بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''<big>لباس سنتی فلسطینی</big>'''؛ پوشش فرهنگی و تاریخی مردم فلسطین. | [[پرونده:لباس سنتی فلسطینی.jpeg|جایگزین=لباس مردم فلسطین|بندانگشتی|لباس سنتی مردم فلسطینی]]'''<big>لباس سنتی فلسطینی</big>'''؛ پوشش فرهنگی و تاریخی مردم فلسطین. | ||
لباس سنتی فلسطینی نمادی از هویت، تاریخ و مقاومت مردم این سرزمین است. طراحی‌های این لباس‌ها، که با گلدوزی‌های دست‌ساز انجام می‌شود، در هر منطقه فلسطین متفاوت است و از نمادهایی چون درخت زیتون، تاک انگور و گل‌های محلی بهره می‌برد. این لباس‌ها نه‌تنها به‌عنوان پوشش روزمره، بلکه به‌عنوان ابزاری برای بیان مبارزات فلسطینی‌ها و حفظ هویت فرهنگی آن‌ها در برابر محو و سرقت فرهنگی به‌کار می‌روند. لباس‌های فلسطینی با گذر از نسل‌ها، به‌ویژه پس از اشغالگری‌ها، به نمادهایی از مقاومت و پیوند با سرزمین تبدیل شده‌اند و امروزه در نمایشگاه‌ها، جشن‌ها و روز لباس فلسطینی در 25 جولای به‌طور خاص گرامی داشته می‌شوند. | لباس سنتی فلسطینی نمادی از هویت، تاریخ و مقاومت مردم این سرزمین است. طراحی‌های این لباس‌ها، که با گلدوزی‌های دست‌ساز انجام می‌شود، در هر منطقه فلسطین متفاوت است و از نمادهایی چون درخت زیتون، تاک انگور و گل‌های محلی بهره می‌برد. این لباس‌ها نه‌تنها به‌عنوان پوشش روزمره، بلکه به‌عنوان ابزاری برای بیان مبارزات فلسطینی‌ها و حفظ هویت فرهنگی آن‌ها در برابر محو و سرقت فرهنگی به‌کار می‌روند. لباس‌های فلسطینی با گذر از نسل‌ها، به‌ویژه پس از اشغالگری‌ها، به نمادهایی از مقاومت و پیوند با سرزمین تبدیل شده‌اند و امروزه در نمایشگاه‌ها، جشن‌ها و روز لباس فلسطینی در 25 جولای به‌طور خاص گرامی داشته می‌شوند. | ||
==تاریخچه و | ==تاریخچه و خاستگاه لباس فلسطینی== | ||
تاریخ‌نگاران بر این باورند که کتیبه‌ها و نمادهای لباس فلسطینی به دوران زندگی اجداد کنعانی در فلسطین حدود 3000 تا 2500 قبل از میلاد بازمی‌گردد. خطوط و نقش‌مایه‌های این لباس‌ها از اشکال حکاکی شده روی دیوارهای آثار باستانی فلسطین الهام گرفته‌اند که اولین نمونه‌های آن در غارهای کنعانیان کشف شده است. علاوه بر ستاره هشت پر که اساس بیشتر گلدوزی‌ها را تشکیل می‌دهد، همان ستاره‌ای است که کتیبه آن در غارهای شهر جریکو کشف شده است. مورخان بر این باورند که تاریخ حکاکی‌های این ستاره حدود 4500 سال تخمین زده شده است، به این معنی که یکی از قدیمی‌ترین انواع کتیبه‌های کشف شده است.<ref>محصولات گلدوزی سنتی، پیوست شش، مؤسسه استاندارد فلسطین، 2021م، ص6.</ref> | |||
از سوی دیگر، کنعانیان به تولید پارچه و استخراج رنگ‌های طبیعی شهرت داشتند، که این مهارت باعث شد پارچه‌ها و رنگ‌های استفاده‌شده در لباس‌های فلسطینی متمایز و منحصر به فرد باشند. | |||
با گذر زمان و تغییر شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در فلسطین، نقش‌ها، تزئینات و اشکال زینت‌بخش لباس‌های فلسطینی دچار تحول شدند. بااین‌حال، ساختار و دوخت اصلی این لباس‌ها همچنان حفظ شد و اصالت و یگانگی خود را تا به امروز به‌جا گذاشته است.<ref>محصولات گلدوزی سنتی، پیوست شش، مؤسسه استاندارد فلسطین، 2021م، ص6.</ref> | |||
==عناصر لباس فلسطینی== | ==عناصر لباس فلسطینی== | ||
لباس فلسطینی به طور کلی به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: لباس زنان و لباس مردان. لباس زنان فلسطینی معمولاً با طراحی‌های گلدوزی پیچیده و رنگ‌های زیبا تزئین می‌شود و در مقابل، لباس مردان فلسطینی ساده‌تر است: | لباس فلسطینی به طور کلی به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: لباس زنان و لباس مردان. لباس زنان فلسطینی معمولاً با طراحی‌های گلدوزی پیچیده و رنگ‌های زیبا تزئین می‌شود و در مقابل، لباس مردان فلسطینی ساده‌تر است: | ||
