حمید گلزار (بحث | مشارکت‌ها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''حیاط'''</big>؛ فضایی برای تفکیک عرصه عمومی از حریم خصوصی خانواده در معماری ایرانی. <br> | [[پرونده:حیاط1.jpeg|جایگزین=مسجد قیروان تونس|بندانگشتی|حیاط مسجد قیروان تونس در شمال آفریقا]]<big>'''حیاط'''</big>؛ فضایی برای تفکیک عرصه عمومی از حریم خصوصی خانواده در معماری ایرانی. <br> | ||
حیاط در معماری ایرانی یکی از عناصر اصلی و کلیدی در ساختار خانه‌ها، بناهای عمومی و حتی مذهبی است. حیاط به‌عنوان یک فضای باز و خالی در مرکز ساختمان، نقش مهمی در تنظیم نور، تهویه، حفظ [[حریم خصوصی]] و ایجاد تعادل بین فضای داخلی و خارجی ایفا می‌کند. این فضای باز یک عنصر کلیدی در ایجاد حریم خصوصی و محیطی آرامش‌بخش برای ساکنان خانه‌ها است. حیاط با طراحی هوشمندانه و استفاده از عناصر طبیعی و معماری، در سازمان‌دهی فضاهای مختلف نقش مهمی دارد و فضایی برای تجمع، ارتباط و فعالیت‌های روزمره است. برخی از عناصر نمادین به‌کار رفته در حیاط، بیان‌گر مفاهیم عمیق فرهنگی و مذهبی هستند. | حیاط در معماری ایرانی یکی از عناصر اصلی و کلیدی در ساختار خانه‌ها، بناهای عمومی و حتی مذهبی است. حیاط به‌عنوان یک فضای باز و خالی در مرکز ساختمان، نقش مهمی در تنظیم نور، تهویه، حفظ [[حریم خصوصی]] و ایجاد تعادل بین فضای داخلی و خارجی ایفا می‌کند. این فضای باز یک عنصر کلیدی در ایجاد حریم خصوصی و محیطی آرامش‌بخش برای ساکنان خانه‌ها است. حیاط با طراحی هوشمندانه و استفاده از عناصر طبیعی و معماری، در سازمان‌دهی فضاهای مختلف نقش مهمی دارد و فضایی برای تجمع، ارتباط و فعالیت‌های روزمره است. برخی از عناصر نمادین به‌کار رفته در حیاط، بیان‌گر مفاهیم عمیق فرهنگی و مذهبی هستند. | ||
==مفهوم‌شناسی حیاط== | ==مفهوم‌شناسی حیاط== | ||
حیاط به‌معنای محوطه، سرا و صحن‌خانه و فضایی وسیع و بی‌سقف که اطاق‌ها در یک یا چند طرف آن بنا شده‌اند.<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%B7-2?q=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%B7 . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژۀ حیاط.]</ref> همچنین به زمین جلوی ساختمان که دور آن دیوار باشد نیز حیاط می‌گویند.<ref>[https://vajehyab.com/amid/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%B7?q=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%B7 . عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ حیاط.]</ref> واژه‌هایی مثل ساحت، صحن، میانسرا و صحن‌سرای نیز به همین معنا هستند. واژۀ حیاط در گذشته، هم برای فضای باز خانه‌ها و هم در مواردی برای فضای باز برخی از ساختمان‌های عمومی و دیوانی به‌کار می‌رفت.<ref>[https://www.sid.ir/paper/826712/fa . زکی‌زاده و زکی‌زاده، «نقش حیاط مرکزی در خانه‌های ایرانی»، 1394ش، ص5.]</ref> | حیاط به‌معنای محوطه، سرا و صحن‌خانه و فضایی وسیع و بی‌سقف که اطاق‌ها در یک یا چند طرف آن بنا شده‌اند.<ref>[https://vajehyab.com/dehkhoda/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%B7-2?q=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%B7 . دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژۀ حیاط.]</ref> همچنین به زمین جلوی ساختمان که دور آن دیوار باشد نیز حیاط می‌گویند.<ref>[https://vajehyab.com/amid/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%B7?q=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%B7 . عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژۀ حیاط.]</ref> واژه‌هایی مثل ساحت، صحن، میانسرا و صحن‌سرای نیز به همین معنا هستند. واژۀ حیاط در گذشته، هم برای فضای باز خانه‌ها و هم در مواردی برای فضای باز برخی از ساختمان‌های عمومی و دیوانی به‌کار می‌رفت.<ref>[https://www.sid.ir/paper/826712/fa . زکی‌زاده و زکی‌زاده، «نقش حیاط مرکزی در خانه‌های ایرانی»، 1394ش، ص5.]</ref> | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۳: | ||
