بدون خلاصۀ ویرایش
سلیمانی (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:41703.jpg|جایگزین=لباس عروس محلی|بندانگشتی|عروس بران زیبا و سنتی در استان گیلان با لباس عروس ساده و محلی]]
<big>'''لباس عروس اقوام ایرانی'''</big> تن‌پوش ویژۀ عروس در قوم‌های مختلف ایرانی.
<big>'''لباس عروس اقوام ایرانی'''</big> تن‌پوش ویژۀ عروس در قوم‌های مختلف ایرانی.


لباس عروس اقوام ایرانی از پارچه‌های نخی و ابریشمی با هنرمندی زنان، متناسب با باورهای سنتی و فرهنگی هر قوم تزیین می‌شود. تنوع و زیبایی لباس عروس اقوام ایرانی این امکان را برای عروس فراهم می‌آورد تا متناسب با فرهنگ بومی، خود را باشکوه‌تر نشان دهد. این لباس‌ها در مراسم‌ عروسی و همچنین جشن‌های خانوادگی کاربرد دارند.
لباس عروس اقوام ایرانی از پارچه‌های نخی و ابریشمی با هنرمندی زنان، متناسب با باورهای سنتی و فرهنگی هر قوم تزیین می‌شود. تنوع و زیبایی لباس عروس اقوام ایرانی این امکان را برای عروس فراهم می‌آورد تا متناسب با فرهنگ بومی، خود را باشکوه‌تر نشان دهد. این لباس‌ها در مراسم‌ عروسی و همچنین جشن‌های خانوادگی کاربرد دارند.
==تاریخچه==
==تاریخچه لباس عروس اقوام ایرانی==
لباس عروس و جشن ازدواج ریشه در تمدن‌های بابل، آشور و سومری دارد. در روم باستان از لباس عروس به رنگ زرد استفاده می‌کردند. مورخان معتقدند که در زمان‌های قدیم پوشیدن لباسی ویژه برای جشن عروسی، در کشورهای شرقی مانند ایران، چین و هند مرسوم بوده است و هر کدام با توجه به فرهنگ خود از رنگ‌ها و نقوش متنوعی استفاده می‌کردند.<ref>[https://rochi.ir/mag/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3/ «تاریخچه لباس عروس چیست؟ ریشه آن کجاست؟»، وب‌سایت روچی.]</ref>  در دوران هخامنشیان، بانوان دربار و عروس‌ها، رداهای بلند و سفید که نشانۀ باکرگی، پاکدامنی و صمیمیت بود، بر تن می‌کردند.<ref> [https://tarahelebas.ir/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3/ «دانستنی‌های تاریخچه لباس عروس»، وب‌سایت آموزشگاه طراحی لباس.]</ref>
لباس عروس و جشن ازدواج ریشه در تمدن‌های بابل، آشور و سومری دارد. در روم باستان از لباس عروس به رنگ زرد استفاده می‌کردند. مورخان معتقدند که در زمان‌های قدیم پوشیدن لباسی ویژه برای جشن عروسی، در کشورهای شرقی مانند ایران، چین و هند مرسوم بوده است و هر کدام با توجه به فرهنگ خود از رنگ‌ها و نقوش متنوعی استفاده می‌کردند.<ref>[https://rochi.ir/mag/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3/ «تاریخچه لباس عروس چیست؟ ریشه آن کجاست؟»، وب‌سایت روچی.]</ref>  در دوران هخامنشیان، بانوان دربار و عروس‌ها، رداهای بلند و سفید که نشانۀ باکرگی، پاکدامنی و صمیمیت بود، بر تن می‌کردند.<ref> [https://tarahelebas.ir/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3/ «دانستنی‌های تاریخچه لباس عروس»، وب‌سایت آموزشگاه طراحی لباس.]</ref>
[[پرونده:Photo20045190103.jpg|جایگزین=ملکه ویکتوریا|بندانگشتی|ویکتوریا تاج الماس کوچک بر سر دارد تصویر اثر الکساندر باسانو، ۱۸۸۲م]]
در اروپا لباس‌ عروس به رنگ های آبی، زرد، خاکستری و مشکی بود. با ازدواج ملکه ویکتوریا در سال 1480م رنگ سفید برای لباس عروس انتخاب شد. پس از آن در سال 1849م کتاب Godey`s Lady رنگ سفید را به‌عنوان رنگ معیار برای لباس عروس معرفی و به ترویج آن پرداخت؛ البته این نوع از لباس عروس، به‌دلیل هزینه‌های بالای طراحی و دوخت، مورد انتقاد قرار گرفت.<ref>[https://rochi.ir/mag/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3/ «تاریخچه لباس عروس چیست؟ ریشه آن کجاست؟»، وب‌سایت روچی.]</ref>   
در اروپا لباس‌ عروس به رنگ های آبی، زرد، خاکستری و مشکی بود. با ازدواج ملکه ویکتوریا در سال 1480م رنگ سفید برای لباس عروس انتخاب شد. پس از آن در سال 1849م کتاب Godey`s Lady رنگ سفید را به‌عنوان رنگ معیار برای لباس عروس معرفی و به ترویج آن پرداخت؛ البته این نوع از لباس عروس، به‌دلیل هزینه‌های بالای طراحی و دوخت، مورد انتقاد قرار گرفت.<ref>[https://rochi.ir/mag/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3/ «تاریخچه لباس عروس چیست؟ ریشه آن کجاست؟»، وب‌سایت روچی.]</ref>   
لباس عروس به رنگ سفید در ایران، به‌مرور در اواخر دورۀ صفویه و اوایل دورۀ قاجار به‌دلیل گسترش روابط با کشور روسیه رواج یافت.<ref>[https://www.alef.ir/news/3970828032.html?show=text «لباس عروس از کی سفید شد؟»، خبرگزاری الف.]</ref>   