[[پرونده:لباس سنتی فلسطینی1.jpeg|جایگزین=دختران فلسطینی|بندانگشتی|دختران فلسطینی با لباس فلسطینی]] | |||
===لباس زنان فلسطینی=== | ===لباس زنان فلسطینی=== | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۵: | ||
==لباس فلسطینی به‌عنوان نماد مقاومت== | ==لباس فلسطینی به‌عنوان نماد مقاومت== | ||
لباس فلسطینی از همان ابتدا تحت تاثیر تحولات سیاسی و اجتماعی این سرزمین شکل گرفت. پس از وقوع نکبت در سال 1948م و آوارگی گسترده خانواده‌های فلسطینی، زنان فلسطینی به پوشیدن لباس‌های سنتی خود ادامه دادند. این لباس‌ها به‌مرور زمان به | لباس فلسطینی از همان ابتدا تحت تاثیر تحولات سیاسی و اجتماعی این سرزمین شکل گرفت. پس از وقوع نکبت در سال 1948م و آوارگی گسترده خانواده‌های فلسطینی، زنان فلسطینی به پوشیدن لباس‌های سنتی خود ادامه دادند. این لباس‌ها به‌مرور زمان به نماد رسمی زنان فلسطینی تبدیل شد و خود به‌عنوان حافظ فرهنگ و تاریخ این ملت عمل کرد. در حقیقت، این لباس‌ها نه‌تنها ابزاری برای پوشش، بلکه به‌عنوان نشانه‌ای از هویت و مقاومت در برابر اشغالگری باقی ماند.<ref>عبداللطیف، لباس مردمی فلسطین بین مدرنیته و یهودیت، کنفرانس هنر و میراث مردمی فلسطین، 2012م، ص10.</ref> | ||
===گلدوزی هنر مقاومت و معیشت=== | |||
در پی نکبت و با از دست رفتن زمین‌های کشاورزی و رکود اقتصادی، بسیاری از زنان فلسطینی به هنر گلدوزی روی آوردند تا بدین وسیله به تامین معاش خانواده‌های خود کمک کنند. این هنر که پیش‌تر در روستاها رواج داشت، حال به شهری‌ها نیز راه یافت و زنان شهرنشین در گروه‌هایی گرد هم آمدند تا این مهارت را بیاموزند. آنان با فروش لباس‌های گلدوزی شده، گام بلندی در راستای تامین معیشت برداشتند.<ref>عبداللطیف، لباس مردمی فلسطین بین مدرنیته و یهودیت، کنفرانس هنر و میراث مردمی فلسطین، 2012م، ص10.</ref> | در پی نکبت و با از دست رفتن زمین‌های کشاورزی و رکود اقتصادی، بسیاری از زنان فلسطینی به هنر گلدوزی روی آوردند تا بدین وسیله به تامین معاش خانواده‌های خود کمک کنند. این هنر که پیش‌تر در روستاها رواج داشت، حال به شهری‌ها نیز راه یافت و زنان شهرنشین در گروه‌هایی گرد هم آمدند تا این مهارت را بیاموزند. آنان با فروش لباس‌های گلدوزی شده، گام بلندی در راستای تامین معیشت برداشتند.<ref>عبداللطیف، لباس مردمی فلسطین بین مدرنیته و یهودیت، کنفرانس هنر و میراث مردمی فلسطین، 2012م، ص10.</ref> | ||
پس از نکبت دوم در سال 1967م، سازمان‌های زنان در فلسطین همچون «انجمن خانواده انعش» و «اتحادیه زنان عرب» توسعه یافتند و نقش مهمی در حفظ و تقویت هویت فلسطینی ایفا کردند. این سازمان‌ها با آموزش و ترویج معانی نمادین لباس‌های فلسطینی، این پوشش را از یک لباس سنتی فراتر بردند و به نمادی تاریخی و سیاسی تبدیل کردند. | ===احیای پوشاک سنتی فلسطین توسط زنان=== | ||
پس از نکبت دوم در سال 1967م، سازمان‌های زنان در فلسطین همچون «انجمن خانواده انعش» و «اتحادیه زنان عرب» توسعه یافتند و نقش مهمی در حفظ و تقویت هویت فلسطینی ایفا کردند. این سازمان‌ها با آموزش و ترویج معانی نمادین لباس‌های فلسطینی، این پوشش را از یک لباس سنتی فراتر بردند و به نمادی تاریخی و سیاسی تبدیل کردند.<ref>مصلح، الاحداث السیاسیة واثرها فی مطرزات الثوب الفلسطینی النسوی، 2019م، ص66.</ref> | |||
===تلفیق فرهنگ‌های محلی در طراحی لباس=== | |||
پس از آن‌که برخی زنان فلسطینی از لباس‌های به‌جامانده از قتل‌عام‌ها و ویرانی‌های اشغالگران استفاده کردند، لباس فلسطینی دیگر صرفاً یک پوشش نبود، بلکه به گواهی روشن از حقانیت فلسطین و تاریخ آن تبدیل شد. این لباس به نشانه‌ای از انقلاب، مقاومت و اتحاد تبدیل شد و نماد پیوند شهرهای فلسطینی شد. به‌گونه‌ای که گاه یک لباس، ترکیبی از نقوش و ویژگی‌های مناطق مختلف فلسطین را در خود داشت. زنان شهرهای یافا، الخلیل، بئرشبع و هبرون با الهام از طبیعت و هنر بومی خود، طرح‌هایی خلق می‌کردند که در کمپ‌های آوارگان نیز رواج یافت و به‌این تنوع و تفاوت‌های فرهنگی هر شهر در این لباس‌ها نمود یافت. پرتقال‌های یافا در کنار تاک‌های انگور هبرون و ستاره‌های صبحگاهی بئرشبع، همگی در گلدوزی‌های این لباس‌ها درهم تنیده شدند.<ref>مصلح، الاحداث السیاسیة واثرها فی مطرزات الثوب الفلسطینی النسوی، 2019م، ص66.</ref> | |||
