نیسان آبی (سریال شبکه نمایش خانگی)

نیسان آبی (سریال شبکه نمایش خانگی)؛ سریالی با محوریت خیانت و تخریب خانواده ایرانی.

سریال نیسان آبی از تولیدات شبکه نمایش خانگی در ژانر کمدی خانوادگی است. نیسان آبی در ظاهر اثری ایرانی با محوریت خانواده است. با این حال در مواردی از سریال‌های ماهواره‌ای و ترکی تقلید کرده است. به گفتۀ منتقدین، نیسان آبی با سرهم کردن موضوعات مختلف به‌عنوان یک فیلم‌نامه داستانی را روایت می‌کند که ممکن است ارتباط مستقیمی با اصل داستان فیلم نداشته باشند.

عوامل ساخت فیلم

سریال نیسان آبی در دو فصل و در ژانر کمدی و درام ساخته شده است. فصل اول به کارگردانی منوچهر هادی و نویسندگی سعید هوشیار است. فصل دوم به کارگرادنی مسعود اطیابی و نویسندگی مشترک سعید دولتخانی و سعید هوشیار است. تهیه‌کنندگی هر دو فصل بر عهده احسان ظلی‌پور بوده است. نیسان آبی از دی ۱۴۰۰ش در شبکه نمایش خانگی به نمایش درآمد.

بازیگران نیسان آبی

در دو فصل این سریال حسین یاری در نقش جمشید قاسم‌پور، یکتا ناصر و بهناز جعفری در نقش زری و پری سازگار، مهران غفوریان در نقش رضا خرسند به‌عنوان بازیگران اصلی به ایفای نقش پرداخته‌اند. بازیگران دیگری چون جمشید هاشم‌پور، علیرضا خمسه، گیتی قاسمی، ایمان صفا، غلامرضا نیکخواه، یوسف صیادی، مه‌لقا باقری، بیژن بنفشه‌خواه، سوسن پرور، سحر قریشی، بهشاد شریفیان، حسام نواب صفوی و سیروس همتی در این فیلم به بازیگری پرداخته‌اند.

داستان سریال نیسان آبی

محوریت فیلم درباره دو دوست به‌نام‌های جمشید و رضا است که از دوران کودکی رابطه‌ای صمیمی با یکدیگر داشته‌اند. جمشید و رضا راننده نیسان هستند و با خواهران دوقلو به نام‌های زری و پری ازدواج کرده‌اند. در فصل اول، ماجرای فیلم از جایی آغاز می‌شود که جمشید پس از رفتن به سینما با جمشید هاشم‌پور آشنا می‌شود.

جمشید آن‌قدر شیفته جمشید هاشم‌پور است که در ظاهر و رفتارش به تقلید از او می‌پردازد. روند سریال تا قسمت پانزدهم حال‌وهوایی نسبتاً سرگرم‌کننده داشت؛ اما با ورود شخصیت آتوسا (با بازی سحر قریشی)، منشی گاوداری، و آشنایی او با جمشید، مسیر داستان دچار انحراف شد؛ تغییری که با واکنش‌ها و انتقادهای مخاطبان همراه بود. فصل دوم نیز در ادامه فصل اول قصه ۳ سال بعد را به تصویر می‌کشد.

دلیل نام نیسان آبی برای فیلم

نام فیلم با توجه به علاقه شدید شخصیت اصلی، جمشید، به نیسان آبی انتخاب شده است. او حدود ۲۰ سال است که با زحمت و مشقت، با یک نیسان آبی قسطی زندگی خود را می‌گذراند. نکته جالب آن‌که راوی داستان نیز همین نیسان آبی است که روایت ماجراها را از زاویه دید خود بازگو می‌کند.

دلیل جلب توجه نیسان آبی

به باور منتقدان، کمبود فیلم‌ها و سریال‌های فاخر و سرگرم‌کننده موجب شده است که بخشی از مخاطبان به سمت آثاری مانند نیسان آبی گرایش پیدا کنند. هرچند این سریال فاقد حداقل‌های یک اثر استاندارد است؛ اما در نتیجه تضعیف سلیقه مخاطبان و نبود دسترسی به آثار طنز با محتوای مناسب، توانست توجه نسبی برخی بینندگان را جلب کند.

