دالان: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 <big>'''دالان'''</big>؛ فضایی سرپوشیده در معماری سنتی برای حفظ حریم خصوصی از طریق مسیری طولانی.<br>
-دالان، یکی از عناصر مهم در معماری سنتی ایرانی است. این فضا نقش مهمی در ایجاد حریم خصوصی و سلسله‌مراتب فضایی خانه‌ها دارد. دالان به‌عنوان یک عنصر کاربردی و نماد فرهنگ و ارزش‌های ایرانی، بخش مهمی از هویت معماری ایرانی است. در خانه‌های سنتی، دالان به‌عنوان فضایی چندمنظوره، با ویژگی‌هایی همچون زیبایی بصری، حفظ حریم خصوصی، تنظیم جریان هوا و ایجاد حس آرامش و مهمان‌نوازی شناخته می‌شود. همچنین در هدایت مسیر و ارتباط بین فضاهای مختلف نقش مهمی دارد.
+دالان، یکی از عناصر مهم در معماری سنتی ایرانی است. این فضا نقش مهمی در ایجاد [[حریم خصوصی]] و سلسله‌مراتب فضایی خانه‌ها دارد. دالان به‌عنوان یک عنصر کاربردی و نماد فرهنگ و ارزش‌های ایرانی، بخش مهمی از هویت معماری ایرانی است. در خانه‌های سنتی، دالان به‌عنوان فضایی چندمنظوره، با ویژگی‌هایی همچون زیبایی بصری، حفظ حریم خصوصی، تنظیم جریان هوا و ایجاد حس آرامش و مهمان‌نوازی شناخته می‌شود. همچنین در هدایت مسیر و ارتباط بین فضاهای مختلف نقش مهمی دارد.
 ==تعریف دالان==
-دالان به‌معنای دهلیز، فضای سرپوشیده‌ای میان درِ ورودی و فضای داخلی خانه است.<ref>. [https://vajehyab.com/dehkhoda/%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86?q=%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86 دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژة دالان.]</ref> همچنین به راهروهای پیچ‌درپیچ در بازار که مثل رسته بوده یا راهروهای پیچ‌درپیچ خانه یا راهروهای سرپوشیدۀ بزرگ که در دو طرف سه‌دری‌ها قرار می‌گرفت، دالان می‌گفتند<ref>. پیرنیا، آشنایی با معماری اسلامی ایران، 1384ش، ص61 و 380.</ref> که در گذشته از واژۀ دهلیز برای آن استفاده می‌کردند.<ref>. [https://sarpeleh.blogsky.com/1389/12/06/post-41/ سرپله، «شناخت کلی کالبد و ساختار خانة ایرانی»، بلاگ‌اسکای سرپله.]</ref>
+[[دالان]] به‌معنای دهلیز، فضای سرپوشیده‌ای میان درِ ورودی و فضای داخلی خانه است.<ref>. [https://vajehyab.com/dehkhoda/%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86?q=%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86 دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژة دالان.]</ref> همچنین به راهروهای پیچ‌درپیچ در بازار که مثل رسته بوده یا راهروهای پیچ‌درپیچ خانه یا راهروهای سرپوشیدۀ بزرگ که در دو طرف سه‌دری‌ها قرار می‌گرفت، دالان می‌گفتند<ref>. پیرنیا، آشنایی با معماری اسلامی ایران، 1384ش، ص61 و 380.</ref> که در گذشته از واژۀ دهلیز برای آن استفاده می‌کردند.<ref>. [https://sarpeleh.blogsky.com/1389/12/06/post-41/ سرپله، «شناخت کلی کالبد و ساختار خانة ایرانی»، بلاگ‌اسکای سرپله.]</ref>
 ==تاریخچه==
@@ خط ۱۳: / خط ۱۳: @@
 ==اهمیّت پیش‌ورودی در طراحی بناهای سنتی==