===لباس فلسطینی در دوران انتفاضه‌ها=== | |||
با آغاز انتفاضه سنگی در سال 1987م، نقش‌مایه‌ها و نمادهای تازه‌ای به لباس فلسطینی اضافه شد. شال و لباس سنتی فلسطینی، با وجود تلاش‌های اشغالگران برای محدود کردن زنان، همچنان به‌عنوان نماد مقاومت و هویت ملی برجای ماند و جایگاه خود را حفظ کرد.<ref>مصلح، الاحداث السیاسیة واثرها فی مطرزات الثوب الفلسطینی النسوی، 2019م، ص66.</ref> | با آغاز انتفاضه سنگی در سال 1987م، نقش‌مایه‌ها و نمادهای تازه‌ای به لباس فلسطینی اضافه شد. شال و لباس سنتی فلسطینی، با وجود تلاش‌های اشغالگران برای محدود کردن زنان، همچنان به‌عنوان نماد مقاومت و هویت ملی برجای ماند و جایگاه خود را حفظ کرد.<ref>مصلح، الاحداث السیاسیة واثرها فی مطرزات الثوب الفلسطینی النسوی، 2019م، ص66.</ref> | ||
[[پرونده:لباس سنتی فلسطینی2.jpeg|جایگزین=لباس فلسطینی نماد آزادی|بندانگشتی|مردان فلسطینی با لباس فلسطینی نمادی برای آزادی]] | |||
لباس سنتی فلسطین، در طول مبارزات این ملت، از پوششی فرهنگی فراتر رفت و به نمادی سیاسی و اعتراضی تبدیل شد. در انتفاضه دوم (سال 2000م)، زنان فلسطینی با ابداع طرح‌های جدید مانند «نقاشی باروتی فلسطینی» و گلدوزی حروف عربی و شعارهایی نظیر «بیت‌المقدس مال ما»، «فلسطین عربی است» و «ای فلسطین، برمی‌گردیم» این لباس‌ها را به ابزار بیان مقاومت و هویت ملی تبدیل کردند. این جامه‌ها با درج نام شهرهایی چون بیت‌المقدس، بیت‌لحم، الخلیل و دیگر مناطق اشغالی، به مقابله با تلاش اشغالگران برای حذف هویت تاریخی و فرهنگی فلسطین پرداختند. | ===لباس فلسطینی به‌عنوان نماد اعتراض=== | ||
لباس سنتی فلسطین، در طول مبارزات این ملت، از پوششی فرهنگی فراتر رفت و به نمادی سیاسی و اعتراضی تبدیل شد. در انتفاضه دوم (سال 2000م)، زنان فلسطینی با ابداع طرح‌های جدید مانند «نقاشی باروتی فلسطینی» و گلدوزی حروف عربی و شعارهایی نظیر «بیت‌المقدس مال ما»، «فلسطین عربی است» و «ای فلسطین، برمی‌گردیم» این لباس‌ها را به ابزار بیان مقاومت و هویت ملی تبدیل کردند. این جامه‌ها با درج نام شهرهایی چون بیت‌المقدس، بیت‌لحم، الخلیل و دیگر مناطق اشغالی، به مقابله با تلاش اشغالگران برای حذف هویت تاریخی و فرهنگی فلسطین پرداختند.<ref>مصلح، الاحداث السیاسیة واثرها فی مطرزات الثوب الفلسطینی النسوی، 2019م، ص67.</ref> | |||
===لباس فلسطینی بیانیه‌ای هنری و سیاسی=== | |||
مقاومت زنان فلسطینی فراتر از این اقدامات رفت؛ آن‌ها با استفاده از نمادهایی همچون گنبد الصخره، میدان‌های [[سبز (رنگ)|سبز]] اطراف مسجدالاقصی، نقشه فلسطین و چهار رنگ پرچم فلسطین در گلدوزی‌های خود، لباس‌های سنتی را به آثار هنری و بیانیه‌های سیاسی تبدیل کردند. این گلدوزی‌ها به لباس‌ها عمق معنایی بیشتری بخشید و به‌مرور زمان، این پوشش‌ها در تمامی شهرها و روستاهای فلسطین گسترش یافتند. این لباس‌ها که به‌عنوان «لباس انتفاضه» شناخته شدند، نمادی از همبستگی ملی، مقاومت در برابر اشغال و ایستادگی در برابر تغییرات تحمیلی بر هویت و سرزمین فلسطین شدند.<ref>مصلح، الاحداث السیاسیة واثرها فی مطرزات الثوب الفلسطینی النسوی، 2019م، ص67.</ref> | مقاومت زنان فلسطینی فراتر از این اقدامات رفت؛ آن‌ها با استفاده از نمادهایی همچون گنبد الصخره، میدان‌های [[سبز (رنگ)|سبز]] اطراف مسجدالاقصی، نقشه فلسطین و چهار رنگ پرچم فلسطین در گلدوزی‌های خود، لباس‌های سنتی را به آثار هنری و بیانیه‌های سیاسی تبدیل کردند. این گلدوزی‌ها به لباس‌ها عمق معنایی بیشتری بخشید و به‌مرور زمان، این پوشش‌ها در تمامی شهرها و روستاهای فلسطین گسترش یافتند. این لباس‌ها که به‌عنوان «لباس انتفاضه» شناخته شدند، نمادی از همبستگی ملی، مقاومت در برابر اشغال و ایستادگی در برابر تغییرات تحمیلی بر هویت و سرزمین فلسطین شدند.<ref>مصلح، الاحداث السیاسیة واثرها فی مطرزات الثوب الفلسطینی النسوی، 2019م، ص67.</ref> | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۸: | ||
