چادر عربی

چادر عربی؛ نوعی چادر مرسوم در کشورهای اسلامی.

چادر عربی «عَبایه» را کامل‌‌ترین نوع چادر دانسته‌اند که برای پوشش زنان مسلمان در کشورهای عربی و غیرعربی مثل ایران استفاده می‌‌شود. این نوع چادر در طرح‌‌های مختلف و با پارچه‌‌های متفاوت دوخته می‌شود که با توجه به طرح‌‌های متفاوت آن به انواع مختلف جده، اماراتی، لبنانی و بحرینی تقسیم شده‌‌اند؛ ویژگی مهم انواع مختلف چادر عربی این است که ضمن پوشش کامل، راحت بوده و معمولاً به‌دلیل تمهیداتی که در زمان آماده‌ کردن آنها انجام می‌شود، از سُر خوردن آن روی سر جلوگیری می‌کند.

تاریخچه

نخستین پوشش عرب‌‌ها «دِرع»؛ پیراهنی سراپایی و آستین‌‌دار از گردن تا پشت پا، «مقنعه»؛ برای پوشش سر و صورت و «معجر»؛ کمی بلندتر از مقنعه، بوده است. نویسندگان رسائل حجابیه ذیل آیه 59 سورۀ احزاب تصریح کرده‌اند که جلباب به‌معنای چادر امروزی است.

طراحی و دوخت

چادر عربی طراحی‌‌های متفاوتی دارد که مشهورترین آن‌‌ها چادر الگو‌‌دار عربی است که خود با سه طرح متفاوت اماراتی، لبنانی و بحرینی در بازار به‌وفور یافت می‌‌شود. برای دوخت چادر عربی در بیشتر طرح‌ها به‌تناسب قد اشخاص، بین 5.5 تا 6.5 متر پارچه لازم است. بعد از تهیۀ پارچه، اندازه‌‌گیری آن برای شخص موردنظر مهم است. مرحلۀ آخر دوتکه کردن پارچه و تقسیم آن با توجه به‌ اندازه فرد و دوخت آستین و اصل چادر است.

انواع چادر عربی

انواع مختلف چادر عربی را می‌‌توان در بازار مشاهده کرد که نام‌گذاری آنها با توجه به مرسوم بودن‌شان در کشور خاصی است، مثل چادر عربی اماراتی، لبنانی، بحرینی و جده.

چادر جده یا عبایی (عربی اصیل)

از محبوب‌‌ترین نوع چادرهای عربی است که به‌دلیل شباهت زیادش با عبای مردان، عنوان «عبایی» به آن اطلاق می‌‌شود. برای دوخت این چادر پارچۀ زیادی لازم است، به‌همین دلیل می‌‌توان گفت راحت‌‌ترین چادر در میان انواع چادرهای عربی است، این چادر را می‌‌توان هم در مجلس و هم در خیابان استفاده کرد و برای حمل کودک نیز مانعی ندارد؛ چرا که به‌راحتی می‌‌توان زیر آن بچه را جا داد.

چادر اماراتی

این چادر چنانکه از اسمش پیدا است، نوعی از چادر عربی است که بیشتر در کشور امارات متحده عربی استفاده می‌‌شود؛ آستین‌‌های 40 سانتی‌متری این چادر آن را از سایر انواع چادر‌‌های عربی متمایز می-سازد؛ اما مانند بسیاری از چادرهای عربی جلوی آن باز است، هرچند می‌‌توان با نصب زیپ جلوی آن را بست، به‌دلیل راحتی و آستین‌‌های موجود در چادر اماراتی، در خانه، محل کار، مجلس، زمان رانندگی و بازار به‌راحتی استفاده می‌شود. این نوع چادر عربی نسبت به سایر انواع آن، اندامی‌‌تر است، با این ‌وجود به‌دلیل طرح‌‌های زیبای آن، محبوب دانشجویان و دانش‌‌آموزان است.

