لباس زنان بندری: تفاوت میان نسخه‌ها

<big>'''لباس زنان بندری؛'''</big> تن‌پوش زنان در استان هرمزگان.

==تنوع پوشش زنان هرمزگان==

پوشش زنان هرمزگان بر اساس تنوع فرهنگی و جغرافیایی منطقه متنوع است. هر منطقه با لباس‌های خاص خود که تحت تأثیر فرهنگ‌های مختلف قرار دارد، هویت فرهنگی ویژه‌ای را به نمایش می‌گذارد:

===پوشش زنان شمال هرمزگان===

===پوشش زنان شرق هرمزگان===

در شرق هرمزگان، شهرستان جاسک قرار دارد که نوع پوشش مردم این منطقه و نواحی اطراف آن تحت تأثیر قوم بلوچ است؛ از این رو گشادی و نوع تزیینات لباس زنان این منطقه متأثر از پیراهن‌های عربی است که با نوارهای سنتی خاص تزیین شده‌اند. پوشش زنان منطقۀ جاسک شامل پیراهن بلوچی و پشک است. پشک، پیراهنی راسته و گشاد است که قد آن تا روی ساق پا می‌رسد. پیراهن دختران جوان با چین‌هایی تزیین می‌شود. دختران از سنین کودکی ضمن آموختن و انجام امور خانه، موظف به فراگیری سوزن‌دوزی نیز هستند. سوزن‌دوزی روی هر لباس با توجه به طرح و نقشۀ آن بین ۶ ماه تا یک سال طول می‌کشد.<ref>باستانی، بادله‌پوشان، 1391ش، ص50.</ref>   

===پوشش زنان جنوب هرمزگان===

بندرعباس یکی از شهرهای جنوب ایران است که به‌دلیل مجاورت با دریا، آب‌وهوایی گرم و شرجی دارد. لباس زنان این منطقه متأثر از فرهنگ بومی خود منطقه است.<ref> [https://www.visitiran.ir/fa/costume/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86#:~:text=%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF%20%D8%B9%D8%B1%D8%A8%20 «لباس محلی مردمان هرمزگان»، وب‌سایت ایران.]</ref>  لباس‌های محلی هرمزگان مشابه لباس‌های هندی و عربی است و این شباهت را می‌توان در زری‌دوزی‌ها، شباهت زیورآلات این خطه با هندوستان و همچنین طرح لباس بندری با لباس مردم امارات دانست. از این رو قدمت لباس بندری از زمان به وجود آمدن امارات بیشتر است که به‌دلیل رفت‌وآمد بازرگانان و تاجران عربی و هندی به این مناطق باعث تأثیرپذیری از فرهنگ این منطقه شده است.<ref>[https://www.irna.ir/news/83416625/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1 «پوشش سنتی هرمزگان؛ هویتی ماندگار»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).]</ref>  لباس زنان جنوب ایران به‌دلیل نوع پارچه، طرح و رنگ‌هایی که دارند، به زیبایی معروف‌اند. لباس‌ها از پارچه‌های سبک و نازک انتخاب می‌شوند تا هوا به‌راحتی از آن‌ها عبور کند. این‌تن‌پوش‌ها بیشتر به‌رنگ‌های آبی، بنفش، صورتی و سبز دیده می‌شوند:<ref>[https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردمان هرمزگان»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>  

====پیراهن====  

نوعی پوشش سر که گاه از پارچه‌های گران‌قیمت تهیه و با انواع زیورآلات، گلابتون و اشرافی تزیین می‌شود. دو طرف لچک را کش‌های ضخیم می‌دوزند تا وقتی لچک را روی سر می‌گذارند، کش زیر گلو قرار گیرد.<ref> [https://civilica.com/doc/1856837/ قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص5.]</ref>

از پارچه‌های گران‌قیمت تهیه می‌شود و معمولاً لبۀ پایین آن را با زری، سکه و گلابتون تزیین می‌کنند.<ref> [https://civilica.com/doc/1856837/ قیلانی‌ساز دزفولی، «نقش طرح‌های خلاقانه در عرصة لباس‌های بومی استان هرمزگان»، 1402ش، ص5.]</ref>