==سرقت فرهنگی لباس فلسطینی== | ==سرقت فرهنگی لباس فلسطینی== | ||
===جعل میراث فرهنگی فلسطین=== | |||
هدف اولیه «اسرائیل» از همان آغاز اشغال فلسطین، محو تمامی شواهد و نشانه‌هایی بود که حقانیت فلسطینیان را بر سرزمینشان گواهی می‌داد. ماجرا تنها به آوارگی، کشتار و تصرف زمین محدود نماند؛ بلکه به تلاشی برای خلق تاریخی جعلی انجامید که وارونه‌سازِ واقعیت‌های موجود باشد. از این رو، سرقت میراث فرهنگی فلسطینی و به‌طور خاص، لباس سنتی فلسطینی به‌شکل مستقیم و غیرمستقیم در دستور کار قرار گرفت تا با اسرائیلی‌سازی نمادها و مفاهیم فلسطینی، اصالت و تاریخ هزاران ساله این هنر و فرهنگ از بین برود.<ref>مصلح، «الاحداث السیاسیة واثرها فی مطرزات الثوب الفلسطینی النسوی. </ref> | |||
===اسرائیلی‌سازی لباس فلسطینی=== | |||
از نخستین روزهای اشغال تا به امروز، لباس فلسطینی همواره هدف سرقت و یهودی‌سازی بوده است. وزرای زن اسرائیل در بسیاری از مجامع بین‌المللی لباس فلسطینی را به تن می‌کنند و ادعا می‌کنند که این پوشش بخشی از میراث اسرائیلی است. همچنین، نمایشگاه‌های مختلفی از سوی اسرائیل برپا می‌شود که در آن‌ها، مجموعه‌ای از لباس‌های سنتی فلسطینی در کنار کتاب‌های مرتبط با اصول گلدوزی به نمایش گذاشته می‌شود. نمونه‌ای از این نمایشگاه‌ها، توسط همسر موشه دایان در کاخ سفید ایالات متحده برگزار شد. <ref>مصلح، «الاحداث السیاسیة واثرها فی مطرزات الثوب الفلسطینی النسوی. </ref> | |||
از نخستین روزهای اشغال تا به امروز، لباس فلسطینی همواره هدف | ===لباس فلسطینی در هواپیمایی «ال عال»=== | ||
این اقدامات به همین جا محدود نمی‌شود. در سال‌های اخیر، اسرائیل تمایل زیادی به استفاده از لباس سنتی فلسطینی به‌عنوان لباس رسمی مهمانداران هواپیمایی «ال عال» نشان داده است. <ref>[https://arabi21.com/story/1154161/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AB%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A-%D9%8A%D8%B9%D8%B1%D8%B6-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A الزی التراثی الفلسطینی یعرض فی المتحف الاسرائیلی الوطنی، موقع عربی 21.]</ref> | |||
این اقدامات به همین جا محدود نمی‌شود. در سال‌های اخیر، اسرائیل تمایل زیادی به استفاده از لباس سنتی فلسطینی به‌عنوان لباس رسمی مهمانداران هواپیمایی «ال عال» نشان داده است. علاوه بر آن، نمایش‌های مد ویژه‌ای ترتیب داده می‌شود که برخی از آن‌ها در «موزه ملی اسرائیل» برگزار می‌شود؛ موزه‌ای که سالن‌های مختلف آن نام‌هایی برگرفته از نام‌های لباس‌های سنتی فلسطینی دارند. در این نمایش‌ها، مدل‌ها لباس‌های متنوعی از سنت‌های فلسطینی را به‌عنوان لباس رسمی به نمایش می‌گذارند و اخیراً با جایگزین کردن ستاره شش‌پر به‌جای ستاره‌های هشت‌پر موجود در طرح‌های فلسطینی، به تلاش‌های خود در تغییر و تصاحب میراث فرهنگی ادامه می‌دهند و این نقوش را به‌عنوان نشانه‌ای از فرهنگ اسرائیلی معرفی می‌کنند.<ref>[https://arabi21.com/story/1154161/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AB%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A-%D9%8A%D8%B9%D8%B1%D8%B6-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A الزی التراثی الفلسطینی یعرض فی المتحف الاسرائیلی الوطنی، موقع عربی 21.]</ref> | ===تلاش برای تغییر نمادهای فلسطینی=== | ||