لباس عروس به رنگ سفید در ایران، به‌مرور در اواخر دورۀ صفویه و اوایل دورۀ قاجار به‌دلیل گسترش روابط با کشور روسیه رواج یافت.<ref>[https://www.alef.ir/news/3970828032.html?show=text «لباس عروس از کی سفید شد؟»، خبرگزاری الف.]</ref>   
امروزه در میان برخی از اقوام ایرانی از قبیل ترکمن، بلوچ، قشقایی و مردم جنوب، هنوز استفاده از لباس رنگی برای عروسی رایج است.<ref>[https://www.moniban.news/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-5/66783-%D8%B1%D9%86%DA%AF-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF-%D8 «رنگ لباس عروس ایران چرا سفید شد؟»، وب‌سایت ‌منیبیان.] </ref>
امروزه در میان برخی از اقوام ایرانی از قبیل ترکمن، بلوچ، قشقایی و مردم جنوب، هنوز استفاده از لباس رنگی برای عروسی رایج است.<ref>[https://www.moniban.news/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-5/66783-%D8%B1%D9%86%DA%AF-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF-%D8 «رنگ لباس عروس ایران چرا سفید شد؟»، وب‌سایت ‌منیبیان.] </ref>


==فلسفه لباس عروس اقوام==
==فلسفه لباس عروس اقوام==
خط ۱۵: خط ۱۵:
==نمادشناسی لباس عروس اقوام==
==نمادشناسی لباس عروس اقوام==
برقع<ref>برقع: روبند، نقاب. [https://vajehyab.com/dehkhoda/%D8%A8%D8%B1%D9%82%D8%B9 دهخدا، لغت‌نامه، وب‌سایت‌‌‌ واژه‌یاب.]</ref>  قرمز رنگی که عروس هرمزگانی روی صورت می‌گذارد، نشانۀ ورود به مرحله‌ای جدید از زندگی یعنی تأهل است.<ref>[https://lastsecond.ir/blog/9872-marriage-signs-on-women-clothing «پوشاکی که می‌گوید متأهل یا مجردی + تصاویر»، وب‌سایت لست‌سکند.]</ref>  این پوشش علاوه بر زیبایی و محافظت از صورت در برابر نور خورشید، نماد پوشیدگی عروس هرمزگانی بوده است.<ref>[https://www.ilna.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7-15/804864-%D8%A8%D8%B1%D9%82%D8%B9-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB%DB%8C-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B1%D9%85 کمالی باغستانی، «برقع میراثی کهن از هویت زنان هرمزگان /  پوششی 40 ساله از یونان تا بندرعباس»، خبرگزاری ایلنا.]</ref>  
برقع<ref>برقع: روبند، نقاب. [https://vajehyab.com/dehkhoda/%D8%A8%D8%B1%D9%82%D8%B9 دهخدا، لغت‌نامه، وب‌سایت‌‌‌ واژه‌یاب.]</ref>  قرمز رنگی که عروس هرمزگانی روی صورت می‌گذارد، نشانۀ ورود به مرحله‌ای جدید از زندگی یعنی تأهل است.<ref>[https://lastsecond.ir/blog/9872-marriage-signs-on-women-clothing «پوشاکی که می‌گوید متأهل یا مجردی + تصاویر»، وب‌سایت لست‌سکند.]</ref>  این پوشش علاوه بر زیبایی و محافظت از صورت در برابر نور خورشید، نماد پوشیدگی عروس هرمزگانی بوده است.<ref>[https://www.ilna.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7-15/804864-%D8%A8%D8%B1%D9%82%D8%B9-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB%DB%8C-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B1%D9%85 کمالی باغستانی، «برقع میراثی کهن از هویت زنان هرمزگان /  پوششی 40 ساله از یونان تا بندرعباس»، خبرگزاری ایلنا.]</ref>  
لباس عروس کردی در عین شکوهمندی، نمادی از پوشیدگی، سرسختی، سادگی، حجب، وقار، هنر و شرح زندگی درکوهستان است‌.<ref>[https://zhaalia.com/2023/08/05/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C/ هزار‌پیشه، «معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا.]</ref>  لباس سورانی نوعی لباس کردی با قدمتی زیاد و تزئینات متنوع است. این لباس مناسب برای لباس عروس است.<ref>[https://zhaalia.com/2023/08/05/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C/ هزار‌پیشه، «معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا.]</ref> این لباس و اجزای آن ازجمله تازکلاو<ref>تازکلاو استوانه‌ای شکل است با نقش‌های زیبا که دختران خان‌زاده در لباس عروسی خود از آن استفاده می‌کردند. [https://zhaalia.com/2023/08/05/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C/ «هزار‌‌پیشه،معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا.]]</ref> موقعیت اجتماعی زن کردی را نشان می‌دهد.  