-فضای ورودی، وظیفه ایجاد ارتباط میان درون و بیرون بنا را بر عهده دارد. نظام ورودی که از عناصر سردر، هشتی و دالان تشکیل می‌شود، نخستین بخش بنا است که ویژگی‌های کلی فضا، آداب ورود و تمایز میان حریم خصوصی و عمومی را نمایان می‌سازد.<ref>. [https://frh.sccsr.ac.ir/article-1-375-fa.html مرادی‌نسب و منان‌رئیسی، «تحلیل ابعاد وجودی نظام ورودی خانه‌های سنتی ایران بر پایة علل اربعة سینوی نمونة موردی: خانه‌های قاجاری یزد»، 1400ش، ص149 و 155.]</ref>  در جوامع سنتی، با شکل‌گیری نگاه عمیق‌تر به مفهوم سکونت، تدابیر ویژه‌ای برای طراحی فضای ورودی در نظر گرفته شد.<ref>. [http://4sooarc.com/%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C «انواع معماری هشتی»، وب‌سایت چارسو.]</ref>
+فضای ورودی، وظیفه ایجاد ارتباط میان درون و بیرون بنا را بر عهده دارد. نظام ورودی که از عناصر سردر، [[هشتی]] و دالان تشکیل می‌شود، نخستین بخش بنا است که ویژگی‌های کلی فضا، آداب ورود و تمایز میان حریم خصوصی و عمومی را نمایان می‌سازد.<ref>. [https://frh.sccsr.ac.ir/article-1-375-fa.html مرادی‌نسب و منان‌رئیسی، «تحلیل ابعاد وجودی نظام ورودی خانه‌های سنتی ایران بر پایة علل اربعة سینوی نمونة موردی: خانه‌های قاجاری یزد»، 1400ش، ص149 و 155.]</ref>  در جوامع سنتی، با شکل‌گیری نگاه عمیق‌تر به مفهوم سکونت، تدابیر ویژه‌ای برای طراحی فضای ورودی در نظر گرفته شد.<ref>. [http://4sooarc.com/%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C «انواع معماری هشتی»، وب‌سایت چارسو.]</ref>
 در آموزه‌های اسلامی نیز با بهره‌گیری از پیکربندی فضایی و تفکیک فضا به دو بخش اندرونی و بیرونی، به این بخش هویت خاصی بخشیده شد. به‌منظور جلوگیری از دید مستقیم به فضاهای داخلی، در معماری سنتی از سلسله‌مراتبی در طراحی فضا استفاده می‌شد.<ref>. [https://www.sid.ir/paper/177423/fa پیوسته‌گر و همکاران، «بازشناسی اصول پنج‌گانة استاد پیرنیا در معماری خانه‌های سنتی ایران و تحلیل آن با استناد به منابع اعتقادی اسلامی مطالعة موردی: خانه‌های شهر یزد»، 1396ش، ص56.]</ref>
@@ خط ۱۹: / خط ۱۹: @@
 ==نقش دالان در حفاظت از حریم خصوصی و تأمین امنیت==
-ساماندهی و ترکیب فضاها براساس کالبد و کارکرد آنها، موجب پديدآمدن سلسله‌مراتبی شد که بیشترين تأثیر را در شکل‌گیری محرمیت داشت.<ref>. [https://civilica.com/doc/449680/ جوراب‌چیان و عرفان، «بررسی عوامل مؤثر بر احساس محرمیت در مجتمع‌های مسکونی به‌عنوان یکی از نمودهای اصلی معماری و شهرسازی سنتی و اسلامی (نمونة موردی: مجتمع‌های مسکونی شهر شیراز)»، 1394ش، ص8.]</ref> اصل سلسله‌مراتب در جنبه‌های گوناگون معماری نمود می‌یابد و یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های کالبدی آن، مفهوم محرمیت است. این اصل با بهره‌گیری از ساختارهای منظم و هدفمند، زمینه‌ساز شکل‌گیری ارزش‌های پایدار در طراحی فضا می‌شود.<ref>. [https://civilica.com/doc/449680/ جوراب‌چیان و عرفان، «بررسی عوامل مؤثر بر احساس محرمیت در مجتمع‌های مسکونی به‌عنوان یکی از نمودهای اصلی معماری و شهرسازی سنتی و اسلامی (نمونة موردی: مجتمع‌های مسکونی شهر شیراز)»، 1394ش، ص8.]