علاوه بر آن، نمایش‌های مد ویژه‌ای ترتیب داده می‌شود که برخی از آن‌ها در «موزه ملی اسرائیل» برگزار می‌شود؛ موزه‌ای که سالن‌های مختلف آن نام‌هایی برگرفته از نام‌های لباس‌های سنتی فلسطینی دارند. در این نمایش‌ها، مدل‌ها لباس‌های متنوعی از سنت‌های فلسطینی را به‌عنوان لباس رسمی به نمایش می‌گذارند و اخیراً با جایگزین کردن ستاره شش‌پر به‌جای ستاره‌های هشت‌پر موجود در طرح‌های فلسطینی، به تلاش‌های خود در تغییر و تصاحب میراث فرهنگی ادامه می‌دهند و این نقوش را به‌عنوان نشانه‌ای از فرهنگ اسرائیلی معرفی می‌کنند.<ref>[https://arabi21.com/story/1154161/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AB%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A-%D9%8A%D8%B9%D8%B1%D8%B6-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A الزی التراثی الفلسطینی یعرض فی المتحف الاسرائیلی الوطنی، موقع عربی 21.]</ref> | |||
==مقابله با سرقت لباس فلسطینی== | ==مقابله با سرقت لباس فلسطینی== | ||
| خط ۸۹: | خط ۱۰۰: | ||
==خوانش نمادین لباس فلسطینی== | ==خوانش نمادین لباس فلسطینی== | ||
غنای فرهنگی که فلسطین تجربه کرده است، به‌طور مستقیم در لباس‌های آن نمایان شده و لباس‌های دست‌دوز نمایانگر هویت تاریخی، فرهنگی و اجتماعی مردم این منطقه هستند. هر واحد تزئینی که بر روی لباس بافته می‌شود، معنای خاص خود را دارد. در تفسیر نمادین لباس‌های فلسطینی، نقوش تزئینی تحت تاثیر تنوع جغرافیایی فلسطین قرار گرفته است. از این روی، لباس‌های روستایی فلسطینی با لباس‌های شهری و لباس‌های بادیه‌نشینان تفاوت‌هایی دارند. ارتباط زنان روستایی با زمین و کشاورزی در انتخاب دوخت، نوع پارچه و رنگ‌های لباس آنان به وضوح قابل مشاهده است و آداب‌ورسوم خاصی را منعکس می‌کند. به‌عنوان مثال، کمربندهای دست‌دوزی شده و استفاده از برقع برای پوشاندن صورت از ویژگی‌های بارز لباس‌های روستایی است که نه تنها جنبه تزئینی دارند؛ بلکه با فرهنگ و شرایط محیطی این مناطق ارتباط نزدیک دارند. در حالی که لباس‌های شهری بیشتر به‌دلیل تنوع اشکال تزئینی‌شان شناخته می‌شوند. همچنین، اشکال، معنی و رنگ‌ها در لباس‌ها از یک شهر به شهر دیگر متفاوت است. | غنای فرهنگی که فلسطین تجربه کرده است، به‌طور مستقیم در لباس‌های آن نمایان شده و لباس‌های دست‌دوز نمایانگر هویت تاریخی، فرهنگی و اجتماعی مردم این منطقه هستند. هر واحد تزئینی که بر روی لباس بافته می‌شود، معنای خاص خود را دارد. در تفسیر نمادین لباس‌های فلسطینی، نقوش تزئینی تحت تاثیر تنوع جغرافیایی فلسطین قرار گرفته است. از این روی، لباس‌های روستایی فلسطینی با لباس‌های شهری و لباس‌های بادیه‌نشینان تفاوت‌هایی دارند. | ||
ارتباط زنان روستایی با زمین و کشاورزی در انتخاب دوخت، نوع پارچه و رنگ‌های لباس آنان به وضوح قابل مشاهده است و آداب‌ورسوم خاصی را منعکس می‌کند. به‌عنوان مثال، کمربندهای دست‌دوزی شده و استفاده از برقع برای پوشاندن صورت از ویژگی‌های بارز لباس‌های روستایی است که نه تنها جنبه تزئینی دارند؛ بلکه با فرهنگ و شرایط محیطی این مناطق ارتباط نزدیک دارند. در حالی که لباس‌های شهری بیشتر به‌دلیل تنوع اشکال تزئینی‌شان شناخته می‌شوند. همچنین، اشکال، معنی و رنگ‌ها در لباس‌ها از یک شهر به شهر دیگر متفاوت است. | |||
لباس‌های نابلوس و بیت‌لحم معمولاً دارای رنگ‌های قرمز مایل به ارغوانی هستند. این رنگ‌ها بخشی از ویژگی‌های خاص این مناطق هستند. در عین حال، لباس‌های رام‌الله و یافا که به‌طور خاص در نزدیکی بیت‌لحم قرار دارند، نیز از رنگ‌های مشابه استفاده می‌کنند؛ اما هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند که به تناسب موقعیت جغرافیایی و فرهنگی هر شهر بستگی دارد. | لباس‌های نابلوس و بیت‌لحم معمولاً دارای رنگ‌های قرمز مایل به ارغوانی هستند. این رنگ‌ها بخشی از ویژگی‌های خاص این مناطق هستند. در عین حال، لباس‌های رام‌الله و یافا که به‌طور خاص در نزدیکی بیت‌لحم قرار دارند، نیز از رنگ‌های مشابه استفاده می‌کنند؛ اما هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند که به تناسب موقعیت جغرافیایی و فرهنگی هر شهر بستگی دارد. | ||
