دیرانزالی

دیرانزالی؛ ناتوانی یا تأخیر قابل توجه در انزال.

دیرانزالی یکی از اختلالات جنسی است که به‌معنی تأخیر قابل توجه در انزال یا ناتوانی در دستیابی به ارگاسم است. این مشکل که بر اثر عوامل مختلف جسمی یا روان‌شناختی بروز می‌کند، می‌تواند بسترساز انواع مشکلات فردی و خانوادگی شود. این امر به‌طور ویژه در روابط زناشویی نقش منفی ایفا کرده و می‌تواند باعث سردی روابط و کاهش صمیمت بین زوجین شود. با این حال دیرانزالی معمولاً مشکل دائمی نیست؛ با شناسایی و رفع علت‌های زمینه‌ای می‌توان این مشکل را درمان و روابط زناشویی با کیفیت‌تری را تجربه کرد.

مفهوم‌شناسی

دیر انزالی (Delayed Ejaculatoin) نوعی اختلال جنسی غیرمتداول در مردان است که بر اثر آن فرد تاخیر قابل توجه در انزال یا ناتوانی در رسیدن به انزال را تجربه می‌کند.

انواع دیرانزالی

دیرانزالی بر اساس علائم آن به چند نوع مختلف تقسیم می‌شود:

دیرانزالی کلی؛ حالتی است که فرد در همۀ روابط جنسی خود و در هر موقعیتی دچار دیرانزالی می‌شود.

دیرانزالی موقعیتی؛ این حالت در اثر موقعیتی که فرد در آن قرار دارد بروز می‌کند.

دیرانزالی مادرزادی؛ این حالت از اختلالات انزال وراثتی است و در طول دوران بلوغ بروز می‌کند.

دیرانزالی اکتسابی؛ در این حالت فرد ابتدا مشکلی ندارد؛ ولی در طول زمان در اثر شرایط روانی یا فیزیکی مبتلا به دیرانزالی می‌شود.

دیرانزالی عقب‌گرد؛ در این اختلال مایع منی به‌جای خروج از آلت تناسلی به‌سوی مجرای مثانه می‌رود. برخی بیماری‌ها مانند زگیل تناسلی می‌تواند منجر به بروز این مشکل شود.

علائم تشخیصی دیرانزالی

برای تشخیص این اختلال فرد باید یکی از علائم زیر را تقریباً در همه یا اکثر فعالیت‌های جنسی‌ با همسرش و بدون اینکه تمایل به تاخیر داشته باشد، تجربه کند:

الف - تاخیر قابل توجه در انزال یا نادر بودن یا عدم وجود انزال

ب- نشانه‌های معیار الف حداقل شش ماه وجود داشته باشند.

ج- این اختلال فرد را دچار ناراحتی عمده و مشکلات بین فردی کرده باشد.

د- دیرانزالی نباید ناشی از یک بیماری جسمی عمومی، مصرف دارو یا مواد باشد و همچنین نباید به عنوان یک اختلال روانپزشکی دیگر تشخیص داده شود.

علل جسمی دیرانزالی در مردان

در این زمینه علل جسمی مختلفی می‌توانند نقش داشته باشند؛ از قبیل:

• آسیب به عصب‌های لگنی که ارگاسم جنسی را کنترل می‌کنند؛
• جراحی پروستات؛
• برخی عفونت‌ها؛ مثل عفونت دستگاه ادراری؛
• اختلالات هورمونی؛ مثل پایین بودن میزان تستوسترون یا کم‌کاری تیروئید؛
• انزال رو به عقب؛ در چنین حالتی منی به‌جای خروج از آلت تناسلی عقب برگشته و به‌داخل مثانه می‌ریزد.
• افزایش سن؛ از دهۀ سوم زندگی به‌تدریج فیبرهای عصبی که مسئول انتقال سریع پیام‌های عصبی هستند، کم می‌شوند و همچنین با افزایش سن، حساسیت‌ اندام تناسلی کمتر می‌شود؛ لذا معمولاً مردان با افزایش سن دچار تاخیر در انزال می‌شوند.
• مصرف برخی دارو‌ها؛ از قبیل داروهای ضد افسردگی، فنوتیازین‌ها و متیل دوپا؛
• مصرف الکل و کوکایین؛
• جراحی روی دستگاه تناسلی؛ مثل جراحی پروستات؛
• برخی بیماری‌ها؛ مثل بیماری پارکینسون، بیماری بخش ساکرال طناب نخاعی و دیابت.

علل دیرانزالی در زنان

در زنان نیز ممکن است دیر انزالی رخ دهد. دلایل متعددی برای این امر ذکر شده است؛ از قبیل:

• نداشتن معاشقه کافی؛
• ترس از رها شدن؛
• افسردگی و انزوا به‌ویژه پس از زایمان؛
• ناهنجاری در واژن؛
• اضطراب در مورد رابطۀ جنسی؛
• رابطۀ جنسی کوتاه و بی‌کیفیت.

عوامل روانشناختی دیرانزالی مشترک بین زن و مرد

در این زمینه عوامل مختلفی می‌توانند نقش داشته باشند؛ از قبیل ابتلا به فانتزی‌های جنسی بیمارگونه (به‌عنوان مثال فرد فکر می‌کند فقط با روش‌های خاصی مثل مالیدن آلت بر شیء خاص می‌تواند ارضا شود)، سابقة تجاوز جنسی، عدم توجه از سوی والدین در دوران کودکی، خودارضایی، گناه‌آلوده تلقی کردن رابطۀ جنسی، ترس یا تردید در مورد باردار شدن شریک جنسی، خشم، اضطراب یا برآشفتگی نسبت به شریک جنسی، اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به تماشای فیلم‌ها و محتواهای پورن.

