استایل بوهمین

استایل بوهمین؛ سبکی غیررسمی در مد با الهام از طبیعت و فرهنگ نقاط مختلف جهان.

استایل بوهمین با نمادهای هنری، غیررسمی و راحت و آزاد، فراتر از سبکی در مد است. این استایل به‌عنوان نوعی ضدفرهنگ و برهم‌زنندۀ قیدوبندهای اجتماعی شناخته شده که از استانداردها و ساختارها فاصله گرفته است. این استایل به‌دنبال خلاقیت در زیبایی‌شناسی لباس‌ها و طراحی پوشاک آزاد و رها با الهام از فرهنگ‌های نقاط مختلف جهان است.

مفهوم‌شناسی

استایل بوهمین یا بوهو از واژۀ فرانسوی بوهمین به‌معنای فرد کولی که طرز لباس پوشیدن و زندگی قانونمندی ندارد، است. این سبک به‌عنوان یکی از سبک‌های کلاسیک در طراحی مد با الهام از فرهنگ‌ها و دوره‌های مختلف تاریخی، گونه‌ای از مد هنری را طراحی می‌کند. بوهمین استایلی غیررسمی و بدون قید است و از احترام به عناصر طبیعت و محیط‌زیست سرچشمه گرفته است؛ به همین دلیل از چرم و الیاف طبیعی و طرح‌های الهام گرفته از طبیعت در این استایل استفاده می‌شود و خلاقیت عنصر اصلی این سبک محسوب می‌شود.

تاریخچه

جنبش مد بوهمین در پاریس و در اواخر قرن ۱۸ میلادی آغاز شد. این سبک پس از پایان انقلاب فرانسه در فرانسه شکل گرفت. سبک بوهمین در ادامه به بریتانیا و در نهایت به ایالات متحده منتقل و به‌عنوان یک پدیدۀ جهانی در مد مطرح شد. در این دوره، هنرمندان بسیاری مانند نویسندگان، موسیقی‌دانان و نقاشان در فقر زندگی می‌کردند و از حمایت مالی محروم بودند. این شرایط اقتصادی سخت آنها را به زندگی حداقلی مجبور می‌کرد. به همین دلیل هنرمندان آن دوران به پوشیدن لباس‌های قدیمی و کهنه روی آوردند. در گذشته، هنرمندان صنعتگرانی ماهر و بااستعداد بودند؛ اما جنبش رمانتیسم در اواخر قرن هجدهم، قیود زندگی سرمایه‌داری و اهمیتی که به عقلانیت داده می‌شد را کنار گذاشت تا تخیل را در آغوش بگیرد. در این دوره یک نوع جدید از شخصیت‌پرستی پدیدار شد که در آن هنرمند به‌عنوان قهرمان شناخته می‌شد و سبک فردی خود را در نحوه لباس پوشیدن ابراز می‌کرد. همچنین هنرمند به انسان خاص و نابغه‌ای تبدیل شده بود که خلاقیتش در نحوه زندگی و ظاهرش نمود پیدا می‌کرد. پس از بهبود بحران اقتصادی نیز آنها همچنان خلاقیت خود را از طریق لباس‌های هنری بیان می‌کردند. غیرعادی بودن لباس هنرمندان باعث شد عموم مردم در ابتدا آنها را با کولی‌های مهاجری که از منطقه بالکان در اروپای شرقی و مکانی به نام «بوهمیا» آمده بودند، مقایسه کنند. با گذشت زمان، اصطلاح بوهمی مترادف با یک ضدفرهنگ شد که با بیان آزاد هنری، سبک پوشش عجیب و بی‌اعتنایی به محدودیت‌های اجتماعی همراه بود و در طول زمان به انگاره‌ای علیه هنجارهای اجتماعی و مادی‌گرایی تبدیل شد. در اواخر قرن ۱۹، جنبش زیبایی‌شناسی بر بیان آزاد و رها تأکید کرد و پیروان آن سبکی جدید از لباس‌پوشی را پذیرفتند که بر طراحی‌های الهام‌گرفته از قرون وسطی، الگوها و نقش‌های شرقی، گل‌دوزی‌های دستی و لباس‌های گشاد تأکید داشت. خلاقیت، هنر و حذف چهارچوب ساختار اجتماعی بیانگر تفکر بی‌قید این استایل است. این سبک از نظر سایر افراد غیرمعمول به ‌نظر می‌رسد. امروزه با گذشت بیش از ۲۰۰ سال از ظهور این استایل، دست‌خوش تغییرات بسیاری شده ‌است؛ اما کماکان در انتخاب رنگ، جنس و شکل پوشش آن آزادی وجود دارد.