| خط ۹۵: | خط ۱۰۸: | ||
لباس‌های شهرهای غزه و بیسان بیشتر بنفش و آبی هستند، در حالی که لباس‌های شهر بیت‌المقدس به‌دلیل استفاده از رنگ‌های تیره به‌ویژه قرمز تیره شناخته می‌شوند که ناشی از طبیعت کوهستانی منطقه است. لباس‌های شهر بئرشبع تحت تاثیر طبیعت کویری، رنگ قرمز نارنجی را به‌طور برجسته استفاده می‌کنند. در مورد لباس‌های هبرون، رنگ‌های متنوعی به کار رفته است؛ اما رنگ قهوه‌ای اولویت دارد.<ref>[https://etar.info/post/%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A-%D8%A3%D9%8A%D9%82%D9%88%D9%86%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B6%D8%A7%D9%84-%D9%88%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%85%D9%88%D8%AF حسن نجم، «الثوب الفلسطینی. ایقونة النَّضال ومدلولات الصمود»، موقع اطار.]</ref> | لباس‌های شهرهای غزه و بیسان بیشتر بنفش و آبی هستند، در حالی که لباس‌های شهر بیت‌المقدس به‌دلیل استفاده از رنگ‌های تیره به‌ویژه قرمز تیره شناخته می‌شوند که ناشی از طبیعت کوهستانی منطقه است. لباس‌های شهر بئرشبع تحت تاثیر طبیعت کویری، رنگ قرمز نارنجی را به‌طور برجسته استفاده می‌کنند. در مورد لباس‌های هبرون، رنگ‌های متنوعی به کار رفته است؛ اما رنگ قهوه‌ای اولویت دارد.<ref>[https://etar.info/post/%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A-%D8%A3%D9%8A%D9%82%D9%88%D9%86%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B6%D8%A7%D9%84-%D9%88%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%85%D9%88%D8%AF حسن نجم، «الثوب الفلسطینی. ایقونة النَّضال ومدلولات الصمود»، موقع اطار.]</ref> | ||
این رنگ‌ها تنها نمایانگر ویژگی‌های کلی لباس‌ها هستند؛ اما تنوع فرهنگی در جامعه فلسطینی موجب شده تا تفاوت‌هایی میان خانواده‌های یک شهر نیز دیده شود. استفاده از رنگ‌ها و شکل‌های تزئینی متنوع، متاثر از آداب و رسوم، سنت‌ها و صنایع دستی بومی، به لباس‌ها معنای خاصی بخشیده است. به عنوان مثال، شهر یافا با گلدوزی پرتقال و لیمو، به‌دلیل شهرت این شهر در تولید مرکبات، شناخته می‌شود. لباس‌های شهر الخلیل به واسطه نقش تاک‌های انگور متمایز بودند که به‌عنوان نماد بهترین انگورهای فلسطین استفاده می‌شد. در شمال فلسطین نیز، نقوش زیتون به‌عنوان نماد تاریخی و مذهبی، جایگاه ویژه‌ای داشتند و اغلب لباس‌ها با طرح‌های درخت زیتون تزئین می‌شدند. درختان سرو نیز که نماد قدرت و استواری هستند، در لباس‌ها به‌کار می‌رفتند. علاوه بر درختان بومی، لباس‌های فلسطینی شامل طیفی از نمادهای گل‌های طبیعی بود که نشان‌دهنده ویژگی‌های محلی بود، مانند گل نرگس، شقایق، و داوودی. | این رنگ‌ها تنها نمایانگر ویژگی‌های کلی لباس‌ها هستند؛ اما تنوع فرهنگی در جامعه فلسطینی موجب شده تا تفاوت‌هایی میان خانواده‌های یک شهر نیز دیده شود. استفاده از رنگ‌ها و شکل‌های تزئینی متنوع، متاثر از آداب و رسوم، سنت‌ها و صنایع دستی بومی، به لباس‌ها معنای خاصی بخشیده است. به عنوان مثال، شهر یافا با گلدوزی پرتقال و لیمو، به‌دلیل شهرت این شهر در تولید مرکبات، شناخته می‌شود. | ||
لباس‌های شهر الخلیل به واسطه نقش تاک‌های انگور متمایز بودند که به‌عنوان نماد بهترین انگورهای فلسطین استفاده می‌شد. در شمال فلسطین نیز، نقوش زیتون به‌عنوان نماد تاریخی و مذهبی، جایگاه ویژه‌ای داشتند و اغلب لباس‌ها با طرح‌های درخت زیتون تزئین می‌شدند. درختان سرو نیز که نماد قدرت و استواری هستند، در لباس‌ها به‌کار می‌رفتند. علاوه بر درختان بومی، لباس‌های فلسطینی شامل طیفی از نمادهای گل‌های طبیعی بود که نشان‌دهنده ویژگی‌های محلی بود، مانند گل نرگس، شقایق، و داوودی. | |||
