پوشاک دوران صفویان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''<big>پوشاک دوران صفویان</big>'''؛ پوشش مردم ایران در دوره صفویه.

==پوشاک زنان==

به‌طور کلی، پوشش بانوان در این دوره شامل پیراهن، قمیص یا قبا بوده که روی پیراهن می‌پوشیدند، جلیقه، کلیجه، کمربند، دستکش، شلوار، مقنعه، چادر، لچک و پوشش پا از دیگر اجزای پوشش بانوان در دورۀ صفویه بوده است.<ref> [https://ensani.ir/fa/article/433329/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AD%D8%B6%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D9%86% تقوی و موسوی، «بررسی حضور اجتماعی زنان و سیرتحول پوشش در نگاره‌های عصر صفوی»، 1392ش، ص89.]</ref>  

با توجه به ارزش‌های حاکم بر جامعه در دورۀ صفوی، پوشش سر بیشتر از دیگر اجزای پوشش مورد توجه قرار داشته است.<ref> [https://journals.iau.ir/article_675950.html راونجی، «بررسی تاریخی مختصات پوشاک در عصر»، 1399ش، ص116.]</ref>  پوشش سر زنان صفویه شامل اجزای ذیل است:  

*چادر؛ در این دوره زنان با چادر سفید تمام اندام خود را می‌پوشاندند.<ref>  شاردن، سفرنامه شوالیه شاردن، ۱۳۷۴ش، ص۸۰۵.</ref>  چادر زنان در این دوره دو نوع بوده است‌؛ یک نوع آن به کیسه شباهت داشت و در بالا گره می‌خورد و گونه دوم آن چادری توری بود که به دو طرف پیشانی متصل می‌شد.<ref>  یارشاطر، پوشاک در ایران زمین، 1382ش، ص208.</ref>

*پیراهن؛ اندازه پیراهن‌ها در این دوره به‌گونه‌ای بود که تا روی زانو می‌رسید. مردان در این دوره دو پیراهن بر تن می‌کردند.<ref>  غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1387ش، ص419.</ref>

*قبا؛ در ادامه همان قبای دوران گذشته بوده و این لایه از لباس، بسیار مهم بوده است.<ref>  [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1978925/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%d9%85%d8%ae%d8%aa%d8%b5%d8%a7%d8%aa-%d9%be%d9%88%d8%b4%d8%a7%da%a9-%d8%af%d8%b1-%d8%b9%d8%b5%d8%b1-%d8%b5%d9%81%d9%88%db%8c مهدی راونجی، «بررسی تاریخی مختصات پوشاک در عصر صفوی»، 1399ش، ص118.]</ref>

*عبا؛ تن‌پوش بلند و گشادی  که معمولاً از جنس نخ یا پشم بود و دو سوراخ در دو طرف آن برای بیرون آمدن دست‌ها قرار داشت.<ref>  غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1387ش، ص429.</ref>

*کردی یا کاتبی یا کادبی؛ تن‌پوشی نیم‌تنه‌ای بود که با توجه به فصل، با آستین یا بدون آستین استفاده می‌شد.<ref>  غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1387ش، ص432.</ref>

*شاه و شاهزادگان؛ شخصیت‌های درباری لباس‌های فاخر و مجللی بر تن می‌کردند؛ تا خود را نسبت به افراد دیگر جامعه، متمایز نشان دهند<ref>  نبی‌لو و دادخواه، «بررسی و تحلیل شخصیت‌های‌اجتماعی گلستان سعدی»، 1394ش، ص2059.</ref>  در لباس آنها بیشتر از رنگ‌های طلایی، سبز، قرمز، آبی و صورتی استفاده می‌شد. رنگ طلایی نماد شهرت، آبرو و نشان دادن دارایی است.<ref>  [https://civilica.com/doc/1004689/certificate/print/ دادور و پورکاظمی، «پاپوش ایرانیان در نگاره‌های دوران ایلخانی و صفوی»، 1388ش، ص39-40.]</ref>  ردای مورد استفاده در این طبقه از جامعه، از ‌جنس پنبه یا ابریشم ساده یا زربفت و در رنگ‌های روشن بوده است. طرح‌های روی ردا، پاپوش، کمربند و حتی دکمه‌های طلایی، آنها را از طبقات دیگر متمایز می‌کرد.<ref>  [https://civilica.com/doc/993109/ محبی و دیگران، «بررسی رابطه جایگاه اجتماعی و انتخاب رنگ البسه در نگاره‌های دوره صفویه»، 1397ش، ص131.]</ref>

*پهلوانان و اساطیر؛ با توجه به نگاره‌های تبریز و تصاویری که از رستم و سهراب در صحنه‌های متعدد نمایان شده است، تن‌پوش آنها شامل کلاه‌خود، زره و بازوبند به رنگ طلایی بوده که نقوش تشعیر (نقوش بسیار ریز از گیاه، پرنده و درخت) و تجریدی ‌(انتزاعی) داشت. با توجه به اینکه پلنگ را نماد قدرت می‌دانستند، در لباس رستم از پوست پلنگ به رنگ طلایی و با خطوط مشکی استفاده می‌کردند؛ لباس زیرین آن دارای رنگ آبی تیره بوده که نماد قدرت و کمال بوده است.<ref>  [https://civilica.com/doc/993109/ محبی و دیگران، «بررسی رابطه جایگاه اجتماعی و انتخاب رنگ البسه در نگاره‌های دوره صفویه»، 1397ش، ص132.]</ref>

*کارگران؛ این طبقه از مردم، بیشتر از رنگ‌های سردی همچون سبز مایل به آبی، بنفش، قهوه‌ای، آبی و سفید در لباس خود استفاده می‌کردند و پوشش آنها ساده، یک‌رنگ و بدون نقش بوده است.<ref>  [https://civilica.com/doc/993109/ محبی و دیگران، «بررسی رابطه جایگاه اجتماعی و انتخاب رنگ البسه در نگاره‌های دوره صفویه»، 1397ش، ص136.]</ref>

*سربازان و جنگجویان؛ لباس گروهی از سربازان به رنگ قرمز بوده است که خشم و قدرت آنها را می‌نمایاند. علاوه بر آن از رنگ آبی تیره نیز استفاده می‌کردند که نماد قدرت و جدیت بود. زره‌پوش و کلاه سربازان نیز به رنگ طلایی بوده است.<ref>  [https://civilica.com/doc/993109/ محبی و دیگران، «بررسی رابطه جایگاه اجتماعی و انتخاب رنگ البسه در نگاره‌های دوره صفویه»، 1397ش، ص136-137.]</ref>