شیوع دیرانزالی

تخمین زده می‌شود ۱ الی ۴ درصد مردان دچار دیرانزالی باشند.

عوارض دیرانزالی

دیرانزالی پیامدهای متعددی می‌تواند داشته باشد؛ کاهش اعتماد به نفس، بروز افسردگی، اضطراب، دلزدگی جنسی، بدخلق شدن، کاهش میزان عاطفه در ارتباط زناشویی و ناباروری از پیامدهای تأخیر در ارگاسم است. در ضمن این مشکل می‌تواند در افزایش آمار خیانت، طلاق و اعتیاد نیز نقش داشته باشد.

نقش زوجین در رفع مشکل دیرانزالی

رعایت برخی نکات توسط همسر می‌تواند در برطرف شدن مشکل دیرانزالی طرف مقابل و داشتن رابطه جنسی لذت‌بخش کمک کند:

• استفاده از لباس‌های زیبا و جذاب در خانه؛
• رعایت بهداشت ناحیه تناسلی؛
• عدم خیانت جنسی؛
• سرزنش نکردن همسر بخاطر دیر ارضا شدن؛
• امتحان کردن روش‌ها و پوزیشن‌های مختلف در رابطه جنسی.

درمان دیرانزالی

درمان دیرانزالی بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. در صورتی که مصرف داروهای ضدافسردگی موجب بروز این مشکل شده باشد، با مشورت پزشک می‌توان داروها را تغییر داد یا دوز آنها را کاهش داد.

همچنین، اگر مصرف مواد مخدر یا الکل عامل دیرانزالی باشد، ترک این مواد می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

در مواردی که عوامل پزشکی دیگر باعث بروز این اختلال شده‌اند، مدیریت آنها می‌تواند موجب کنترل دیرانزالی شود. با این حال، در برخی از موارد، درمان دیرانزالی نیاز به روش‌های پیچیده‌تر دارد و ممکن است به کمک تیم پزشکی برای درمان نیاز باشد.

گاهی دیرانزالی ریشه در مسائل روحی فرد دارد، در چنین شرایطی مراجعه به روانشناس می‌تواند مؤثر باشد.

درمان گیاهی دیرانزالی

برای بهبود دیرانزالی درمان‌های گیاهی نیز مطرح شده است؛ در ادامه چند نمونه بیان می‌شود:

• نعناع؛ دمنوش نعناع از افزایش تحریک‌پذیری جنسی به درمان این مشکل کمک می‌کند.
• دارچین و عسل؛ از ترکیب دارچین و عسل می‌توان در درمان دیر انزالی استفاده کرد.
• زنجیبل و عسل؛ زنجبیل گردش خون را در ناحیۀ تناسلی بیشتر می‌کند اگر با عسل ترکیب شود عملکرد آن دو برابر می‌شود و فرد بهتر می‌تواند روی انزال خود کنترل داشته باشد.
• دمنوش گزنه؛ طبق برخی مطالعات این گیاه می‌تواند در درمان دیر انزالی تاثیر داشته باشد.
• سیاه دانه؛ این گیاه باعث تحریک شده و نعوظ را بهتر می‌کند.

منابع

• ابراهیمی، «نکاتی که باید درباره دیر انزالی یا دیر ارضایی بدانید»، وب‌سایت دکترتو، تاریخ درج مطلب: 19 مرداد 1400ش
• «بررسی مشکل دیر انزالی و درمان آن از طریق درمان خانگی، دارویی و سکس تراپی»، وب‌سایت ایمپو، تاریخ مطلب: 17 تیر 1403ش.
• جباری، محمدرضا، «علت و درمان دیر انزالی در مردان با دارو»، وب‌سایت دکترجباری، تاریخ درج مطلب: 15 آذر 1394ش.
• «دیر انزالی (انزال دیررس، تاخیر انزال، اختلال ارگاسم مردان) درDSM5»، وب‌سایت روان‌راهنما، تاریخ درج مطلب: 5 مرداد، 1396ش.
• «دیر انزالی در مردان: دلایل و روش‌های درمان خانگی»، وب‌سایت رادینا سلامت، تاریخ درج مطلب: 8 تیر 1403ش.
• «دیر انزالی سبب بروز چه مشکلاتی می‌شود؟»، وب‌سایت داروخانه آنلاین، تاریخ درج مطلب: 30 مهر 1399ش.
• «دیر انزالی چیست؟ + علت و 4 روش درمان دیرانزالی»، وب‌سایت آزمایشگاه کیوان، تاریخ درج مطلب: 6 خرداد 1402ش.
• دیر انزالی یا انزال دیررس، وب سایت دکتر پیمان صالحی، تاریخ بازدید: 17 آذر 1403ش.
• Abdel-Hamid IA، Ali OI. Delayed Ejaculation: Pathophysiology، Diagnosis، and Treatment. World J Mens Health. ;36 (1): 22-40، 2018.
• Marita P. McCabe & others، Definitions of Sexual Dysfunctions in Women and Men: A Consensus Statement From the Fourth International Consultation on Sexual Medicine 2015، THE JOURNAL OF SEXUAL MEDICINE، V13، 2016.