انصراف منوچهر هادی از ساخت فصل دوم نیسان آبی

منوچهر هادی با انتشار پیامی در صفحه شخصی خود اعلام کرد به دلیل عدم توافق مالی با پلتفرم فیلیمو از ساخت فصل دوم نیسان آبی انصراف داده است. او برای کارگردانی هر قسمت مبلغی حدود یک میلیارد تومان درخواست کرده بود که بیش از دو برابر بودجه پیش‌بینی‌شده توسط تهیه‌کنندگان بود. پس از این اختلاف، ساخت فصل دوم به مسعود اطیابی سپرده شد و تولید آن از تابستان ۱۴۰۲ش آغاز شد.

جنبه‌های مثبت فیلم

نکته مثبت فیلم در پیوند با یادآوری احترام به پدر و مادر است که از طریق تکرار مداوم تکیه‌کلام «فقط دست پدر و مادرت را ببوس» به‌تصویر کشیده می‌شود. هرچند این دیالوگ ممکن است در ابتدا تأثیرگذار باشد؛ اما تکرار مداوم آن در صحنه‌های مختلف توسط شخصیت‌های گوناگون تنها حس ناخوشایندی در مخاطب ایجاد کرده و این برداشت را به وجود می‌آورد که فیلم حرف جدیدی برای گفتن ندارد.

از سوی دیگر، فصل اول سریال نیسان آبی با وجود برخی ضعف‌ها، در پیوند با نمایش فضای محله‌های فقیرنشین جنوب تهران توانست به‌طور ملموس و واقع‌گرایانه این فضا را به تصویر بکشد. روابط میان شخصیت‌ها نیز به‌گونه‌ای بود که شبیه به روابط واقعی مردم این مناطق به نظر می‌رسید و این ویژگی از نقاط قوت این فصل به‌شمار می‌آید.

انتقادات به سریال نیسان آبی

فیلم «نیسان آبی» با انتقادهای مختلفی از سوی کارشناسان و منتقدین حوزه سینما مواجه شده است، ازجمله:

سری‌سازی به جای سریال‌سازی؛ به گفته منتقدین، نیسان آبی نمونه‌ای از سری‌سازی است که منوچهر هادی پس از ساخت دل و گیسو بدون وقفه به آن پرداخته است. هادی با الهام از سریال‌های ترکی، داستان‌های بی‌ربطی مانند اختلاس و مهاجرت به ترکیه را به هم متصل کرده، که ارتباطی با هم ندارند و با محتوای سریال نیز تناسبی ندارند.

توهین به مخاطب با ترویج الگوهای فرهنگی وارداتی؛ ساخت نیسان آبی اگرچه از نظر مالی موفق بود؛ اما در بعد فرهنگی نتیجه مطلوبی نداشت. منوچهر هادی بیشتر به‌دنبال محاسبات مالی بوده و فیلم با الگوبرداری از سریال‌های شبکه‌های فارسی‌وان و جم، بنیان خانواده را تضعیف می‌کند. این رویکرد نشان‌دهنده توهین به شعور مخاطب است.

شوخی با خیانت و چندهمسری؛ سریال نیسان آبی پس از ازدواج جمشید و آتوسا و سفر آن‌ها به ترکیه، بر موضوع خیانت جمشید به همسرش تمرکز می‌کند. فیلم تلاش دارد تا از طریق شوخی با این موضوع، بینندگان را بخندانَد، اما این رویکرد با واکنش‌های منفی از طرف مخاطبان روبه‌رو شد و نتواست به هدف خود دست یابد. از آن‌جایی که جمشید در فیلم به‌عنوان شخصیتی خانواده‌دوست معرفی شده بود، نمایش خیانت او و تخریب شخصیتش جذابیتی ایجاد نکرد و لطمه‌ای جدی به سریال وارد کرد.

خشونت کلامی و شوخی‌های جنسی؛ در فصل دوم نیسان آبی، میزان قابل‌توجهی از خشونت کلامی و ناهنجاری‌های اخلاقی به نمایش گذاشته شده است. کارکترها برای تخریب یکدیگر تلاش می‌کنند و این رفتارها به‌عنوان یک نوع جهت‌گیری رفتاری به تصویر کشیده می‌شود. بی‌احترامی و کوچک‌شمردن دیگران، که به‌طور واضح غیراخلاقی است، در این سریال به‌طور مکرر نشان داده می‌شود. همچنین، طرح شوخی‌های رکیک و مرتبط با مسائل جنسی، به‌ویژه پافشاری رضا بر ایجاد روابط نامشروع برای جلب توجه پری، از دیگر ناهنجاری‌های اخلاقی این فصل به‌ شمار می‌آید.