</ref> ورودی خانه به‌واسطۀ قرارگیری در محل پیوند عرصۀ خصوصی و عمومی، نقش اساسی در ایجاد محرمیت را بر عهده داشت.‌<ref>. [https://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-182-1&sid=1&slc_lang=fa علی‌الحسابی و قربانی، «بررسي ويژگي‌هاي فضای ورودی به‌عنوان مفصل و حريم بصری در عرصه‌های عمومي مجاور؛ نمونة موردی: بندر لافت»، 1393ش، ص88.]</ref>
+ساماندهی و ترکیب فضاها براساس کالبد و کارکرد آنها، موجب پدیدآمدن سلسله‌مراتبی شد که بیشترین تأثیر را در شکل‌گیری محرمیت داشت.<ref>. [https://civilica.com/doc/449680/ جوراب‌چیان و عرفان، «بررسی عوامل مؤثر بر احساس محرمیت در مجتمع‌های مسکونی به‌عنوان یکی از نمودهای اصلی معماری و شهرسازی سنتی و اسلامی (نمونة موردی: مجتمع‌های مسکونی شهر شیراز)»، 1394ش، ص8.]</ref> اصل سلسله‌مراتب در جنبه‌های گوناگون معماری نمود می‌یابد و یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های کالبدی آن، مفهوم محرمیت است. این اصل با بهره‌گیری از ساختارهای منظم و هدفمند، زمینه‌ساز شکل‌گیری ارزش‌های پایدار در طراحی فضا می‌شود.<ref>. [https://civilica.com/doc/449680/ جوراب‌چیان و عرفان، «بررسی عوامل مؤثر بر احساس محرمیت در مجتمع‌های مسکونی به‌عنوان یکی از نمودهای اصلی معماری و شهرسازی سنتی و اسلامی (نمونة موردی: مجتمع‌های مسکونی شهر شیراز)»، 1394ش، ص8.]</ref> ورودی خانه به‌واسطۀ قرارگیری در محل پیوند عرصۀ خصوصی و عمومی، نقش اساسی در ایجاد محرمیت را بر عهده داشت.‌<ref>. [https://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-182-1&sid=1&slc_lang=fa علی‌الحسابی و قربانی، «بررسي ويژگي‌هاي فضای ورودی به‌عنوان مفصل و حريم بصری در عرصه‌های عمومي مجاور؛ نمونة موردی: بندر لافت»، 1393ش، ص88.]</ref>
 معماران نیز با ایجاد بیشترین فاصله در بخش اندرونی نسبت به ورودی، محرمیّت فضایی را در خانه‌ها افزایش می‌دادند.<ref>. [https://www.sid.ir/paper/177423/fa پیوسته‌گر و همکاران، «بازشناسی اصول پنج‌گانة استاد پیرنیا در معماری خانه‌های سنتی ایران و تحلیل آن با استناد به منابع اعتقادی اسلامی مطالعة موردی: خانه‌های شهر یزد»، 1396ش، ص57-56.]</ref> نظام ورودی در ایجاد قلمرو مستحکم، خلوت مناسب و حفاظت فیزیکی از اهل خانه نقش اساسی داشت.<ref>. [https://frh.sccsr.ac.ir/article-1-375-fa.html مرادی‌نسب و منان‌رئیسی، «تحلیل ابعاد وجودی نظام ورودی خانه‌های سنتی ایران بر پایة علل اربعة سینوی نمونة موردی: خانه‌های قاجاری یزد»، 1400ش، ص159.]</ref> یکی از مهمترین بخش‌های تأثیرگذار در محرمیت فضای ورودی، کنترل نفوذپذیری بصری است<ref>. [https://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-182-1&sid=1&slc_lang=fa علی‌الحسابی و قربانی، «بررسي ويژگي‌هاي فضای ورودی به‌عنوان مفصل و حريم بصری در عرصه‌های عمومي مجاور؛ نمونة موردی: بندر لافت»، 1393ش، ص94.]