 
استفاده از سکه و لیره در این نوع لباس عروس کردی صدای دل‌انگیزی ایجاد می‌کند و سبب برانگیختگی ذوق شاعران شده و در وصف آن اشعاری سروده‌‌اند که یادآور فرهنگ قوم کرد است. چاروکه به‌عنوان جزئی از لباس سورانی، رودوشی است که وقار، زیبایی و پختگی زنان کرد را نشان می‌دهد.<ref>[https://zhaalia.com/2023/08/05/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C/ هزار‌پیشه، «معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا.]</ref>  
لباس عروس کردی در عین شکوهمندی، نمادی از پوشیدگی، سرسختی، سادگی، حجب، وقار، هنر و شرح زندگی درکوهستان است‌.<ref>[https://zhaalia.com/2023/08/05/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C/ هزار‌پیشه، «معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا.]</ref>  لباس سورانی نوعی لباس کردی با قدمتی زیاد و تزئینات متنوع است. این لباس مناسب برای لباس عروس است.<ref>[https://zhaalia.com/2023/08/05/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C/ هزار‌پیشه، «معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا.]</ref> این لباس و اجزای آن ازجمله تازکلاو<ref>تازکلاو استوانه‌ای شکل است با نقش‌های زیبا که دختران خان‌زاده در لباس عروسی خود از آن استفاده می‌کردند. [https://zhaalia.com/2023/08/05/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C/ «هزار‌‌پیشه،معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا.]]</ref> موقعیت اجتماعی زن کردی را نشان می‌دهد. استفاده از سکه و لیره در این نوع لباس عروس کردی صدای دل‌انگیزی ایجاد می‌کند و سبب برانگیختگی ذوق شاعران شده و در وصف آن اشعاری سروده‌‌اند که یادآور فرهنگ قوم کرد است. چاروکه به‌عنوان جزئی از لباس سورانی، رودوشی است که وقار، زیبایی و پختگی زنان کرد را نشان می‌دهد.<ref>[https://zhaalia.com/2023/08/05/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C/ هزار‌پیشه، «معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا.]</ref>  
عروس ترکمنی نیز سربندی را جایگزین کلاه دخترانه‌اش می‌کند که معرف قومیت و موقعیت اجتماعی وی است. <ref>[https://golestan.mcth.ir/tourism/show.php?id=436 «لباس زنان ترکمن»، وب‌سایت گلستان.]</ref>پوشیدن لباس عروس سنتی در بین قوم ترکمن، نشانۀ پایبندی به خانواده تلقی می‌شود.<ref>[https://www.ibna.ir/news/287722/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%DB%8C-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «پوشاک ایرانی درگیر بی‌هویتی شده است»، وب‌سایت ایبنا.]</ref>
 
عروس ترکمنی نیز سربندی را جایگزین کلاه دخترانه‌اش می‌کند که معرف قومیت و موقعیت اجتماعی وی است.<ref>[https://golestan.mcth.ir/tourism/show.php?id=436 «لباس زنان ترکمن»، وب‌سایت گلستان.]</ref> پوشیدن لباس عروس سنتی در بین قوم ترکمن، نشانۀ پایبندی به خانواده تلقی می‌شود.<ref>[https://www.ibna.ir/news/287722/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%DB%8C-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «پوشاک ایرانی درگیر بی‌هویتی شده است»، وب‌سایت ایبنا.]</ref>




خط ۳۸: خط ۳۹:


==رنگ لباس عروس==
==رنگ لباس عروس==
در طول تاریخ رنگ لباس عروس نیز نشانگر هویت قومی و خانوادگی بود. کردها از پارچه‌های سنگ‌دوزی با رنگی سفید، قرمز و روشن برای لباس عروس استفاده می‌کنند.<ref>[https://zhaalia.com/2023/08/05/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C/ هزار‌پیشه، «معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا.]</ref> لرها و کردهای ایلامی روی عروس را با پارچة سفید رنگی می‌پوشانند.<ref>. [http://payamezan.eshragh.ir/article_55032.html محمدی‌سیف، «تنوع پوشاک ایلامی نشانِ هویت قوم کُرد است»، مجلۀ پیام زن، 1393ش.]