ابتذال به جای سرگرمی و سطحی‌سازی فرهنگی؛ به گفته منتقدان، منوچهر هادی با ساخت نیسان آبی نه‌تنها سطح سواد مخاطب را نادیده گرفته، بلکه از مفهوم سرگرمی سوءاستفاده کرده است. سریال به جای سرگرم کردن، تلاش می‌کند ابتذال را ترویج کند و با شوخی‌های جنسی و فحش‌های رکیک، سعی دارد توجه جلب کند؛ اما مخاطب امروز توانایی تشخیص شرم و حیا را دارد و این رویکرد اثر معکوس دارد.

ترویج موتورسواری بانوان؛ در این سریال، موتورسواری بانوان به‌طور غیرمستقیم ترویج می‌شود؛ مسئله‌ای که نوعی تلاش برای القای یک الگوی رفتاری ناسازگار با فرهنگ و قوانین جامعه به مخاطب به ‌نظر می‌رسد.

عادی جلوه‌دادن هوسرانی و خیانت به همسر؛ سازندگان فیلم وقوع خیانت به همسر را در جامعه امری عادی می‌دانند. از سوی دیگر، منوچهر هادی به‌طور مکرر تلاش کرده تا افراد حاشیه‌نشین را به‌عنوان افرادی بی‌ظرفیت نشان دهد، همان‌طور که در آثار قبلی‌اش نیز مشهود بوده است. همچنین، هادی تمایل دارد تا مردان دهه چهل را به‌عنوان افرادی هوس‌ران که به‌طور پنهانی زن صیغه‌ای دارند، به نمایش بگذارد.

تخریب نهاد خانواده؛ در فصل دوم سریال نیسان آبی، منوچهر هادی از نمایش وفاداری و روابط انسانی به سمت ترویج بی‌اعتمادی و تخریب بنیان خانواده‌ها می‌رود. سریال با نمایش فروپاشی خانواده‌ها و روابط سطحی، تصویر منفی از زندگی زناشویی به نمایش می‌گذارد و آن را برای خانواده ایرانی مضر می‌سازد.

ترویج مصرف دخانیات؛ در هر قسمت از سریال نیسان آبی سکانس‌های متعددی وجود دارد که شخصیت‌های فیلم بدون هیچ دلیلی سیگار روشن می‌کنند، به‌گونه‌ای که این روال برازنده یک سریال خانگی نیست. این رویه و تعدد استعمال دخانیات حتی در سریال‌های خارجی نیز مشاهده به‌صورت اندکی می‌شود. تشویق و تحریک به استعمال قلیان نیز از مواردی است که در این فیلم به نمایش کشیده شده است.

لقب‌گذاری و اهانت؛ گویا تخریب شخصیت‌ دیگران در این سریال نوعی سبک زندگی محسوب می‌شود، در صورتی که این رفتار غیراخلاقی یک صفت ناپسند است و هیچ‌گونه توجیهی ندارد. یکی از ناهنجاری‌های اخلاقی که در این فیلم به تصویر کشیده شده است لقب‌گذاری است. به‌گونه‌ای که شخصیت‌ها برای یکدیگر اسم می‌گذارند و با این‌که طرف مقابل این صفت گذاری را نمی‌پسندد عامدانه آن را تکرار می‌کنند؛ مثل ممد چاخان و جمشید خرمالو.

ترویج پرخاشگری جنسیتی؛ در فصل دوم سریال «نیسان آبی»، علاوه بر شوخی‌های مبتذل فصل اول، پرخاشگری جنسیتی نیز به چشم می‌آید. در این فصل، تمام مردان از طرف همسران خود مورد اهانت قرار می‌گیرند و به‌عنوان افرادی ابله و بی‌ارزش با فحش و توهین‌های جنسیتی روبه‌رو می‌شوند. به‌تصویر کشیدن چنین رفتاری میان زن و شوهر نه تنها به‌عنوان شوخی در نمی‌آید و قادر به خنداندن بیننده نیست؛ بلکه به‌طور جدی می‌تواند روابط زن و مرد را تخریب کند.

زورگو و خشن‌نشان دادن زنان؛ در سریال «نیسان آبی»، زن‌ها به‌عنوان شخصیت‌های زورگو و خشن به‌تصویر کشیده شده‌اند. در سکانس‌های مختلف، رفتار و صحبت‌های نامناسب زنان با همسران‌شان نمایش داده می‌شود، مانند سیلی‌زدن یک زن به شوهرش. این الگوسازی به هیچ‌وجه با الگوی زناشویی ایرانی هم‌خوانی ندارد و به‌نوعی فرهنگ وارداتی و ضد مرد سریال‌های ترکیه‌ای را تقلید می‌کند. فیلم در تلاش است تا با هر ترفندی، حتی به قیمت تخریب روابط، بیننده را بخنداند.