رنگ پارچه در فلسطین نیز بیانگر موقعیت اجتماعی زن بود. نوع پارچه و رنگ واحدهای تزئینی حاکی از جایگاه و وضعیت زن به‌ویژه در شهر بئرشبع بود؛ برای مثال، زنان این شهر با پوشیدن لباس مشکی نشان می‌دادند که تحت حمایت شوهرشان زندگی می‌کنند، و در صورت فوت شوهر، از رنگ آبی در گلدوزی استفاده می‌کردند تا ماتم و‌اندوه خود را ابراز کنند.<ref> [https://www.aljazeera.net/lifestyle/2022/2/26/%D8%AB%D9%88%D8%A8%D9%8A-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A-%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A9-%D9%84%D9%84%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%A8 «ثوبی تاریخی. حملة للحفاظ علی الثوب الفلسطینی والتعریف به»، موقع الجزیره.]</ref> | رنگ پارچه در فلسطین نیز بیانگر موقعیت اجتماعی زن بود. نوع پارچه و رنگ واحدهای تزئینی حاکی از جایگاه و وضعیت زن به‌ویژه در شهر بئرشبع بود؛ برای مثال، زنان این شهر با پوشیدن لباس مشکی نشان می‌دادند که تحت حمایت شوهرشان زندگی می‌کنند، و در صورت فوت شوهر، از رنگ آبی در گلدوزی استفاده می‌کردند تا ماتم و‌اندوه خود را ابراز کنند.<ref> [https://www.aljazeera.net/lifestyle/2022/2/26/%D8%AB%D9%88%D8%A8%D9%8A-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A-%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A9-%D9%84%D9%84%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%A8 «ثوبی تاریخی. حملة للحفاظ علی الثوب الفلسطینی والتعریف به»، موقع الجزیره.]</ref> | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۱۸: | ||
عزام ابوسلمه، محقق میراث و رئیس انجمن لباس فلسطین، معتقد است که لباس‌های فلسطینی در بیت‌المقدس تحت تاثیر بحران‌های فراوانی قرار گرفته‌اند و به همین دلیل، رنگ‌های تیره در این لباس‌ها برجسته است که نشان‌دهنده‌اندوه ناشی از جنگ است. همچنین، گلدوزی‌ها و دوخت‌های آن بیانگر دوره‌های جنگ و اشغال از زمان صلیبی‌ها است. نمادهای هلال و آیات قرآن نیز به‌عنوان گواهی بر بازگشت بیت‌المقدس به حکومت اسلامی در طرح‌ها به کار رفته‌اند. تا سال 1900م، رنگ سفید ویژگی بارز لباس‌های زنان فلسطینی بود؛ اما پس از نکبت، این رنگ با ترکیب سیاه و سفید جایگزین شد.<ref> [https://www.elwatannews.com/news/details/6962188#google_vignette «الزی الفلسطینی یروی تاریخ وطن محتل. لکل «غُرزة» حکایة»، موقع الوطن]</ref> | عزام ابوسلمه، محقق میراث و رئیس انجمن لباس فلسطین، معتقد است که لباس‌های فلسطینی در بیت‌المقدس تحت تاثیر بحران‌های فراوانی قرار گرفته‌اند و به همین دلیل، رنگ‌های تیره در این لباس‌ها برجسته است که نشان‌دهنده‌اندوه ناشی از جنگ است. همچنین، گلدوزی‌ها و دوخت‌های آن بیانگر دوره‌های جنگ و اشغال از زمان صلیبی‌ها است. نمادهای هلال و آیات قرآن نیز به‌عنوان گواهی بر بازگشت بیت‌المقدس به حکومت اسلامی در طرح‌ها به کار رفته‌اند. تا سال 1900م، رنگ سفید ویژگی بارز لباس‌های زنان فلسطینی بود؛ اما پس از نکبت، این رنگ با ترکیب سیاه و سفید جایگزین شد.<ref> [https://www.elwatannews.com/news/details/6962188#google_vignette «الزی الفلسطینی یروی تاریخ وطن محتل. لکل «غُرزة» حکایة»، موقع الوطن]</ref> | ||
==روز لباس فلسطینی== | ==روز لباس سنتی فلسطینی== | ||
