ویکی‌رز

لباس زنان بندری: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداریویکی‌متن
خط ۴۱: خط ۴۱:
نوعی روسری که از پارچه‌های توری و نازک ساده تهیه می‌شود و معمولأ دارای چاپ است.<ref>[https://www.jiac.ir/files/cd_papers/r_1_221229014328.pdf عمادی برنطین و رقیمی، «جایگاه زری‌بافی در پوشاک زنان استان هرمزگان»، 1401ش، ص55.]</ref>  
نوعی روسری که از پارچه‌های توری و نازک ساده تهیه می‌شود و معمولأ دارای چاپ است.<ref>[https://www.jiac.ir/files/cd_papers/r_1_221229014328.pdf عمادی برنطین و رقیمی، «جایگاه زری‌بافی در پوشاک زنان استان هرمزگان»، 1401ش، ص55.]</ref>  
===چادر===  
===چادر===  
چادر زنان بندری دارای طرح‌ها و نقش‌های متنوعی است و به‌رنگ‌های قهوه‌ای، خردلی و خاکستری مایل به آبی دیده می‌شود.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردمان هرمزگان»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>  نوعروسان از چادر گل‌ابریشمی سبز‌رنگ که پشت آن با «اشرمه» تزیین می‌شود، استفاده می‌کنند.<ref>[[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص5.]]</ref>  این چادر به دو شیوۀ لانیم‌لا و کول زدن بسته می‌شود. در روش اول، گوشۀ چادر روی یک طرف شانه انداخته می‌شود و طرف دیگر آن آزاد است. در روش کول زدن نیز چادر دور سر پیچیده و گوشۀ آن در اطراف گوش رها می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/83416625/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «پوشش سنتی هرمزگان؛ هویتی ماندگار»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).] </ref>  
چادر زنان بندری دارای طرح‌ها و نقش‌های متنوعی است و به‌رنگ‌های قهوه‌ای، خردلی و خاکستری مایل به آبی دیده می‌شود.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردمان هرمزگان»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>  نوعروسان از چادر گل‌ابریشمی سبز‌رنگ که پشت آن با «اشرمه» تزیین می‌شود، استفاده می‌کنند.<ref> [https://civilica.com/doc/1856837/ قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص5.]</ref>
  این چادر به دو شیوۀ لانیم‌لا و کول زدن بسته می‌شود. در روش اول، گوشۀ چادر روی یک طرف شانه انداخته می‌شود و طرف دیگر آن آزاد است. در روش کول زدن نیز چادر دور سر پیچیده و گوشۀ آن در اطراف گوش رها می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/83416625/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «پوشش سنتی هرمزگان؛ هویتی ماندگار»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).] </ref>  
====نقاب یا بُرقع====  
====نقاب یا بُرقع====  
پوشش صورت زنان به‌منظور محافظت از تابش شدید خورشید، که در گویش محلی به «برکه» معروف است، با استفاده از برقع انجام می‌شود. برای ساخت برقع از پارچه‌های کتانی استفاده شده و بخش‌هایی که روی بینی قرار می‌گیرد، معمولاً از مقوا یا چوب باریک ساخته می‌شود. انواع مختلف برقع‌ها شامل بندری، بلوچی، قشمی و محلی هستند که رنگ و طرح آن‌ها ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی فرد را نشان می‌دهد؛ به‌طور مثال، وضعیت تأهل، تجرد و حتی تعلق به یک شهر یا طایفه خاص را می‌توان از آن تشخیص داد. در میناب، نوعروسان و زنان جوان متأهل از برقع‌های قرمز یا زرشکی تزئین‌شده، که به برقع بلوچی معروف است، استفاده می‌کنند. زنان مسن‌تر برقع نارنجی‌رنگ و زنان سالخورده یا بیوه نیز برقع مشکی می‌پوشند. برقع زرشکی ساده و بدون تزئین نیز مختص دختران مجرد یا عقد کرده است.<ref>[[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص6.]]</ref>  