از بین بردن اعتماد بین زوجین؛ منوچهر هادی سعی داشت در فیلم به این قضیه بپردازد که اعتماد بین زن و شوهر می‌تواند به سرعت از بین می‌رود؛ ولی این‌که چگونه یک فرد خانواده‌دوست را به‌عنوان فرد خیانت‌کار معرفی می‌شود، جدا از این‌که بدون منطق است نمی‌تواند متعاقد کننده باشد. با توجه به شرایطی که در این فیلم به تصویر کشیده شده است، هادی قصد دارد به بیننده یاد بدهد که یک مرد با اینکه همسر خود را دوست دارد چگونه می‌تواند به همسر خود خیانت کند و این چیزی نیست جز یادآوری الگوی سریال‌های ترکی که ماهیت اصلی آن‌ها کم ارزش در نظر‌گرفتن خیانت‌های درون خانوادگی است.

ماهیت زن‌ستیزانه؛ در این سریال، خیانت جمشید به همسرش بدون زمینه‌سازی مناسب و به‌شکلی سطحی نمایش داده شده است؛ به‌گونه‌ای که گویی روایت، متأثر از نگاهی زن‌ستیزانه شکل گرفته است. بخشش زری نیز نسبت به این خیانت، بدون هیچ دلیل منطقی یا واکنش طبیعی، به‌سادگی اتفاق می‌افتد؛ روایتی که می‌تواند پیام نادرستی را به مخاطب منتقل کند و ارزش‌زدایی از اعتماد و وفاداری در زندگی مشترک را در ذهن بیننده تقویت نماید.

سوءاستفاده از مفهوم سرگرمی برای توجیه ابتذال؛ نیسان آبی با تکیه بر بداهه‌گویی بازیگران و شوخی‌های جنسی، به‌جای سرگرمی به ابتذال نزدیک شده است. منوچهر هادی با نادیده گرفتن شأن مخاطب، تصور کرده است که می‌تواند هر محتوای سطحی را با عنوان سرگرمی عرضه کند، در حالی‌که نتیجه، توهین به سلیقه بیننده است.

استایل اغراق آمیز شخصیت‌های زن؛ در «نیسان آبی»، استایل شخصیت‌ها با اغراق زیادی نمایش داده شده است؛ از آرایش غلیظ و پوشش‌های پرزرق‌وبرق گرفته تا تیپ‌های کلیشه‌ای دهه شصت که دیگر کارکرد طنز خود را از دست داده‌اند. استفاده بی‌سلیقه از طرح و رنگ در طراحی لباس‌ها نیز نشان از نبود خلاقیت دارد.

ضعف محتوایی و ساختاری؛ با وجود شروع نسبتاً خوب، سریال به‌تدریج دچار افت کیفی شد. داستان با گره‌های غیرمنطقی و وصله‌پینه‌ای پیش می‌رود و شخصیت‌ها نیز اغراق‌شده و آزاردهنده‌اند. دیالوگ‌های زننده و صحنه‌هایی چون صف اغراق‌آمیز مرغ و روغن، نشان‌دهنده بی‌توجهی به شعور مخاطب هستند.

عدم تناسب با تماشای خانوادگی؛ به گفته کارشناسان، مخاطبان پیش از تماشای سریال «نیسان آبی» باید هدف خود را از دنبال کردن آن مشخص کنند؛ چرا که این سریال نه از متن قوی برخوردار می‌باشد و نه توان خنداندن مخاطب را دارد. افزون بر این، وجود ناهنجاری‌های کلامی و رفتاری در هر دو فصل موجب شده است تا این مجموعه برای تماشای خانوادگی مناسب نباشد.