</ref> که بنا بر اصل نهی از اشراف و دسترسی بصری،<ref>. [https://smb.yazd.ac.ir/article_1639.html حیدری و تقی‌پور، «تحلیل محرمیت در خانه‌های سنتی بر اساس نسبت توده به فضا (نمونة موردی: خانه‌های تک‌حیاط در اقلیم گرم و خشک)»، 1397ش، ص94.]</ref> با یک چرخش در ورودی انحراف دید ایجاد می‌کردند.<ref>. [https://www.sid.ir/paper/92093/fa#downloadbottom ولی‌زادة‌اوغانی، «نمود اندیشه‌های اخلاقی- حقوقی در طرح معماری خانه‌های سنتی ایران»، 1397ش، ص35.]</ref> بر همین اساس، مسئلۀ محرمیت را در ورودی برخی مساجد و خانه‌های تاریخی با تغییر مسیر حل می‌کردند.<ref>. [https://www.isna.ir/news/1402092215913/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%86%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87 «بازخوانی معماری خانه‌هایی فراتر از سکونت‌گاه»، خبرگزاری ایسنا.]</ref>
@@ خط ۳۳: / خط ۳۳: @@
 دالان‌ها به‌عنوان یکی از عناصر هویت‌ساز در معماری سنتی، عبارتند از:
-*ابعاد دینی دالان، ناشی از باور به محرمیت و جلوگیری از دید مستقیم به فضای خصوصی است که در پیچش ورودی به حیاط اندرونی نمایان می‌شود.
+*ابعاد دینی دالان، ناشی از باور به محرمیت و جلوگیری از دید مستقیم به فضای خصوصی است که در پیچش ورودی به [[حیاط]] اندرونی نمایان می‌شود.
 *بر اساس هنجارهای ملی، معمار برای کاهش طول بصری دالان، در دو نقطه، فضایی را برای تابش نور باز می‌کند تا فرد از فضای تاریک به سوی روشنایی هدایت شود.<ref>. [https://www.sid.ir/paper/136845/fa بمانیان و همکاران، «عناصر هویت‌ساز در معماری سنتی خانه‌های ایرانی: نمونة موردی خانة رسولیان یزد»، 1389ش، ص59.]</ref>
@@ خط ۴۴: / خط ۴۴: @@
 در سلسله‌مراتب ورود به مساجد، دالان با تغییر جهت، محور صحن را با محور قبله هماهنگ می‌کند. دالان به‌عنوان فضایی ارتباطی، اصل سلسله‌مراتب ورود به مساجد را تقویت کرده و حریم خصوصی را ایجاد می‌کند. یکی از دلایل اصلی وجود دالان در معماری حکیمانۀ مساجد، حفظ حریم و سهل‌الوصول نبودن فضا است.<ref>. [https://ensani.ir/fa/article/407619/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A8-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF یداللهی و ادیبان، «بررسی سلسله مراتب ورود به مساجد»، 1398ش، ص24.]</ref> فلسفۀ فضای تاریک دالان در مساجد، جدایی تدریجی نمازگزاران از فضای شهر و آمادگی برای ورود به شبستان است.<ref>. [https://isfahan2rist.com/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D9%84%D8%B7%D9%81-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87/ «مسجد شیخ لطف‌الله»، وب‌سایت اصفهان‌توریست.]</ref>