تلفیق بوهو و فرهنگ هیپی

نسخه نوین سبک بوهو در جنبش‌های ضدفرهنگی دهۀ 1960م شکل گرفت. این سبک مورد پذیرش هنرمندان، نوازندگان و افرادی قرار گرفت که مد را وسیله‌ای برای مطرح کردن خود کرده‌ بودند. در این دوره، فرهنگ هیپی به تثبیت و تأیید استایل بوهو کمک کرد و لباس‌های بوهمیایی هم‌عرض موسیقی نمادین آن دهه و دهه پس از آن قرار گرفت. فرهنگ هیپی در ایالات متحده با رد کردن زندگی سنتی، سبک آزاد و بی‌قید بوهمی را پذیرفت، سبکی که در نهایت منجر به شکل‌گیری مد بوهو شد.

منشأ پیچیدگی طرح‌های استایل بوهو

در طی مهاجرت کولی‌ها به مکان‌های جدید و آشنایی با لباس‌های محلی‌ها آن محل، برای رفع نیازهایی مانند گرم ماندن لباس‌های محلی را خریداری می‌کردند و در طول اقامت خود در آنجا، به‌طور مداوم سبک‌های لباس محلی را با لباس‌های سنتی خود ادغام می‌کردند. آنها در طول مهاجرت به مناطق مختلف ویژگی‌های لباس هر منطقه را جمع‌آوری می‌کردند و زمانی که به اروپای مرکزی رسیدند، لباس‌های آنها به ترکیبی از سبک‌های قومی مختلف تبدیل شده بود. دامن‌های پلیسه‌دار از ویژگی‌های محلی اسلاوی، منگوله‌ها و آویزها از ایران و مراکش، قطعات براق و جواهرات مختلف نیز احتمالاً از هند آورده شده‌اند. پیروان این سبک لباس‌های خود را به‌طور مداوم حذف و تکمیل می‌کنند و بدین ترتیب یک سبک پیچیده از لباس شکل می‌گیرد. آنها سعی می‌کنند لباس‌های فرسوده را تا حد ممکن زیبا کنند.

ویژگی‌ها

به‌طور کلی، استایل بوهمین از ترکیب سبک‎هاى کژوال، هیپى، اِتنیک و وینتج با یکدیگر به وجود آمده است. ویژگی‌های این سبک عبارت است از:

• امکان هر گونه ست کردن؛
• استفاده از پارچه‌های سنتی و محلی؛
• استفاده از طرح‌های توری، گل‌دار و قلاب‌بافی یا اشکال هندسی؛
• استفاده از لباس‌های لایه‌به‌لایه؛
• استفاده از پارچه‌هایی با طیف گسترده‌‌ای از رنگ‌های طبیعت؛
• نداشتن هیچ‌گونه محدودیت؛
• استفاده از الگوهایی همچون قبیله‌ای، ایکا، داربست، پیزلی و گلیم؛
• استفاده از عناصر شرقی شامل رداها، کیمونوها و طرح‌های ایرانی، هندی، ترکیه‌ای و چینی؛
• استفاده از لباس‌های آزاد، روان و غیرچسبان؛
• ترکیب لباس‌ها به روش‌های غیرمتعارف؛
• لباس‌های استفاده شده یا کهنه؛
• ترکیب المان‌های تاریخی و مدرن؛
• لباس‌های وصله‌دار؛
• بی‌توجهی به مرتب بودن.

عناصر مد در سبک بوهو

• سبکی که زنان در استایل بوهو دارند، دارای عناصر و المان‌های مختلفی است که عبارتند از:
• شال‌های رنگارنگ؛
• دامن‌های گشاد و بلند، شلوارهای فاق‌بلند و گشاد؛
• آرایش ساده با صورت و موی طبیعی؛
• مدل موی نامرتب، بافته شده و فر؛
• صندل، نیم‌بوت و کفش‌های گلادیاتور؛
• پیراهن‌های ماکسی آستین بلند؛
• جلیقه و پالتوهای پشمی؛
• اکسسوری‌های شلوغ با نمادهایی از ماه، درخت، پرنده، خورشید، منگوله، مهره‌های تزئینی، گردنبند و دستبند؛
• دامن پلیسۀ چین‌دار و دامن‌های جین و نخی؛
• عبا و پانچ.

