پوشش زنان سیاستمدار

جاسیندا آردرن، نخست‌وزیر پیشین نیوزیلند

پوشش زنان سیاستمدار؛ سبک پوشش زنان در عرصۀ سیاست.

معمولاً نوع، جنس و رنگ پوشش زنان سیاستمدار، همانند هنرپیشگان و ورزشکاران مورد توجه رسانه‌های مد و پوشاک قرار می‌گیرد. با این که این قشر از زنان نمی‌توانند مانند سلبریتی‌ها از هر نوع پوششی در محافل رسمی استفاده کنند؛ اما در مقایسه با سیاستمداران مرد، به‌دلیل تنوع در رنگ‌بندی و نوع پوشش خود توجهات مردم و رسانه‌ها را به خود جلب کرده‌اند.

تاریخچۀ پوشش برای قدرت

زنان در اروپا متأثر از جنبش‌های زنان در دهۀ 70 میلادی وارد عرصه‌های سیاسی و اقتصادی شدند. برای نخستین بار واژۀ Power dressing در سال ۱۹۷۹ میلادی در نشریۀ نیویورکی «پست استاندارد» برای توصیف لباس‌ کار زنان به کار برده ‌شد. این اصطلاح بعدها رواج بیشتری پیدا کرد و منظور از آن، پوششی بود که زنان برای نفوذ بیشتر در عرصه‌های مردانه به‌ویژه عرصۀ سیاسی به آن روی می‌آوردند. این گفتمان معتقد بود رهبران زن احترامی که همتایان مرد داشتند را دریافت نکردند؛ لذا با شبیه‌سازی زنان به مردان به دنبال کسب احترام و نفوذ بیشتر برای آنان بود. بر همین اساس، این الگو بر پنهان کردن اندام زنانه و پوست بدن تأکید می‌کرد. گفتمان پوشش برای قدرت، دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه‌ای را برای پوشش زنان در نظر می‌گرفت؛ از یک سو، پوشش آنان باید به‌گونه‌ای می‌بود تا جدی گرفته شوند و از سوی دیگر نباید خیلی مردانه ظاهر می‌شدند که تهدیدی برای مردان محسوب شوند. در حال حاضر این گفتمان در مورد پوشش زنان سیاستمدار چندان سختگیرانه برخورد نمی‌کند؛ امروزه قانون کلی این است که هر طور دوست دارید لباس بپوشید. البته هنوز پوشش و ظاهر زنان در مقایسه با مردان در تمامی حوزه‌های عمومی و حتی محل کار، همچنان تحت کنترل و ارزیابی است.

هیلاری کلینتون و کاملا هریس روی جلد مجله ووگ

اهمیت پوشش در سیاست

از نظر اِوا فلیکر جامعه‌شناس اتریشی، 90 درصد مخاطبان روزنامه‌ها تنها به دیدن عکس‌ها اکتفا می‌کنند؛ لذا ظاهر یک سیاستمدار می‌تواند ماندگارترین تأثیر را بر ذهن خوانندگان روزنامه داشته باشد. بر همین اساس، او زنان سیاستمدار را به ساختن تصویری متناسب با اهداف سیاسی‌شان توصیه می‌کند. روندا گارلیک، استاد مطالعات مد دانشکده طراحی پارسونز نیز می‌گوید مهم است که زنان را به ظاهرشان تقلیل ندهیم؛ اما باید مد را به‌عنوان بخشی از ارتباطات آنها به رسمیت بشناسیم. به‌گفتۀ دکتر دنیز ان رال، ویراستار کتاب «مد، زنان و قدرت: سیاست لباس»، قضاوت در مورد توانایی یک زن برای انجام کارش بر اساس لباسی که می‌پوشد، اتفاق می‌افتد.

کارکرد پوشش زنان سیاستمدار

رهبران زن قدرتمند جهان اغلب بازی مد را برای انتقال ارزش‌ها و باورهای سیاسی خود انجام می‌دهند؛ زیرا می‌دانند ظاهر آنها دارایی مهمی برای موفقیت آنها است.

رنگ پوشش زنان سیاستمدار

اگر زنان سیاستمدار غربی برای انتقال پیام و تأثیرگذاری بر دیگران بیشتر از رنگ‌های تیره استفاده می‌کنند؛ زنان آفریقایی، لباس‌هایی سنتی با رنگ درخشان و شاد بر تن می‌کنند. این نوع پوشش رهبران زن آفریقایی علاوه بر این که مانع دستیابی به قدرت نیست، کارکرد ضد استعماری نیز دارد. رنگ‌ها و طرح‌های متنوع پوشش زنان سیاستمدار غیراروپایی برعکس پوشش زنان سیاستمدار غربی، کاملاً زنانه و متمایز از پوشش مردانه است.