</ref>  عروس بوش‍‍هری لباسی سفید با طرح‌های رنگی می‌پوشد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/en/articlepage/267408/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3?q=%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%20%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3&score= حاجی علی‌‌‌محمدی، «شاخص‌های نمادین در لباس عروس»، 1378ش، ص40.]</ref>  برای لباس عروس بلوچ سفید و قرمز رنگی ویژه است.<ref>.[https://setare.com/fa/news/32315/%D9%85%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D8%B5-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C/ «مدل‌‌های خاص لباس عروس بلوچی»، وب‌سایت ستاره.]</ref>  در میان اقوام ترک از لباس عروس به رنگ قرمز استفاده می‌شد. رنگ قرمز در میان این قوم نشانۀ برکت و خوشبختی  است. لباس عروس اقوام زرتشتی به رنگ سبز بود. مبنای انتخاب رنگ سبز شادابی، باروری و الگوگیری از طبیعت بوده است. رنگ سبز در میان اقوام زرتشتی نشانۀ برکت و فراوانی و از منظر نمادشناسی به‌معنای زن و زایش است.<ref>[http://nateghan.ir/fa/news/170733/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 «تاریخچه تغییر لباس عروس در ایران»، پایگاه خبری تحلیلی ناطقان.]</ref>  
در طول تاریخ رنگ لباس عروس نیز نشانگر هویت قومی و خانوادگی بود. کردها از پارچه‌های سنگ‌دوزی با رنگی سفید، قرمز و روشن برای لباس عروس استفاده می‌کنند.<ref>[https://zhaalia.com/2023/08/05/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DB%8C/ هزار‌پیشه، «معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا.]</ref> لرها و کردهای ایلامی روی عروس را با پارچة سفید رنگی می‌پوشانند.<ref>. [http://payamezan.eshragh.ir/article_55032.html محمدی‌سیف، «تنوع پوشاک ایلامی نشانِ هویت قوم کُرد است»، مجلۀ پیام زن، 1393ش.]</ref>  عروس بوش‍‍هری لباسی سفید با طرح‌های رنگی می‌پوشد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/en/articlepage/267408/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3?q=%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%20%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3&score= حاجی علی‌‌‌محمدی، «شاخص‌های نمادین در لباس عروس»، 1378ش، ص40.]</ref>  برای لباس عروس بلوچ سفید و قرمز رنگی ویژه است.<ref>.[https://setare.com/fa/news/32315/%D9%85%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D8%B5-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%DB%8C/ «مدل‌‌های خاص لباس عروس بلوچی»، وب‌سایت ستاره.]</ref>  در میان اقوام ترک از لباس عروس به رنگ قرمز استفاده می‌شد. رنگ قرمز در میان این قوم نشانۀ برکت و خوشبختی  است. لباس عروس اقوام زرتشتی به [[سبز (رنگ)|رنگ سبز]] بود. مبنای انتخاب رنگ سبز شادابی، باروری و الگوگیری از طبیعت بوده است. رنگ سبز در میان اقوام زرتشتی نشانۀ برکت و فراوانی و از منظر نمادشناسی به‌معنای زن و زایش است.<ref>[http://nateghan.ir/fa/news/170733/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 «تاریخچه تغییر لباس عروس در ایران»، پایگاه خبری تحلیلی ناطقان.]</ref>
 
==ویژگی‌های لباس عروس اقوام ایرانی==
==ویژگی‌های لباس عروس اقوام ایرانی==
لباس عروس هر قوم از ویژگی ‌های خاصی برخوردار است که به برخی از آن‌‌‌ها اشاره می‌شود:
لباس عروس هر قوم از ویژگی ‌های خاصی برخوردار است که به برخی از آن‌‌‌ها اشاره می‌شود:
خط ۵۲: خط ۵۴:
   
   