پوشش صورت زنان به‌منظور محافظت از تابش شدید خورشید، که در گویش محلی به «برکه» معروف است، با استفاده از برقع انجام می‌شود. برای ساخت برقع از پارچه‌های کتانی استفاده شده و بخش‌هایی که روی بینی قرار می‌گیرد، معمولاً از مقوا یا چوب باریک ساخته می‌شود. انواع مختلف برقع‌ها شامل بندری، بلوچی، قشمی و محلی هستند که رنگ و طرح آن‌ها ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی فرد را نشان می‌دهد؛ به‌طور مثال، وضعیت تأهل، تجرد و حتی تعلق به یک شهر یا طایفه خاص را می‌توان از آن تشخیص داد. در میناب، نوعروسان و زنان جوان متأهل از برقع‌های قرمز یا زرشکی تزئین‌شده، که به برقع بلوچی معروف است، استفاده می‌کنند. زنان مسن‌تر برقع نارنجی‌رنگ و زنان سالخورده یا بیوه نیز برقع مشکی می‌پوشند. برقع زرشکی ساده و بدون تزئین نیز مختص دختران مجرد یا عقد کرده است.<ref>[[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص6.]]</ref>  
خط ۴۷: خط ۴۸:
شلوار زنان در تمام نقاط استان هرمزگان به یک شکل است؛ اما تزیینات دمپای آن بسته‌به سلیقۀ محلی متفاوت است. شلوار دمپا تنگ، از کمر تا زانو حالت لوزی‌شکل دارد و از زانو تا مچ پا تنگ است. برای راحت پوشیدن شلوار، دمپای آن را به‌طرف داخل پا چاک می‌دهند و با دکمه یا زیپ می‌بندند. کمر این شلوار لیفه دوخته و با کش محکم می‌شود. شلوار زنان بندری ازجمله شلوارهای گشاد و راحت است که به‌رنگ‌های سبز، قرمز، زرد، آبی و نارنجی و با پارچه‌هایی از جنس تترون و چیت برای استفادۀ روزمره و پارچه‌های کلفت و زری‌دار برای مجالس رسمی، تهیه و دوخته می‌شود.<ref> [[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص7.]]</ref>  
شلوار زنان در تمام نقاط استان هرمزگان به یک شکل است؛ اما تزیینات دمپای آن بسته‌به سلیقۀ محلی متفاوت است. شلوار دمپا تنگ، از کمر تا زانو حالت لوزی‌شکل دارد و از زانو تا مچ پا تنگ است. برای راحت پوشیدن شلوار، دمپای آن را به‌طرف داخل پا چاک می‌دهند و با دکمه یا زیپ می‌بندند. کمر این شلوار لیفه دوخته و با کش محکم می‌شود. شلوار زنان بندری ازجمله شلوارهای گشاد و راحت است که به‌رنگ‌های سبز، قرمز، زرد، آبی و نارنجی و با پارچه‌هایی از جنس تترون و چیت برای استفادۀ روزمره و پارچه‌های کلفت و زری‌دار برای مجالس رسمی، تهیه و دوخته می‌شود.<ref> [[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص7.]]</ref>  
====پاپوش====  
====پاپوش====  
به‌دلیل گرمای هوا، زنان معمولاً از صندل استفاده می‌کنند.<ref>[https://www.visitiran.ir/fa/costume/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86#:~:text=%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF%20%D8%B9%D8%B1%D8%A8%20 «لباس محلی مردمان هرمزگان»، وب‌سایت ایران.]</ref>  سایر کفش‌های زنان هرمزگانی می‌توان‌به سواس (پاپوشی بافته شده از الیاف خرما)، کوش (نوعی پاپوش جلوبسته و پشت‌باز)، کپ‌کاپ (از الیاف خرما که به‌شکل تخته تهیه می‌شود) و گیوه (پاپوشی که از نخل و پشم بافته می‌شود)، اشاره کرد.<ref> [[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص8.]]</ref>  
به‌دلیل گرمای هوا، زنان معمولاً از صندل استفاده می‌کنند.<ref>[https://www.visitiran.ir/fa/costume/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86#:~:text=%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF%20%D8%B9%D8%B1%D8%A8%20 «لباس محلی مردمان هرمزگان»، وب‌سایت ایران.]</ref>  سایر کفش‌های زنان هرمزگانی می‌توان‌به سواس (پاپوشی بافته شده از الیاف خرما)، کوش (نوعی پاپوش جلوبسته و پشت‌باز)، کپ‌کاپ (از الیاف خرما که به‌شکل تخته تهیه می‌شود) و گیوه (پاپوشی که از نخل و پشم بافته می‌شود)، اشاره کرد.<ref> [[file://C:\\Users\HP\Downloads\2dctex-2394206 (1).pdf|قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص8.]]</ref>
 
==عوامل اثرگذار بر لباس زنان بندری==
==عوامل اثرگذار بر لباس زنان بندری==
===جغرافیای طبیعی===  
===جغرافیای طبیعی===  
برگرفته از «https://fa.wikirose.ir/wiki/لباس_زنان_بندری»