منابع

• «ادامه ناکامی‌های منوچهر هادی؛ شوخی با خیانت و چندهمسری در نیسان آبی»، خبرگزاری همشری آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۹ اسفند ۱۴۰۰ش.
• «اجناس دم دستی بار نیسـان آبی»، خبرگزاری ایران، تاریخ درج مطلب: 21 دی ۱۴۰2ش.
• «انصراف منوچهر هادی از کارگردانی «نیسان آبی۲»»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 18 اردیبهشت ۱۴۰4ش.
• «بازیگران سریال نیسان آبی 2 + داستان و ساعت پخش نیسان آبی»، وب‌سایت نمناک، تاریخ بازدید: 18 اردیبهشت ۱۴۰4ش.
• «بازیگران فیلم و سریال نیسان آبی + دانلود»، وب‌سایت ویرگول، تاریخ بازدید: 18 اردیبهشت ۱۴۰4ش.
• «با بازیگران سریال نیسان آبی 2 بیشتر آشنا شوید! (اسامی، عکس و بیوگرافی)+خلاصه داستان و زمان پخش»، وب‌سایت سوربان، تاریخ بازدید: 18 اردیبهشت ۱۴۰4ش.
• بهنود، ونوس؛ «گفت وگو با آرش فهیم، منتقد سینما به بهانه نمایش خانگی «نیسان آبی» اجناس دم دستی بار نیسان آبی»، روزنامه ایران، تاریخ بازدید: 21 اردیبهشت ۱۴۰4ش.
• «ترویج موتور سواری بانوان در فیلم مبتذل نیسان آبی! +فیلم»، وب‌سایت شهدای ایران، تاریخ درج مطلب: 27 فروردین ۱۴۰1ش.
• «حمله تند روزنامه جوان به سریال نیسان آبی»، خبرگزاری عصرایران، تاریخ درج مطلب: 15 اسفند ۱۴۰۰ش.
• «سریال «نیسان آبی» چگونه زرد شد؟»، خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: 7 اسفند ۱۴۰۰ش.
• «سکانس منشوری و 18+ نیسان آبی/ تماشای سریال ایرانی با بچه ممنوع ؟، وب‌سایت رکنا، تاریخ درج مطلب: 2 آذر ۱۴۰۰ش.
• شهدوست، نیلوفر؛ «آقا جمشید و زری و پری چگونه لباس می‌پوشند؟ استایل‌های پایین شهری بازیگران مشهور ایرانی»، وب‌سایت بیوشم، تاریخ درج مطلب: 21 بهمن ۱۴۰2ش.
• «عکس های جدید بازیگران سریال نیسان آبی از مهران غفوریان تا گیتی قاسمی»، وب‌سایت نیک صالحی، تاریخ درج مطلب: 22 مهر ۱۴۰۰ش.
• «علت انصراف منوچهر هادی از ساخت «نیسان آبی ۲»»، وب‌سایت مخاطب24، تاریخ درج مطلب: 3 تیر ۱۴۰2ش.
• «مسئولیت اعطای «پروانه ساخت و نمایش» به سریال‌های مبتذلی همچون «نیسان آبی» بر عهده چه کسی است؟»، وب‌سایت سینماپرس، تاریخ درج مطلب: 16 آبان ۱۴۰۰ش.
• «نقد سریال نیسان آبی منوچهر هادی، اینبار هم مثل همیشه!»، وب‌سایت سرگرمی، تاریخ درج مطلب: 4 آبان ۱۴۰۰ش.
• «نقد و بررسی سریال نیسان آبی»، وب‌سایت مووی مگ، تاریخ درج مطلب: 30 آبان ۱۴۰۰ش.
• «نقد و بررسی سریال نیسان آبی (Blue NISSAN)»، وب‌سایت کدومو، تاریخ بازدید: 18 اردیبهشت ۱۴۰4ش.
• «نقد و بررسی سریال نیسان آبی ۲ (Blue Nissan 2)»، وب‌سایت کدومو، تاریخ بازدید: 18 اردیبهشت ۱۴۰4ش.
• ««نیسان آبی» با سحر قریشی چپ کرد! / ادامه ناکامی‌های منوچهر هادی»، تاریخ درج مطلب: 9 اسفند ۱۴۰0ش.
• علیار، افشین؛ ««نیسان آبی» توهین به شعور مخاطب بود»، وب‌سایت جوان آنلاین، تاریخ درج مطلب: 13 اسفند ۱۴۰0ش.
• «نیسان آبی، قسمت دهم؛ گره‌هایی که ناگهان باز می‌شوند»، وب‌سایت فرارو، تاریخ بازدید: 9 اردیبهشت ۱۴۰4ش.
• «نیسان آبی یک کپی دست‌چندم از کمدی‌های ترکی»، وب‌سایت جوان آنلاین، تاریخ درج مطلب: 13 اسفند ۱۴۰2ش.
• «ویدئویی از سریال «نیسان آبی ۲» در آستانه پخش»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 22 آبان ۱۴۰2ش.
• یوسفلو، محمد؛ «نقد سریال نیسان آبی؛ آیا نیسان آبی به ته درّه سقوط می‌کند؟»، وب‌سایت ویرگول، تاریخ بازدید: 9 اردیبهشت ۱۴۰4ش.