-دالان در بازارهای بزرگ مثل بازار تهران نیز نقش فضای ارتباطی را ایفا می‌کند<ref>. [http://www.iran-eng.ir/threads/%D8%A7%D8%A8%D9%86%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%9B-%D8%B3%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%DB%8C%D9%85-%D8%AA%DB%8C%D9%85%DA%86%D9%87.29724/ «ابنیة سنتی ایران، بازار؛ سرا، تیم، تیمچه»، وب‌سایت باشگاه مهندسان ایران.]</ref> که در مجموعۀ بازار سنتی، ترکیبی از دالان‌های موازي و متقاطع بود. در سقف آنها یک حفرۀ مرکزي براي تأمین نور و تهویۀ هوا تعبیه می‌شد و درِ ورودی اغلب دالان‌ها را نزديک غروب می‌بستند.<ref>. [https://memarsaz.com/%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C/ «دالان در بازار سنتی ایرانی»، وب‌سایت معمارساز.]</ref>
+دالان در بازارهای بزرگ مثل بازار تهران نیز نقش فضای ارتباطی را ایفا می‌کند<ref>. [http://www.iran-eng.ir/threads/%D8%A7%D8%A8%D9%86%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%9B-%D8%B3%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%DB%8C%D9%85-%D8%AA%DB%8C%D9%85%DA%86%D9%87.29724/ «ابنیة سنتی ایران، بازار؛ سرا، تیم، تیمچه»، وب‌سایت باشگاه مهندسان ایران.]</ref> که در مجموعۀ بازار سنتی، ترکیبی از دالان‌های موازی و متقاطع بود. در سقف آنها یک حفرۀ مرکزی برای تأمین نور و تهویۀ هوا تعبیه می‌شد و درِ ورودی اغلب دالان‌ها را نزدیک غروب می‌بستند.<ref>. [https://memarsaz.com/%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C/ «دالان در بازار سنتی ایرانی»، وب‌سایت معمارساز.]</ref>
 ==عنصر زیبایی‌شناسانه در طراحی دالان‌ها==
@@ خط ۶۴: / خط ۶۴: @@
 طولانی‌بودن دالان در طراحی، بر اساس اهداف و ترکیب فضاها، به‌ کارکردهای خاص توجه داشت که عبارتند از:
-*حفظ حریم: به‌واسطۀ افزایش طول دالان، دسترسی بصری به درون فضا کم می‌شد<ref>. [https://ensani.ir/fa/article/author/243255 بلالی‌اسکویی و همکاران، «بررسی چگونگی تأثیر هندسة فضای ورودی در حفظ و ایجاد محرمیت و درون‌گرایی در خانه‌های قاجاری تبریز»، 1401ش، ص28.]</ref> و براي تأمين حداكثری محرميت و امنيت مسير حركت را تا حد ممکن طولاني می‌کردند.<ref>. [https://sanad.iau.ir/journal/jwsf/Article/519711?jid=519711 طوفان، «بررسي رابطة مفهوم حريم زنانه با آفرينش فضاي ورودي در معماري ايران»، 1390ش، ص135.]</ref>
+*حفظ حریم: به‌واسطۀ افزایش طول دالان، دسترسی بصری به درون فضا کم می‌شد<ref>. [https://ensani.ir/fa/article/author/243255 بلالی‌اسکویی و همکاران، «بررسی چگونگی تأثیر هندسة فضای ورودی در حفظ و ایجاد محرمیت و درون‌گرایی در خانه‌های قاجاری تبریز»، 1401ش، ص28.]</ref> و برای تأمین حداكثری محرمیت و امنیت مسیر حركت را تا حد ممکن طولانی می‌کردند.<ref>. [https://sanad.iau.ir/journal/jwsf/Article/519711?jid=519711 طوفان، «بررسي رابطة مفهوم حريم زنانه با آفرينش فضاي ورودي در معماري ايران»، 1390ش، ص135.]</ref>
 *رهایی از مشکلات بیرونی: دالان سرپوشیدۀ نسبتاً طولانی به‎مانند برزخی میان خانه و بیرون، به افراد فرصت می‌داد تا هر نوع مشغله فکری و مشکلات خارج از منزل را از ذهن خود بزدایند.<ref>. [https://www.mehrnews.com/news/3586250/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87-%D9%88-%D8%B9%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%DA%A9%D9%85%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C «تبریز شهر خانه‌های تاریخی؛ از مشروطه و علوی تا خانة کمپانی»، خبرگزاری مهر.]</ref>