نمادها

استایل بوهو نماد افرادی است که در مسئلۀ زیبایی‌شناختی مستقل عمل می‌کنند و از قید و بندهای عرف جامعه رها هستند و تفکرات آنها در محدودۀ چهارچوب‌‌های اجتماعی نمی‌گنجد. طرفداران استایل بوهمین در واقع از نوعی ضدفرهنگ پیروی می‌کنند که در پی مبارزه با ساختارها و استانداردهای زیبایی‌شناسی و گونه‌ای از نوآفرینی در زمینۀ استایل است. همچنین این استایل نمادی از آزادی، خلاقیت و انسجام با محیط‌زیست است.

خرده‌فرهنگ بوهمین

سبک بوهمین فراتر از یک روند مد و فرهنگی مستقل محسوب می‌شود که با یک انگارۀ خاص و تاریخی پیچیده همراه شده است. این مد به‌دنبال ارائۀ جایگزین برای روش‌های سنتی پوشش است که در ترکیب با یک سبک زندگی پیشروتر و آزاداندیشانه‌تر و اتخاذ موضع ناهمسو با اجتماع، خرده‌فرهنگی در مد ایجاد کرده است.

علاقه‌مندان به بوهمین

هنرمندان، روزنامه‌نگاران، بازیگران، نوازندگان و علاقه‌مندان به سفر از جمله کسانی هستند که سبک متفاوتی دارند و استایل بوهمین را به‌دلیل سبک متفاوت آن ترجیح می‌دهند. آنها اشاعه‌دهندۀ این سبک از استایل، از گذشته تاکنون نیز بوده‌اند. استایل بوهمین در بین زنان و دختران رواج بالایی پیدا کرده است؛ به‌طوری که بیشتر لباس‌ها و اکسسوری‌های این استایل برای بانوان طراحی شده است و زنان بیش از مردان علاقه‌مند استایل بوهو هستند. ویژگی‌های متنوعی سبک بوهمیایی آن را قادر ساخته تا با سلیقه‌ها و نیازهای زیبایی‌شناختی متفاوت مصرف‌کنندگان سازگار و با نیازهای روان‌شناختی انسان‌های مدرن همسو شود؛ به همین دلیل علاوه بر هنرمندان، بسیاری از افراد عادی نیز به‌دلیل انطباق این سبک با انواع بدن به لباس‌های بوهو علاقه‌مند هستند.

تفاوت سبک بوهمین و سنتی

سبک بوهو بر اصالت و ارتباط با طبیعت و زیبایی‌های طبیعی تأکید دارد و این موضوع آن را از سبک‌های سنتی و مینیمالیستی متمایز می‌کند.

وضعیت فعلی استایل بوهمین

استایل بوهمین در ابتدا بیشتر مورد توجه هنرمندان بود و سبک پوشش هنری تصور می‌شد؛ اما امروزه به‌عنوان استایلی مطرح است که به‌صورت چهارفصل برای نشان دادن روح آزاد افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

استایل بوهمین در ایران

به گفته کارشناسان حوزه مد و پوشش، از آنجا که در استایل بوهمین از پارچه، اکسسوری، صنایع‌دستی و جواهرات فرهنگ کشورهای گوناگون استفاده می‌شود، به طراحان مد ایرانی این امکان را می‌دهد تا از عناصر مختلف فرهنگی و سنتی اقوام ایرانی همچون بلوچ، آذربایجان، کرد، گیلک، بختیاری و جنوب برای ایجاد استایل بوهوی بومی بهره ببرند.

مفاهیم درونی استایل بوهمین

مفاهیم درونی سبک بوهمیایی شامل آزادی، ذهنیت مستقل، سرگردانی، بی‌قیدی، اشتیاق و نمایش فردیت است. دفاع از آزادی و رمانتیسم نیز مهم‌ترین تأثیری است که این سبک بر مردم گذاشته است.

نقطه‌قوت استایل بوهمین

تنوع، طبیعتِ پذیرنده و نوینِ سبک بوهمیایی نشان‌دهندۀ همگرایی میان اقوام جهانی است و تغییر دائم و به‌روز شدن آن نیز بیانگر گنجاندن جوهرۀ فرهنگ‌های ملی جهانی در آن است و تا زمان تکامل آن به روند خود ادامه می‌دهد. رد مادی‌گرایی و مالکیت خصوصی و تمرکز بر خلاقیت و زندگی جمعی نیز از نقاط قوت آن محسوب می‌شود.