چادر لبنانی

نوعی متفاوت از انواع چادر عربی است که آستین ندارد بلکه سوراخی برابر بازوها در دو طرف چادر ایجاد شده است تا دست‌‌ها از آن بیرون آیند. مچ 10 سانتی نیز به‌جای آستین در این چادر تعبیه شده است. پایداری چادر لبنانی روی سر برای کش‌‌هایی است که جلوی آن به شکل مورب بسته می‌‌شوند؛ این چادر زیپ ندارد؛ بلکه با دکمه‌ای از زیر چانه و روی سینه بسته می‌‌شود و طوری بدن را کامل می‌‌پوشاند که می‌‌توان لباس راحت زیر آن پوشید؛ زیرا حتی مانتوی زیر آن ‌هم مشخص نیست. این چادر بسیار راحت است و جز برای بانوان لاغر، برای سایر بانوان خانه‌‌دار، شاغل و عادی نیز مناسب است.

چادر بحرینی

برای تهیۀ این چادر پارچه‌‌ای با طول تقریبی 5 متر و عرض 180 سانتی‌متر لازم است و برای دوخت آن پارچه دو تکه شده و اول برش پایینی آن به شکل هلالی و سراسری و البته کم‌عرض دوخته می-شود و سپس آستین‌های آن با عرض تقریبی 25 سانتی‌متری جداگانه و از قسمت آرنج به آن پیوند زده می‌شوند. نوع خاصی از چادر بحرینی نیز وجود دارد که به چادر صدف بحرینی مشهور است و شاکلۀ اصلی آن بحرینی است، ولی در جلوی صورت روبند دارد و در بالای سر مقنعه.

روش نگهداری

هرچند چادرهای عربی از پارچه‌‌های مختلفی تهیه می‌‌شوند، ولی برای نگهداری و دوام آن‌‌ها تدابیری لازم است؛ مثلاً در شستشوی چادرهای عربی کارشده یا تزئینی باید از آب سرد استفاده کرد؛ زیرا آب داغ باعث کاهش دوام و تسریع فرسودگی آن می‌‌شود، همچنین لازم است آنها را با شامپو شستشو داد و از استفادۀ مستقیم ادکلن و انواع اسپری در آن خودداری کرد.

منابع

• «آشنایی با انواع مدل‌‌های چادر مشکی»، مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: 19 بهمن 1399ش.
• بقایی، آزاده، «چگونه چادر عربی بدوزیم»، وب‌سایت خانۀ حجاب صدف، تاریخ درج مطلب: 18ژوئن2020.
• سیفی، «چادر عربی و تاریخچۀ آن»، وب‌سایت حجاب بنی‌فاطمی، تاریخ درج مطلب: 28 شهریور 1401ش.
• عسگری خانقاه، اصغر و بهادری‌نژاد، اعظم، «فرهنگ پوشش زنانه نزد بانوان دانشکدۀ روانشناسی و علوم اجتماعی (چادر غیر ساده، ملی، عربی، قجری...)»، دو فصلنامۀ دانش‌‌های بومی ایران، شمارۀ 1، بهار و تابستان 1393ش.
• موسوی، عذرا، «چادر از همه رقم!؛ همه اطلاعاتی که برای خرید یک چادر نیاز دارید»»، مجلۀ دیدار آشنا، شماره 105 و 106، تیر و مرداد 1388ش، در وب‌سایت پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید: 19 آذر 1401ش.
• مهدی‌زاده، حسین، «همگونی «جلباب» قرآنی و چادر مشکی»، مجلۀ پیام زن، شمارۀ 177، آذر 1388ش، در وب‌سایت پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید 19 آذر 1401ش.
• شاه‌‌سنایی، محمدرضا، طباطبایی، محمدکاظم، «بررسی نظریه حجاب حداقلی دربارﺓ وضعیت پوشش در عصر جاهلیت و صدر اسلام»، مجلۀ علمی- پژوهشی پژوهش‌‌های تاریخی، شماره 34، تابستان 1396ش، در وب‌سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید: 19 آذر 1401ش.
• هادی، «بهترین مدل‌‌های چادر شامل ساده، عربی اصیل، اماراتی»، وب‌سایت مجلۀ انترنتی جوان ایرانی، تاریخ درج مطلب: 28 آوریل 2022.