@@ خط ۸۰: / خط ۸۰: @@
 ==پیامد‌ حذف ورودی دالان در طراحی خانه‌های معاصر==
-سلسله‌مراتب ورودی در خانه‌های معاصر به يك در تبديل شده كه مشخص‌کنندۀ مرز بين فضاي عمومي و خصوصي خانواده‌ها است. حذف سلسله‌مراتب ورود، با نقض حریم خانواده‌ها باعث آشفتگی در فضای خصوصی و اختلاط در عملکرد سایر فضاها شده است.<ref>. [https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_4399.html غفوریان و همکاران، «گونه‌شناسي سازمان فضايي و سلسله‌مراتب ورود در خانه‌هاي ايراني با تأكيد بر محرميت»، 1396ش، ص130-141.]</ref>
+سلسله‌مراتب ورودی در خانه‌های معاصر به یك در تبدیل شده كه مشخص‌کنندۀ مرز بین فضای عمومی و خصوصی خانواده‌ها است. حذف سلسله‌مراتب ورود، با نقض حریم خانواده‌ها باعث آشفتگی در فضای خصوصی و اختلاط در عملکرد سایر فضاها شده است.<ref>. [https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_4399.html غفوریان و همکاران، «گونه‌شناسي سازمان فضايي و سلسله‌مراتب ورود در خانه‌هاي ايراني با تأكيد بر محرميت»، 1396ش، ص130-141.]</ref>
 با ورود به خانه، تمام فضاهای درون خانه در معرض اشراف قرار می‌گیرند. در ساختمان‌سازی‌های معاصر و در اغلب موارد، فضاهای بینابینی از میان رفته و مسیرها با یکدیگر تداخل پیدا کرده و هدایت افراد توسط اشیاء و عادات صورت می‌گیرد.<ref>. [https://www.sid.ir/paper/856929/fa چلونگریان و همکاران، «بررسی الگوهای معماری ورودی درخانه‌های سنتی ایرانی و ارائة راهبرد در بقای ورودی خانه‌های معاصر (خانه‌های شهر اصفهان)»، 1394ش، ص14.]</ref>
@@ خط ۱۲۹: / خط ۱۲۹: @@
 *طاهری شهرآئینی، مسعود و خاقانی، سعید، «ساختارشناسی معماری ایران (الگو و زبان) مطالعۀ موردی معماری صفوی در اصفهان»، دانشگاه صنعتی شاهرود، 1396ش.
 *
-*طوفان، سحر، «بررسي رابطۀ مفهوم حريم زنانه با آفرينش فضاي ورودي در معماري ايران»، زن و مطالعات خانواده، شمارۀ 14، سال 4، زمستان 1390ش.
+*طوفان، سحر، «بررسی رابطۀ مفهوم حریم زنانه با آفرینش فضای ورودی در معماری ایران»، زن و مطالعات خانواده، شمارۀ 14، سال 4، زمستان 1390ش.
 *
 *عزیزیان، محمدصادق و کنعانیان، فرزین، «نقش خلوت در معماری ایرانی»، وب‌سایت سیویلیکا، تاریخ بازدید: 10 اسفند 1403ش.
@@ خط ۱۳۷: / خط ۱۳۷: @@
 *عمید، حسن، فرهنگ عمید، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 10 اسفند 1403ش.
 *
-*غفوریان، میترا و همکاران، «گونه‌شناسي سازمان فضايي و سلسله‌مراتب ورود در خانه‌هاي ايراني با تأكيد بر محرميت»، برنامه‌ریزی توسۀ کالبدی، شمارۀ 3، دورۀ 4، 1396ش.
+*غفوریان، میترا و همکاران، «گونه‌شناسی سازمان فضایی و سلسله‌مراتب ورود در خانه‌های ایرانی با تأكید بر محرمیت»، برنامه‌ریزی توسۀ کالبدی، شمارۀ 3، دورۀ 4، 1396ش.
 *
 *فروزان‌فر و اسماعیلی، «مفهوم حریم در معماری مسکونی سنتی و احیای آن در معماری مدرن ایران»، وب‌سایت مگیران، تاریخ بازدید: 12 اسفند 1403ش.