- عروس ترکمنی با لباس زیبا و رنگارنگ سنتی اصیل قوم خود که از پارچه‌ای نخی و ابریشمی و با تزیین سوزن‌دوزی و ابریشم‌دوزی است به خانۀ بخت می‌رود.<ref>«15[https://setare.com/fa/news/35872/%DB%B1%DB%B5-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7-%D9%88-%D8%AC%D8%B0%D8%A7%D8%A8/ مدل لباس ترکمنی زنانه زیبا و جذاب»، وب‌سایت ستاره.]</ref> در پوشش عروس ترکمن هنوز زیورآلات ورشو که از طلا و نقره ساخته می‌شد نقشی مهم دارد.<ref>. [https://www.moniban.news/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-5/66783-%D8%B1%D9%86%DA%AF-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF-%D8 «رنگ لباس عروس ایرانی چرا سفید شد؟»، وب‌سایت ‌‌منیبیان.]</ref>
- عروس ترکمنی با لباس زیبا و رنگارنگ سنتی اصیل قوم خود که از پارچه‌ای نخی و ابریشمی و با تزیین سوزن‌دوزی و ابریشم‌دوزی است به خانۀ بخت می‌رود.<ref>«15[https://setare.com/fa/news/35872/%DB%B1%DB%B5-%D9%85%D8%AF%D9%84-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7-%D9%88-%D8%AC%D8%B0%D8%A7%D8%A8/ مدل لباس ترکمنی زنانه زیبا و جذاب»، وب‌سایت ستاره.]</ref> در پوشش عروس ترکمن هنوز زیورآلات ورشو که از طلا و نقره ساخته می‌شد نقشی مهم دارد.<ref>. [https://www.moniban.news/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-5/66783-%D8%B1%D9%86%DA%AF-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF-%D8 «رنگ لباس عروس ایرانی چرا سفید شد؟»، وب‌سایت ‌‌منیبیان.]</ref>
دختر ترکمن زمان ازدواج، «بوریگ» یا «هاساوا» می‌پوشد که همان پیشانی‌بند به شکل نیم تاج و با آویزه‌هایی از طلا و نقره است و تازه عروس بعد از چند روز پیشانی‌بند را به خانۀ پدری برگردانده و به اصرار مادر شوهر تاج عروسی را بر سر می‌گذارد.
دختر ترکمن زمان ازدواج، «بوریگ» یا «هاساوا» می‌پوشد که همان پیشانی‌بند به شکل نیم تاج و با آویزه‌هایی از طلا و نقره است و تازه عروس بعد از چند روز پیشانی‌بند را به خانۀ پدری برگردانده و به اصرار مادر شوهر تاج عروسی را بر سر می‌گذارد.
امروزه تنها طایفۀ گوگلان و نُخورلی از تاج عروس بلند استفاده می‌کنند و سایر دختران بعد از عروسی با گذاشتن حلقه‌ای بر سر، روسری روی آن می‌اندازند.<ref>[https://aaligard.ir/traditional-clothes-of-turkmen-sahra/ صارمی‌کیا، «لباس محلی اقوام ترکمن»، وب سایت عالی‌گرد.]</ref>  
امروزه تنها طایفۀ گوگلان و نُخورلی از تاج عروس بلند استفاده می‌کنند و سایر دختران بعد از عروسی با گذاشتن حلقه‌ای بر سر، روسری روی آن می‌اندازند.<ref>[https://aaligard.ir/traditional-clothes-of-turkmen-sahra/ صارمی‌کیا، «لباس محلی اقوام ترکمن»، وب سایت عالی‌گرد.]</ref>  
خط ۷۵: خط ۷۸:
رخت برون عروس خانم خیاط از تهرون بیاد.<ref>[http://narenj7144.blogfa.com/post/157 سلمان، «ترانه‌های محلی داراب فارس (واسونک‌های دارابی1)، وبلاگ چِنُ ون.]</ref>
رخت برون عروس خانم خیاط از تهرون بیاد.<ref>[http://narenj7144.blogfa.com/post/157 سلمان، «ترانه‌های محلی داراب فارس (واسونک‌های دارابی1)، وبلاگ چِنُ ون.]</ref>


==لباس عروس چهره‌های مشهور==
==لباس عروس چهره‌های مشهور==
[[پرونده:976763d27684dc6063d4dc25a478cfd3.jpg|جایگزین=لباس عروس ملکه ثریا|بندانگشتی|لباس عروس ثریا یکی از خیره‌کننده‌ترین لباس‌های عروسی دهه ۱۹۵۰ بود]]
لباس عروس ثریا همسر دوم محمدرضا شاه پهلوی یکی از گران‌ترین لباس‌های عروس در ایران بود. طراح این لباس برند کریستین دیور بود و 30 کیلوگرم وزن داشت به‌طوری که حرکت دادن آن برای ثریا دشوار بود. در این لباس عروسی 3 کیلوگرم نقره، 6 هزار الماس و 40 متر ابریشم و20 هزار پر نوعی لک‌لک آفریقایی به کار رفته بود و شنلی از پوست راسو روی لباس قرار می‌گرفت.
لباس عروس ثریا همسر دوم محمدرضا شاه پهلوی یکی از گران‌ترین لباس‌های عروس در ایران بود. طراح این لباس برند کریستین دیور بود و 30 کیلوگرم وزن داشت به‌طوری که حرکت دادن آن برای ثریا دشوار بود. در این لباس عروسی 3 کیلوگرم نقره، 6 هزار الماس و 40 متر ابریشم و20 هزار پر نوعی لک‌لک آفریقایی به کار رفته بود و شنلی از پوست راسو روی لباس قرار می‌گرفت.