پیامدهای استایل بوهمین

• تصاحب فرهنگی؛ برخی سبک بوهو را توهین‌آمیز می‌دانند، زیرا معتقدند این سبک عناصری از فرهنگ رومی را بدون درک واقعی یا احترام به تاریخ آن‌ها به کار می‌برد.
• تجاری‌سازی و غفلت از ساده‌زیستی؛ این لباس‌ها که در ابتدا ارزان و خلاقانه بودند، به‌تدریج در دنیای مد اصلی گنجانده شده و اغلب هزینه‌های بالایی دارند. این لباس‌ها به‌شکلی تجاری و قابل شناسایی درآمده‌اند و معنای اصلی خود را از دست داده‌اند.
• فردگرایی و ابراز هویت منحصربه‌فرد؛ استایل بوهمین به افراد این امکان را می‌دهد که با انتخاب‌های غیرمتعارف خود از دیگران متمایز شوند. این تمایل به تمایز ممکن است به انزوا و فردگرایی بیش‌ازحد منجر شود.
• سرکشی و طغیانگری؛ افرادی که از این سبک استفاده می‌کنند زمینۀ ایجاد آشوب و اعلام نارضایتی از وضعیت اجتماعی را دارند.
• ظاهری التقاطی و آزادپندار؛ افرادی که از استایل بوهمین پیروی می‌کنند، معمولاً از ترکیب‌های مختلف لباس و رنگ‌های متضاد استفاده می‌کنند. این می‌تواند باعث شود که ظاهر آن‌ها نامنظم و بی‌برنامه به نظر برسد و به جای جذابیت، حس هرج و مرج را القا کند.
• سرپیچی از قوانین اجتماعی و تمرکز زندگی حول محور هنر؛ پیروان این سبک معمولاً با برخی گروه‌‌ها و جنبش‌های اجتماعی خاص همسو می‌شوند و با بیان احساس و ارزش‌های مشترک با آن گروه، سبب به چالش کشیدن قوانین و هنجارهای اجتماعی موجود وموضع‌گیری در برابر آن می‌شوند.

منابع

• «استایل بوهمین؛ سبکی بدون قید و شرط»، وب‌سایت اینفینیتی، تاریخ بازدید: 25 مهر 1403ش.
• «استایل بوهمین Bohomian چیست؟»، وب‌سایت وقت مد، تاریخ درج مطلب: 22 آوریل 2023م.
• بیداری، فروغ، «استایل بوهو چیست و چه بپوشیم تا در این سبک ظاهر شویم؟»، وب‌سایت پرسته، تاریخ درج مطلب: 1 مهر 1402ش.
• سهراب‌زاده، مهران و دیگران، «تبیین جامعه‌شناختی رابطه فردگرایی و تغییر در ساختار خانواده»، پژوهش‌های انتظامی‌اجتماعی زنان و خانواده، شماره 1، 1399ش.
• کرمی، معصومه، «استایل بوهو+ تاریخچه و عناصر سبک بوهو»، وب‌سایت السوان، تاریخ درج مطلب: 27 شهریور 1403ش.
• Alkire, Caroline, “Bohemian Design Style 101”,hgtv website, Date of visit: 19 October 2024.
• “Fashion Shaping Social And Cultural Identities”, medium website, Date of Upload: 25 March 2024.
• “Is Boho Offensive? Exploring The Style's Roots”, todayismysunday website, Date of Upload: 26 September 2024.
• "Bohemian Fashion Style: History and Boho Aesthetics", mehar website, Date of Upload: 14 September 2023.
• “Fashion Stories: Fashion As Rebellion”, investmentpiece website, Date of Visit: 24 October 2024.
• “Modern Bohemian Style from Poverty to Luxury”, highlatitudestyle websie, Date of Visit: 24 October 2024.
• Kotb, Rehab Mahmoud. 2015. “Boho-Chic Style Utilizing for Fashionable Apparel Design”, American Journal of Life Sciences 3.
• Ma et al, Xiaofang. 2019. “Research on the Bohemian Style Clothing”, Advances in Social Science, Education and Humanities Research 310.
• Srivastava, Mansa, “The Role of Fashion in Self-Expression and Identity”, fibre2fashion website, Date of Upload: July 2023.
• “The Role of Fashion in Self-Expression and Identity”, fibre2fashion website, Date of Visit: 24 October 2024.
• “What Is Boho Clothing? Everything You Need to Know About Bohemian Style”, backdoorgallery website, Date of Upload: 28 March 2023