بی نظیر بوتو نخست وزیر اسبق پاکستان

پوشش زنان سیاستمدار در جهان

ملکه هَتشِپسوت 1471 سال قبل از میلاد با پوششی مردانه مانند فرعون بر مصر حکومت می‌کرد. الیزابت اول لباس‌های حجیم همراه با جواهرات باشکوه بر تن می‌کرد. او با شانه‌های کشیده و دامنی فنری پفی، شکست‌ناپذیری خود را به رخ رقبا می‌کشید تا دیگران در برابر قدرت او زانو بزنند. کاترین لانگی که در سال 1920م عضوکنگرۀ ایالت کنتاکی بود با پوشیدن لباس‌های آبی‌رنگ با تزئینات قرمز باعث حواس‌پرتی همکاران خود می‌شد و در نهایت همین سبک پوشش، سبب رسوایی وی در کنگره شد. مارگارت تاچر علاقۀ زیادی به کراوات و کیف‌های چرمی که نماد محافظه‌کاری‌اش بود، داشت. او به گفتۀ خودش در طول دوران کاری هرگز لباس بدن‌نما بر تن نکرد.

اسما اسد همسر بشار اسد

کفش‌های فانتزی بزرگ‌ترین عشق زندگی ترزا می نخست‌وزیر اسبق بریتانیا بود و به‌همین جهت بارها سوژه رسانه‌ها شد. او کفش‌های خود را متناسب با پیام سیاسی که قرار بود منتقل کند انتخاب می‌کرد. بسیاری از کارشناسان سیاسی، پوشش اشرافی او را نماد اختلاف طبقاتی در انگلیس دانسته‌اند. آنگلا مرکل مدل موی پسرانه و کت سه دکمه‌ای را به‌عنوان پوشش انتخاب کرد تا مانند مردان قدرتمند به نظر برسد. برخی سبک پوشش وی را نماد ساده‌زیستی و بی‌توجهی او به دنیای مد توصیف کردند؛ اما در مقابل، عده‌ای آن را بی‌تناسب و احمقانه می‌دانند.

اسما اسد، بانوی اول سوریه نیز برای ارائۀ تصویری زیبا از خود از پوششی شیک و ساده استفاده می‌کند و از پوشیدن لباس‌های شلوغ پرهیز می‌کند.

بی‌نظیر بوتو نخست‌وزیر اسبق پاکستان که فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های هاروارد و آکسفورد بود، زمانی که در دهۀ 70 میلادی قدرت را در دست گرفت، دیگر شلوار جین، کت چرم و لباس‌های طرح‌دار نپوشید و لباس مسلمانان را بر تن کرد و از شال سر، لباس گشاد و شلوار کامیز به‌عنوان پوشش رسمی در دنیای دیپلماسی استفاده کرد.

اولین وزیر بهداشت زن در جمهوری اسلامی ایران

از نظر جاسیندا آردرن، نخست‌وزیر نیوزیلند این کیفیت زندگی است که اهمیت دارد و به‌همین دلیل پوشش ساده بر تن می‌کند و علاقه‌ای به استفاده از زیورآلات ندارد. کامالا هریس معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا نیز برای انتخاب لباس برای حضور در مراسم تحلیف چهل‌وششمین رئیس‌جمهوری آمریکا سراغ طراحان آمریکایی رفت. حمایت هریس از طراحان آمریکایی و صنعت پوشاک و مد آمریکایی از چشم رسانه‌ها دور نماند.

پوشش زنان سیاستمدار ایرانی

زنان سیاستمدار ایرانی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی حدود فقهی پوشش را رعایت می‌کنند و از چادر مشکی به‌عنوان پوشش رسمی در مجامع داخلی و خارجی استفاده می‌کنند. با وجود این‌که زنان ایرانی حاضر در عرصۀ سیاسی تلاش می‌کنند تا لباس‌های زیر چادر هماهنگ باشند، پوشش آنها از تنوع کمتری برخوردار است. البته حضور برخی از زنان سیاستمدار ایرانی در برخی از مجامع خارجی تفاوت اندکی با هنگام حضورشان در مجامع داخلی دارد؛ زنان ایرانی سعی می‌کنند در مجامع بین‌المللی از رنگ‌های شادتری استفاده کنند.

منابع

• بیچرانلو و دیگران، «بازنمود پوشش زنان ایرانی سیاستمدار در شبکه اجتماعی اینستاگرام»، فصلنامه علمی وسایل ارتباط جمعی - رسانه، شماره 4، 1400ش.
• «دیپلماسی فشن: از هیلاری کلینتون تا یولیا تیموشنکوف»، وب‌سایت لوکس تهران، تاریخ درج مطلب: 3 ژوئن 2018م.
• «زنان قدرتمند چه می‌پوشند؟»، وب‌سایت یورونیوز، تاریخ بروزرسانی: 6 آوریل 2019م.
• «سياستمداران زن، چگونه از قدرت لباس بهره مي‌برده‌اند؟»، وب‌سایت رسمی آخرین خبر، تاریخ درج مطلب: 4 اردیبهشت 1393ش.
• «ظاهر و شیوه لباس پوشیدن کلینتون و ترامپ»، وب‌سایت شارا، تاریخ درج مطلب: 14 مهر 1395ش.
• قادری، بهار، «نگاهی به استایل زنان سیاستمدار»، وب‌سایت مجله مدیسه، تاریخ بازدید: 29 بهمن 1401ش.
• "How Women in Congress Are Using Fashion to Send a Message", time, last visited: 20 February 2022.
• "Top 11 best dressed female politicians in the world", china.org.cn, ,last visited: 20 February 2022.
• "What Is Power Dressing And How To Master The Style", d2line, last visited: 20 February 2022.
• Beikoff, Katrina, "The politics of fashion: Will female leaders ever be able to dump power dressing?", InQueensland, July 30, 2020.