنند.


===روان‌درمانی===
===روان‌درمانی===
روان‌درمانی نیز می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا رفتار جنسی اجباری را مدیریت کنند. انواع روان‌درمانی‌ها وجود دارد:
روان‌درمانی نیز می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا رفتار جنسی اجباری را مدیریت کنند. انواع روان‌درمانی‌ها وجود دارد:


# درمان شناختی رفتاری (CBT): این نوع درمان کمک می‌کند تا باورها و رفتارهای ناسالم و نادرست شناسایی شده و موارد مفیدتری جایگزین شود.<ref>- [https://patient.info/mental-health/sex-addiction-including-hypersexuality Willacy & Toni Hazell  ,"Hypersexuality", patient  website]</ref>  این سبک درمان به فرد کمک می‌کند تا یاد  بگیرد که چگونه الگوهای فکری مخرب یا مزاحم که اثر منفی بر رفتار و هیجاناتش دارند را شناسایی و اصلاح کند.<ref>[https://beheshtiyan.ir/mag/what-is-cbt/ - «درمان شناختی رفتاری یا CBT  چیست؟»، وب‌سایت دکتر بهشتیان.]</ref>
#درمان شناختی رفتاری (CBT): این نوع درمان کمک می‌کند تا باورها و رفتارهای ناسالم و نادرست شناسایی شده و موارد مفیدتری جایگزین شود.<ref>- [https://patient.info/mental-health/sex-addiction-including-hypersexuality Willacy & Toni Hazell  ,"Hypersexuality", patient  website]</ref>  این سبک درمان به فرد کمک می‌کند تا یاد  بگیرد که چگونه الگوهای فکری مخرب یا مزاحم که اثر منفی بر رفتار و هیجاناتش دارند را شناسایی و اصلاح کند.<ref>[https://beheshtiyan.ir/mag/what-is-cbt/ - «درمان شناختی رفتاری یا CBT  چیست؟»، وب‌سایت دکتر بهشتیان.]</ref>
# درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد: این از درمان بر پذیرش افکار و انگیزه‌ها و تعهد به انتخاب اقداماتی که با ارزش‌های مهم سازگارتر است، تأکید می‌کند.
#درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد: این از درمان بر پذیرش افکار و انگیزه‌ها و تعهد به انتخاب اقداماتی که با ارزش‌های مهم سازگارتر است، تأکید می‌کند.
# روان‌پویشی؛ تمرکز این نوع درمان بر این است که آگاهی فرد نسبت به افکار و رفتارهای ناهشیارش را بیشتر کند، بینش جدید ایجاد کند و به حل تعارضات کمک کند.<ref>- [https://patient.info/mental-health/sex-addiction-including-hypersexuality Willacy & Toni Hazell  ,"Hypersexuality", patient  website]</ref>   برای درمان توصیه می‌شود از متخصص مربوط به بیش‌فعالی کمک گرفته شود. مطمئناً متخصص می‌تواند به بهبودی بسیاری از مسائل کمک کند.<ref>-[https://cyberneuro.net/shyperactivity/ بیش فعالی جنسی»، وب‌سایت مرکز علوم اعصاب و رواشناسی سایبر.]</ref>
#روان‌پویشی؛ تمرکز این نوع درمان بر این است که آگاهی فرد نسبت به افکار و رفتارهای ناهشیارش را بیشتر کند، بینش جدید ایجاد کند و به حل تعارضات کمک کند.<ref>- [https://patient.info/mental-health/sex-addiction-including-hypersexuality Willacy & Toni Hazell  ,"Hypersexuality", patient  website]</ref> برای درمان توصیه می‌شود از متخصص مربوط به بیش‌فعالی کمک گرفته شود. مطمئناً متخصص می‌تواند به بهبودی بسیاری از مسائل کمک کند.<ref>-[https://cyberneuro.net/shyperactivity/ بیش فعالی جنسی»، وب‌سایت مرکز علوم اعصاب و رواشناسی سایبر.]</ref>


===درمان با طب سنتی===
===درمان با طب سنتی===
دیوان‌سالاران، confirmed، electionadmin، مدیران رابط کاربری، movedable، protected، مدیران اشتراک فشاری، steward، پنهانگران، مدیران، templateeditor
۱۷۷

ویرایش