حمید گلزار (بحث | مشارکتها) |
حمید گلزار (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
===عرقچین=== | ===عرقچین=== | ||
سادات کهگیلویه، عرقچین سیاه یا سبز روی سر می‌گذارند که نشان دهندۀ نسب و تبارشان است.<ref>[https://www.isna.ir/news/yasouj-19489/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «لباس محلی مردان و زنان کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).]</ref> | سادات کهگیلویه، عرقچین سیاه یا [[سبز (رنگ)|سبز]] روی سر می‌گذارند که نشان دهندۀ نسب و تبارشان است.<ref>[https://www.isna.ir/news/yasouj-19489/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «لباس محلی مردان و زنان کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).]</ref> | ||
==تن‌پوش‌های مردان کهگیلویه و بویراحمد== | ==تن‌پوش‌های مردان کهگیلویه و بویراحمد== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
===جوقه=== | ===جوقه=== | ||
جوقه یا جقه از تن‌پوش‌های مردان کهگیلویه که بسیار نازک بوده و از پشم گوسفند تهیه می‌شود. قسمت جلوی جوقه به‌وسیلۀ نخ‌های ابریشمی به‌نام «زناره» به‌شکل ضربدری به دور سینه پیچیده می‌شود. قد این نوع بالاپوش بلند، دارای آستین‌های گشاد و کوتاه است که بیشتر مردان از آن در جنگل‌ها استفاده می‌کنند.<ref> [https://borna.news/fa/news/1483711/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%88-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF «پوشش و لباس محلی مردم کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری برنا.]</ref> به‌علت سبکی و کم‌وزنی جوقه، مردان اغلب آن را روی قبا می‌پوشند.<ref>[https://www.isna.ir/news/yasouj-19489/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «لباس محلی مردان و زنان کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).]</ref> | جوقه یا جقه از تن‌پوش‌های مردان کهگیلویه که بسیار نازک بوده و از پشم گوسفند تهیه می‌شود. قسمت جلوی جوقه به‌وسیلۀ نخ‌های ابریشمی به‌نام «زناره» به‌شکل ضربدری به دور سینه پیچیده می‌شود. قد این نوع بالاپوش بلند، دارای آستین‌های گشاد و کوتاه است که بیشتر مردان از آن در جنگل‌ها استفاده می‌کنند.<ref> [https://borna.news/fa/news/1483711/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%88-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF «پوشش و لباس محلی مردم کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری برنا.]</ref> به‌علت سبکی و کم‌وزنی جوقه، مردان اغلب آن را روی [[قبا]] می‌پوشند.<ref>[https://www.isna.ir/news/yasouj-19489/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «لباس محلی مردان و زنان کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).]</ref> | ||
===حِله=== | ===حِله=== | ||
نوعی عبای مرغوب و نازک که از پشم شتر تهیه می‌شود و اغلب به‌رنگ‌های سیاه، قهوه‌ای و سفید است. حله توسط جولا‌هه‌ها بافته می‌شود و مخصوص خان‌ها، کدخداها، سادات و مشایخ است. حله‌پوشی جزء آداب و رسوم اعراب بوده که وارد ایران شده است.<ref>[https://www.isna.ir/news/yasouj-19489/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «لباس محلی مردان و زنان کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).]</ref> | نوعی [[عبا|عبای]] مرغوب و نازک که از پشم شتر تهیه می‌شود و اغلب به‌رنگ‌های سیاه، قهوه‌ای و سفید است. حله توسط جولا‌هه‌ها بافته می‌شود و مخصوص خان‌ها، کدخداها، سادات و مشایخ است. حله‌پوشی جزء آداب و رسوم اعراب بوده که وارد ایران شده است.<ref>[https://www.isna.ir/news/yasouj-19489/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «لباس محلی مردان و زنان کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).]</ref> | ||
===دلگ=== | ===دلگ=== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
===تنبان و شلوار=== | ===تنبان و شلوار=== | ||
تنبان‌های عشایر قدیم کهگیلویه طراحی ساده و جمع و جوری داشتند و لبۀ پایینی آن‌ها تنگ بود. گاهی برای جلوگیری از مزاحمت در هنگام جست و خیز، بر پاشنه‌های آن دکمه‌هایی دوخته می‌شد. بزرگان ایل بر روی تنبان، شلواری به‌رنگ سیاه و از جنس دبیت که نوع مرغوب آن دبیت حاجی علی‌اکبری بود، می‌پوشیدند. افرادی که توان خرید شلوار نداشتند فقط از تنبان استفاده می‌کردند. از سال | تنبان‌های عشایر قدیم کهگیلویه طراحی ساده و جمع و جوری داشتند و لبۀ پایینی آن‌ها تنگ بود. گاهی برای جلوگیری از مزاحمت در هنگام جست و خیز، بر پاشنه‌های آن دکمه‌هایی دوخته می‌شد. بزرگان ایل بر روی تنبان، شلواری به‌رنگ سیاه و از جنس دبیت که نوع مرغوب آن دبیت حاجی علی‌اکبری بود، می‌پوشیدند. افرادی که توان خرید شلوار نداشتند فقط از تنبان استفاده می‌کردند. از سال ۱۳۳۵ش به‌تدریج پوشیدن شلوار در میان مناطق عشایری رایج شد و هرکس که توانایی پوشیدن شلوار روی تنبان را داشت، از شلوارهایی که در شهر دوخته می‌شد، بهره می‌گرفت.<ref>[https://www.isna.ir/news/yasouj-19489/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%88-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 لباس محلی مردان و زنان کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).]</ref> | ||
==پای‌پوش‌های مردان کهگیلویه و بویراحمد== | ==پای‌پوش‌های مردان کهگیلویه و بویراحمد== | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
==گرایش مردان ایل بهمئی به مدرن‌پوشی و سبک‌های نوین== | ==گرایش مردان ایل بهمئی به مدرن‌پوشی و سبک‌های نوین== | ||
امروزه پوشش سنتی مردان ایل بهمئی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و بیشتر پسران و مردان این ایل همانند هم‌نسلان خود در شهرهای بزرگ، لباس‌هایی مطابق با مد روز را انتخاب کرده و با طراحی‌های جدید، ظاهر خود را آراسته می‌سازند و با همین پوشش مدرن در آیین‌ها و مراسم‌ها شرکت می‌کنند.<ref>[https://www.honaronline.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%85%D8%AF-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-7/163237-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D9%87%D9%85%D8%A6%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF «لباس مردان ایل بهمئی و مهارت توردوزی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس استان کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری هنر آنلاین.]</ref> | امروزه پوشش سنتی مردان ایل بهمئی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و بیشتر پسران و مردان این ایل همانند هم‌نسلان خود در شهرهای بزرگ، لباس‌هایی مطابق با مد روز را انتخاب کرده و با طراحی‌های جدید، ظاهر خود را آراسته می‌سازند و با همین [[فقه پوشش|پوشش]] مدرن در آیین‌ها و مراسم‌ها شرکت می‌کنند.<ref>[https://www.honaronline.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%85%D8%AF-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-7/163237-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D9%87%D9%85%D8%A6%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF «لباس مردان ایل بهمئی و مهارت توردوزی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس استان کهگیلویه و بویراحمد»، خبرگزاری هنر آنلاین.]</ref> | ||
==ثبت لباس مردم کهگیلویه در فهرست آثار ملی== | ==ثبت لباس مردم کهگیلویه در فهرست آثار ملی== | ||