===جغرافیای طبیعی===  

پوشش زنان بندری بر اساس شرایط اقلیمی منطقه طراحی شده است. وجود مناطق ساحلی و هوای شرجی باعث شده که بیشتر زنان از پوشاک نخی استفاده کنند. گشادی و بلندی لباس‌ها همراه با نازکی و نخی بودن آن‌ها، دمای بدن را در هوای مرطوب تنظیم کرده و انجام کارها را راحت‌تر می‌کند. به‌عنوان مثال، سرجامه زنان عرب در زمستان از پشم و در تابستان از نخ کتان است. این پوشش‌ها نه تنها از تابش نور خورشید به سر و صورت جلوگیری می‌کنند، بلکه از سوختگی صورت در برابر آفتاب نیز پیشگیری می‌کنند.

===جغرافیای فرهنگی===

تنوع قومی در جنوب ایران باعث تنوع در پوشش زنان این مناطق شده است. به‌طور مثال، در استان بوشهر، بیشتر افراد مهاجر از نژادهای مختلف هستند و پوشاک سنتی زنان شامل لباس‌های لری و عربی است. در هرمزگان، پوشاک زنان تحت تأثیر لباس‌های بلوچی قرار دارد و تزیینات لباس در این استان‌ها مشابه تزیینات لباس‌های هندی و پاکستانی است. طراحی و تزیینات لباس در استان خوزستان نیز مشابه لباس‌های عربی است.

زنان این منطقه بیشتر در زمینه‌های بافندگی و دوزندگی فعالیت دارند؛ بنابراین، لباس آن‌ها در حین انجام کارهای خانه‌داری و شغل‌های دیگر مشابه است. هنگام انجام فعالیت‌های مرتبط با شیلات یا فروشندگی، آن‌ها تنها از چادرهای محلی بر روی لباس خود استفاده می‌کنند. اشتغال زنان در رودوزی و گل‌دوزی به شکل‌گیری ویژگی‌های هویتی در پوشاک آن‌ها کمک کرده است.<ref>  [https://ensani.ir/fa/article/539418/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D یاسینی، «مطالعة فرهنگی و جامعه‌شناختی پوشاک سنتی زنان کنارة دریای جنوب ایران (بوشهر، هرمزگان و خوزستان)»، 1396ش، ص206.]</ref>  

==رودوزی‌های لباس زنان بندری==

===بادله‌دوزی===  

به نقوشی زیبا که با نخ‌های ابریشمی و زری‌های سبز، قرمز، سیاه  روی شلوار‌های بادله‌ای و نیم‌بادله‌ای تزیین می‌شود، می‌گویند.<ref> [https://www.jiac.ir/files/cd_papers/r_1_221229014328.pdf عمادی برنطین و رقیمی، «جایگاه زری‌بافی در پوشاک زنان استان هرمزگان»، 1401ش، ص50.]</ref>   

===گلابتون‌دوزی===  

===خوس‌دوزی===  

به دوخت نوارهای باریک خوس یا نقره، روی پارچه‌های توری و مخمل و همچنین پارچه‌هایی که دارای طرح‌های هندسی، منحنی، اسلیمی و خشتی است، خوس‌دوزی می‌گویند. خوس‌دوزی بیشتر برای تزیین پرده‌های توری و چادر‌های توری به‌رنگ تیره کاربرد دارد. روی خوس‌دوزی بیشتر از نقوش سترگان ۶پر، ۸پر و ۱۲پر استفاده می‌شود. هنرمندان بندری خوس‌دوزی را با سایر رودوزی‌ها ترکیب کرده و اثری متفاوت خلق می‌کنند.<ref> [https://melalepersian.com/fa/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86/ «لباس محلی مردمان هرمزگان»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>  

==منابع==

[[رده: ویکی‌رز]]