روز لباس فلسطینی که هر سال در 25 جولای برگزار می‌شود، به بزرگداشت میراث غنی لباس‌های سنتی این سرزمین اختصاص دارد. این روز در پاسخ به تلاش جوانان فلسطینی برای حفظ میراث ملی و مقابله با خطر انقراض آن شکل گرفت، به‌ویژه پس از سرقت‌های فرهنگی و ادعاهای اسرائیل در مالکیت میراث غذایی و پوشاک فلسطینی. گروه‌های صهیونیستی با حمایت رسمی اسرائیل، لباس‌های فلسطینی را در مناسبت‌های داخلی و بین‌المللی به نمایش گذاشته و آن‌ها را بخشی از میراث اسرائیل معرفی کردند. در سال 2018م، این روز رسماً به‌عنوان روز لباس فلسطینی تعیین شد تا به پاسداری از تاریخ و هویت فرهنگی فلسطینی‌ها و نسل‌های گذشته آن‌ها کمک شود.<ref>[https://www.thefreelibrary.com/Palestinians+celebrate+traditional+dress+in+vibrant+march.-a0544976818 Mohammad، "Palestinians celebrate traditional dress in vibrant march"، website thefreelibrary.]</ref> | روز لباس فلسطینی که هر سال در 25 جولای برگزار می‌شود، به بزرگداشت میراث غنی لباس‌های سنتی این سرزمین اختصاص دارد. این روز در پاسخ به تلاش جوانان فلسطینی برای حفظ میراث ملی و مقابله با خطر انقراض آن شکل گرفت، به‌ویژه پس از سرقت‌های فرهنگی و ادعاهای اسرائیل در مالکیت میراث غذایی و پوشاک فلسطینی. گروه‌های صهیونیستی با حمایت رسمی اسرائیل، لباس‌های فلسطینی را در مناسبت‌های داخلی و بین‌المللی به نمایش گذاشته و آن‌ها را بخشی از میراث اسرائیل معرفی کردند. در سال 2018م، این روز رسماً به‌عنوان روز لباس فلسطینی تعیین شد تا به پاسداری از تاریخ و هویت فرهنگی فلسطینی‌ها و نسل‌های گذشته آن‌ها کمک شود.<ref>[https://www.thefreelibrary.com/Palestinians+celebrate+traditional+dress+in+vibrant+march.-a0544976818 Mohammad، "Palestinians celebrate traditional dress in vibrant march"، website thefreelibrary.]</ref> | ||
در این روز، در سراسر فلسطین، راهپیمایی‌هایی برگزار می‌شود که مردم با برافراشتن پرچم‌ها و بنرهای فلسطینی، خواستار حفظ میراث فرهنگی خود و مقابله با تلاش‌ها برای از بین بردن آن هستند. در کنار این راهپیمایی‌ها، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌هایی نیز برگزار می‌شود که در آن گروه‌های فولکلور محلی به اجرای آوازهای سنتی و برگزاری مراسم عروسی فلسطینی با استفاده از نقش حنا و رقص محلی (دَبکه) می‌پردازند. در این جشن‌ها، مردان و پسران لباس‌های سنتی خود را بر تن می‌کنند و زنان نیز لباس‌های دست‌دوز با نخ‌های ابریشمی می‌پوشند.<ref> [https://web.archive.org/web/20220801022227/https:/www.alaraby.co.uk/entertainment_media/%D9%8A%D9%88%D9%85-%22%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%22-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D8%BA%D8%B2%D9%91%D8%A9-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B6%D9%81%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9 «یوم "الزی الفلسطینی" احتفالات فی غزّة والضفة الغربیة»، موقع العربی الجدید.]</ref> | در این روز، در سراسر فلسطین، راهپیمایی‌هایی برگزار می‌شود که مردم با برافراشتن پرچم‌ها و بنرهای فلسطینی، خواستار حفظ میراث فرهنگی خود و مقابله با تلاش‌ها برای از بین بردن آن هستند. در کنار این راهپیمایی‌ها، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌هایی نیز برگزار می‌شود که در آن گروه‌های فولکلور محلی به اجرای آوازهای سنتی و برگزاری مراسم عروسی فلسطینی با استفاده از نقش [[حنا]] و رقص محلی (دَبکه) می‌پردازند. در این جشن‌ها، مردان و پسران لباس‌های سنتی خود را بر تن می‌کنند و زنان نیز لباس‌های دست‌دوز با نخ‌های ابریشمی می‌پوشند.<ref> [https://web.archive.org/web/20220801022227/https:/www.alaraby.co.uk/entertainment_media/%D9%8A%D9%88%D9%85-%22%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%22-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D9%8A-%D8%BA%D8%B2%D9%91%D8%A9-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B6%D9%81%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9 «یوم "الزی الفلسطینی" احتفالات فی غزّة والضفة الغربیة»، موقع العربی الجدید.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