طراح لباس عروس زن سوم محمدرضا شاه پهلوی نیز مؤسسه کریستین دیور پاریس بود. برای طراحی و دوخت این لباس، یک میلیون فرانک به طراح لباس پرداخت شد. این لباس هم اکنون در موزه مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد نگهداری می‌شود.<ref>[https://www.honarnevesht.ir/content/11767/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8 «لباس عروس همسران محمدرضا پهلوی / طراحی لباس عروسی فوزیه ثریا و فرح دیبا چگونه بود؟»، وب‌سایت هنرنوشت.]</ref>  
طراح لباس عروس زن سوم محمدرضا شاه پهلوی نیز مؤسسه کریستین دیور پاریس بود. برای طراحی و دوخت این لباس، یک میلیون فرانک به طراح لباس پرداخت شد. این لباس هم اکنون در موزه مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد نگهداری می‌شود.<ref>[https://www.honarnevesht.ir/content/11767/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8 «لباس عروس همسران محمدرضا پهلوی / طراحی لباس عروسی فوزیه ثریا و فرح دیبا چگونه بود؟»، وب‌سایت هنرنوشت.]</ref>  
خط ۸۷: خط ۹۱:


==منابع==
==منابع==
* «آشنایی با خوس‌دوزی هنر دیرینه از صنایع‌دستی هرمزگان»، وب‌سایت دلگرم، تاریخ درج مطلب: 4 آبان 1402ش.
*«آشنایی با خوس‌دوزی هنر دیرینه از صنایع‌دستی هرمزگان»، وب‌سایت دلگرم، تاریخ درج مطلب: 4 آبان 1402ش.
* «پوشاک ایرانی درگیر بی‌هویتی شده است»، وب‌سایت ایبنا، تاریخ درج مطلب: 1 فروردین 1399ش.
*«پوشاک ایرانی درگیر بی‌هویتی شده است»، وب‌سایت ایبنا، تاریخ درج مطلب: 1 فروردین 1399ش.
* «پوشاکی که می‌‌گوید متأهل یا مجردی + تصاویر»، وب‌سایت لست‌سکند، تاریخ بازدید: 18 اردیبهشت 1400ش.
*«پوشاکی که می‌‌گوید متأهل یا مجردی + تصاویر»، وب‌سایت لست‌سکند، تاریخ بازدید: 18 اردیبهشت 1400ش.
* «تاریخچه تغییر لباس عروس در ایران»، پایگاه خبری تحلیلی ناطقان، تاریخ درج مطلب: ۲۹ آبان ۱۳۹۷ش.
*«تاریخچه تغییر لباس عروس در ایران»، پایگاه خبری تحلیلی ناطقان، تاریخ درج مطلب: ۲۹ آبان ۱۳۹۷ش.
* «تاریخچه لباس عروس چیست؟ ریشه آن کجاست؟»، وب‌سایت روچی، تاریخ درج مطلب: 30 مهر 1402ش.
*«تاریخچه لباس عروس چیست؟ ریشه آن کجاست؟»، وب‌سایت روچی، تاریخ درج مطلب: 30 مهر 1402ش.
* جباره ناصرو، عظیم و کوهنورد، پریچهر، «بررسی اشعار و ترانه‌های عروسی در شهرستان جهرم»، شمارة چهارم، فصلنامة ادبیات و زبان‌های محلی ایران‌زمین، شمارة چهارم، تاریخ بازدید: زمستان 1398ش.
*جباره ناصرو، عظیم و کوهنورد، پریچهر، «بررسی اشعار و ترانه‌های عروسی در شهرستان جهرم»، شمارة چهارم، فصلنامة ادبیات و زبان‌های محلی ایران‌زمین، شمارة چهارم، تاریخ بازدید: زمستان 1398ش.
* «چرا لباس عروس سفید است؟»، وب‌سایت لینکدین، تاریخ بازدید: 12 آذر 1401ش.
*«چرا لباس عروس سفید است؟»، وب‌سایت لینکدین، تاریخ بازدید: 12 آذر 1401ش.
* «چرا رنگ لباس عروس سفید است؟»، وب‌سایت دانستنی‌ها، تاریخ درج مطلب، 30 آبان 1396ش.
*«چرا رنگ لباس عروس سفید است؟»، وب‌سایت دانستنی‌ها، تاریخ درج مطلب، 30 آبان 1396ش.
* حاجی‌ علی‌محمدی، هما، «شاخص‌های نمادین در لباس عروس»، کتاب ماه هنر، شمارۀ 17 و 18، 1378ش.