حیاط در معماری سنتی، هسته‌ای مرکزی، درون‌گرا و مستقل دارد و مرز میان عرصه‌های عمومی و خصوصی را مشخص می‌کند. این فضا با پاسخ‌گویی به نیازهای مادی و معنوی، سرزندگی و پویایی را برای ساکنان خانه فراهم می‌سازد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/826712/fa . زکی‌زاده و زکی‌زاده، «نقش حیاط مرکزی در خانه‌های ایرانی»، 1394ش، ص8.]</ref> وجود دیوارهای ضخیم و عناصر خنک‌کننده طبیعی در حیاط، به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند.<ref>[https://www.hurman.ir/blog/7-amazing-boic-1199/ . «7 مزیت شگفت‌انگیز حیاط و طراحی آن»، وب‌سایت هورمان.]</ref> همچنین، این فضای محصور با کاشت سبزیجات و چمن، چشم‌اندازی زیبا از طبیعت را فراهم می‌آورد.<ref>[https://www.hurman.ir/blog/7-amazing-boic-1199/ . «7 مزیت شگفت‌انگیز حیاط و طراحی آن»، وب‌سایت هورمان.]</ref> | حیاط در معماری سنتی، هسته‌ای مرکزی، درون‌گرا و مستقل دارد و مرز میان عرصه‌های عمومی و خصوصی را مشخص می‌کند. این فضا با پاسخ‌گویی به نیازهای مادی و معنوی، سرزندگی و پویایی را برای ساکنان خانه فراهم می‌سازد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/826712/fa . زکی‌زاده و زکی‌زاده، «نقش حیاط مرکزی در خانه‌های ایرانی»، 1394ش، ص8.]</ref> وجود دیوارهای ضخیم و عناصر خنک‌کننده طبیعی در حیاط، به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند.<ref>[https://www.hurman.ir/blog/7-amazing-boic-1199/ . «7 مزیت شگفت‌انگیز حیاط و طراحی آن»، وب‌سایت هورمان.]</ref> همچنین، این فضای محصور با کاشت سبزیجات و چمن، چشم‌اندازی زیبا از طبیعت را فراهم می‌آورد.<ref>[https://www.hurman.ir/blog/7-amazing-boic-1199/ . «7 مزیت شگفت‌انگیز حیاط و طراحی آن»، وب‌سایت هورمان.]</ref> | ||
[[پرونده:حیاط.jpeg|جایگزین=حیاط سرای عامری ها|بندانگشتی|سرای عامری ها در کاشان]] | |||
علاوه بر کاهش استرس و تقویت سیستم ایمنی بدن، <ref>[https://fargah.ir/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%B7-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C/ . تقی‌پور، «حیاط در معماری»، وب‌سایت فرگاه.]</ref> حیاط با هندسه‌ای مشخص فضایی برای آموزش، گردهمایی‌ها و پیوندی میان جهان مادی و معنوی به‌شکل طبیعی و نمادین فراهم می‌کند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/897325/fa#downloadbottom . تابع‌بردبار و دهباشی‌شریف، «بازخوانی عملکرد حیاط در خانه‌های سنتی شیراز»، 1396ش، ص8 و 3 و 2.]</ref> | علاوه بر کاهش استرس و تقویت سیستم ایمنی بدن، <ref>[https://fargah.ir/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%B7-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C/ . تقی‌پور، «حیاط در معماری»، وب‌سایت فرگاه.]</ref> حیاط با هندسه‌ای مشخص فضایی برای آموزش، گردهمایی‌ها و پیوندی میان جهان مادی و معنوی به‌شکل طبیعی و نمادین فراهم می‌کند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/897325/fa#downloadbottom . تابع‌بردبار و دهباشی‌شریف، «بازخوانی عملکرد حیاط در خانه‌های سنتی شیراز»، 1396ش، ص8 و 3 و 2.]</ref> | ||