*حاجی‌ علی‌محمدی، هما، «شاخص‌های نمادین در لباس عروس»، کتاب ماه هنر، شمارۀ 17 و 18، 1378ش.
* خانگی، سامان، «تاریخچه لباس عروس در ایران»، وب‌سایت عروسین، تاریخ درج مطلب: 22 تیر 1397ش.
*خانگی، سامان، «تاریخچه لباس عروس در ایران»، وب‌سایت عروسین، تاریخ درج مطلب: 22 تیر 1397ش.
* خسروشاهی، مهتاب، «زیباترین لباس‌های سنتی ایرانی؛ ترکیبی از رنگ و اصالت»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 19 دی 1401ش.
*خسروشاهی، مهتاب، «زیباترین لباس‌های سنتی ایرانی؛ ترکیبی از رنگ و اصالت»، وب‌سایت علی‌بابا، تاریخ بازدید: 19 دی 1401ش.
* خسروی، آیدا، «لباس عروس سنتی بلوچی»، وب‌سایت تولید پوشاک اندیشه توس، تاریخ بازدید: 21 آبان 1402ش.
*خسروی، آیدا، «لباس عروس سنتی بلوچی»، وب‌سایت تولید پوشاک اندیشه توس، تاریخ بازدید: 21 آبان 1402ش.
* «دانستنی‌های تاریخچه لباس عروس»، وب‌سایت آموزشگاه طراحی لباس، تاریخ بازدید: 20 آبان 1402ش.
*«دانستنی‌های تاریخچه لباس عروس»، وب‌سایت آموزشگاه طراحی لباس، تاریخ بازدید: 20 آبان 1402ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 19 دی 1402ش.
*دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 19 دی 1402ش.
* «راه‌اندازي موزه لباس عروس سنتي اقوام ايراني در کرمان»، خبرگزاری میراث آریا، تاریخ درج مطلب: 9 بهمن 1390ش.
*«راه‌اندازي موزه لباس عروس سنتي اقوام ايراني در کرمان»، خبرگزاری میراث آریا، تاریخ درج مطلب: 9 بهمن 1390ش.
* «رنگ لباس عروس ایرانی چرا سفید شد؟»، وب‌سایت منیبیان، تاریخ بازدید: 19 دی 1401ش.
*«رنگ لباس عروس ایرانی چرا سفید شد؟»، وب‌سایت منیبیان، تاریخ بازدید: 19 دی 1401ش.
* سلمان، جلیل، ترانه‌های محلی داراب فارس (واسونَک‌های دارابی)، وبلاگ چِنُ ون ‌ تاریخ بازدید: 25 فروردین‌ 1391ش.
*سلمان، جلیل، ترانه‌های محلی داراب فارس (واسونَک‌های دارابی)، وبلاگ چِنُ ون ‌ تاریخ بازدید: 25 فروردین‌ 1391ش.
* شهدوست، نیلوفر، «تاریخچۀ لباس عروس؛ این لباس زیبا از کی سفید شد؟»، وب‌سایت منومد، تاریخ بازدید: 7 اردیبهشت‌ 1400ش.
*شهدوست، نیلوفر، «تاریخچۀ لباس عروس؛ این لباس زیبا از کی سفید شد؟»، وب‌سایت منومد، تاریخ بازدید: 7 اردیبهشت‌ 1400ش.
* صارمی‌کیا، مهسا، «لباس محلی اقوام ترکمن»، وب‌سایت عالی‌گرد، تاریخ درج مطلب: 24 مرداد 1400ش.
*صارمی‌کیا، مهسا، «لباس محلی اقوام ترکمن»، وب‌سایت عالی‌گرد، تاریخ درج مطلب: 24 مرداد 1400ش.
* کریمی، سحر، «با پیچیدگی و زیبایی هنر سوزن‌دوزی بلوچی آشنا شوید»، وب‌سایت دی‌جی‌استایل، تاریخ درج مطلب: 4 تیر 1401ش.
*کریمی، سحر، «با پیچیدگی و زیبایی هنر سوزن‌دوزی بلوچی آشنا شوید»، وب‌سایت دی‌جی‌استایل، تاریخ درج مطلب: 4 تیر 1401ش.
* کمالی باغستانی، سمانه، «میراثی کهن از هویت زنان هرمزگان/ پوشش 40 ساله از یونان»، خبرگزاری ایلنا، تاریخ درج مطلب: 9 شهریور 1398ش.
*کمالی باغستانی، سمانه، «میراثی کهن از هویت زنان هرمزگان/ پوشش 40 ساله از یونان»، خبرگزاری ایلنا، تاریخ درج مطلب: 9 شهریور 1398ش.
* «لباس عروس از کی سفید شد؟»، خبرگزاری الف، تاریخ درج مطلب: 28 آبان 1397ش.
*«لباس عروس از کی سفید شد؟»، خبرگزاری الف، تاریخ درج مطلب: 28 آبان 1397ش.
* «لباس ترکمن»، وبلاگ کورینس، تاریخ بازدید: 19 دی 1401ش.
*«لباس ترکمن»، وبلاگ کورینس، تاریخ بازدید: 19 دی 1401ش.
* «لباس زنان ترکمن»، وب‌سایت گلستان، تاریخ درج مطلب: 20 مهر 1402ش.
*«لباس زنان ترکمن»، وب‌سایت گلستان، تاریخ درج مطلب: 20 مهر 1402ش.
*   «لباس عروس سفید نشانه چیست؟ + تاریخچه در ایران»، وب‌سایت تابناک جوان، تاریخ درج مطلب: 4 مهر 1402ش.
*«لباس عروس سفید نشانه چیست؟ + تاریخچه در ایران»، وب‌سایت تابناک جوان، تاریخ درج مطلب: 4 مهر 1402ش.
* «لباس عروس همسران محمدرضا پهلوی / طراحی لباس عروسی فوزیه ثریا و فرح دیبا چگونه بود؟»، وب‌سایت هنرنوشت، تاریخ درج مطلب: 30 آذر 1399ش.
*«لباس عروس همسران محمدرضا پهلوی / طراحی لباس عروسی فوزیه ثریا و فرح دیبا چگونه بود؟»، وب‌سایت هنرنوشت، تاریخ درج مطلب: 30 آذر 1399ش.
* محمدی سیف، معصومه،‌‌ «تنوع پوشاک ایلامی نشانِ هویت قوم کُرد است»، مجلۀ پیام زن، شمارۀ 268، 1393 ش.
*محمدی سیف، معصومه،‌‌ «تنوع پوشاک ایلامی نشانِ هویت قوم کُرد است»، مجلۀ پیام زن، شمارۀ 268، 1393 ش.
* محمدی سیف، معصومه، «لباس زنان کرمانشاهی قدمتی به بلندای تاریخ»، مجلۀ پیام زن، شمارۀ 269، 1393ش.
*محمدی سیف، معصومه، «لباس زنان کرمانشاهی قدمتی به بلندای تاریخ»، مجلۀ پیام زن، شمارۀ 269، 1393ش.
* محمدی سیف، معصومه، «لباس زنان کردستان، آمیخته‌ای از هنر و فرهنگ بومی»‌، مجلۀ پیام زن، شمارۀ 271، 1393ش.
*محمدی سیف، معصومه، «لباس زنان کردستان، آمیخته‌ای از هنر و فرهنگ بومی»‌، مجلۀ پیام زن، شمارۀ 271، 1393ش.
* «مدل لباس ترکمنی زنانه زیبا و جذاب»، وب‌سایت ستاره، تاریخ بازدید: 19 دی ‍1401ش.
*«مدل لباس ترکمنی زنانه زیبا و جذاب»، وب‌سایت ستاره، تاریخ بازدید: 19 دی ‍1401ش.
* «مدل لباس سنتی ایرانی زنان در استان‌های مختلف + تصاویر»، وب‌سایت نمناک، تاریخ بازدید: 19 دی 1401ش.
*«مدل لباس سنتی ایرانی زنان در استان‌های مختلف + تصاویر»، وب‌سایت نمناک، تاریخ بازدید: 19 دی 1401ش.
* «مراسم عروسی در کهکیلویه و بویر احمد»، وب‌سایت عروس، تاریخ درج مطلب: 23 اسفند 1391ش.
*«مراسم عروسی در کهکیلویه و بویر احمد»، وب‌سایت عروس، تاریخ درج مطلب: 23 اسفند 1391ش.
* «معرفی انواع لباس عروس ایرانی»، وب‌سایت مجلة بیا تو عروسی، تاریخ بازدید:6 مهر 1402ش.
*«معرفی انواع لباس عروس ایرانی»، وب‌سایت مجلة بیا تو عروسی، تاریخ بازدید:6 مهر 1402ش.
* «هزار‌پیشه، شیلان، معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا، تاریخ بازدید: 14 مرداد 1401ش.
*«هزار‌پیشه، شیلان، معرفی لباس عروس کردی»، وب‌سایت ژالیا، تاریخ بازدید: 14 مرداد 1401ش.
* «15 مدل لباس ترکمنی زنانه زیبا و جذاب»، وب‌سایت ستاره، تاریخ بازدید: 11 اردیبهشت 1401ش.
*«15 مدل لباس ترکمنی زنانه زیبا و جذاب»، وب‌سایت ستاره، تاریخ بازدید: 11 اردیبهشت 1401ش.
[[رده: ویکی‌رز]]
[[رده: ویکی‌رز]]
[[رده: پوشاک اقوام]]
[[رده: پوشاک عفیفانه]]