روز جهانی حجاب

روز جهانی حجاب؛ روز بین‌المللیِ گرامی‌داشت پوشش بانوان مسلمان.

آیین بزرگداشت روز جهانی حجاب در تاریخ یکم فوریه با هدف توانمندسازی زنان مسلمان، رفع تبعیض علیه آنان و تقویت همبستگی میان زنان در کشورهای مختلف برگزار می‌شود. در این روز، از زنان تمامی ادیان دعوت می‌شود حجاب را برای یک روز تجربه کنند تا به پذیرش و عادی‌سازی حجاب کمک شود. این مراسم نشان می‌دهد که حجاب نمادی از قدرت، استقلال و هویت زنان مسلمان است.

معرفی روز جهانی حجاب

روز جهانی حجاب، برای ادای احترام مردم جهان به پوشش بانوان است. این روز، در سال ۲۰۱۳م به ‌ابتکار نظمه خان، بانوی مسلمان بنگلادشی‌آمریکایی، برای نخستین‌بار برگزار شد. از آن زمان تاکنون این رویداد، در راستای از بین بردن تصورات نادرست در مورد حجاب در اول فوریه (12 بهمن) در بیش از ۱۹۰ کشور برگزار می‌شود.

برخی صاحب‌نظران، انتخاب تاریخ «اول فوریه» به‌عنوان روز «حجاب» را به بازگشت آیت‌الله روح‌الله خمینی از فرانسه به ایران مرتبط می‌دانند؛ چرا که پس از این رویداد، حجاب در ایران و سایر جوامع گسترش یافت.

ریشه‌های شکل‌گیری روز جهانی حجاب

ریشۀ شکل­‌گیری روز جهانی حجاب، به اهانت غرب به زنان مسلمان و آزادی آنها در انتخاب پوشش باز می­‌گردد. زنان مسلمان در آمریکا و اروپا به­‌دلیل سبک پوشش خود، آزار می‌دیدند و اجازه نداشتند با پوشش دلخواه در محافل عمومی حاضر شوند. این زنان، به‌­­دلیل ابراز عقاید خود، متحمل محرومیت­‌های اجتماعی می‌شدند.

نظمه­‌ خان که در سن یازده سالگی از بنگلادش به ایالات متحده مهاجرت کرد، به‌دلیل پوشش اسلامی‌اش در دوران دانش‌آموزی با توهین‌ها و برخوردهای نادرستی روبرو شد. او این تجربیات را به‌عنوان دوران دشوار زندگی خود یاد می‌کند. او به این باور رسید که تنها راه پایان دادن به این مشکلات، تجربۀ حجاب توسط زنان در سراسر دنیا است.

دلایل شکل‌­گیری روز جهانی حجاب

حادثۀ یازده سپتامبر ۲۰۰۱م، تاثیر عمیقی بر نحوۀ تعامل و نگاه کشورهای غربی به مسلمانان گذاشت و موجب افزایش اسلام‌هراسی در این جوامع شد. این تغییرات سبب شد که مسلمانان، به‌ویژه در کشورهای غربی، با فشارها و آزارهای شدیدی مواجه شوند. به‌ویژه، زنانی که لباس‌های سنتی اسلامی می‌پوشیدند، بیشتر از سایر مسلمانان هدف این حملات قرار گرفتند.

گزارش سالانۀ ۲۰۱۷ میلادی توسط «Tell MAMA» که میزان حملات ضد مسلمانان را سنجیده بود، نشان داد که زنان محجبه به‌طور ویژه‌ای با آزار و اذیت مواجه می‌شوند. در این شرایط، زنان مسلمان کوشیدند تا نشان دهند که حجاب با تروریسم برابر نیست و نگاه تبعیض‌آمیز به زنان محجبه کاهش یابد.

هدف از برگزاری روز جهانی حجاب

نظمه‌خان، بنیان‌گذار روز جهانی حجاب، این مناسبت را فرصتی برای رفع نگرش‌های منفی دربارۀ حجاب، تقویت تفاهم و تسامح دینی از طریق افزایش آگاهی در این زمینه و مبارزه با اسلام‌هراسی می‌داند. زنان سراسر جهان در روز جهانی حجاب گرد هم می‌آیند تا همبستگی میان زنان را تقویت، اعتماد به زنان محجبه را افزایش و کلیشه‌های منفی دربارۀ حجاب را بشکنند.

علاوه بر این، افزایش آگاهی دربارۀ حجاب از طریق آشنا کردن مردم با فلسفه و اهمیت آن در اسلام، گامی اساسی در پذیرش و عادی‌سازی حجاب است. به همین منظور، دعوت از زنان تمامی ادیان برای پوشیدن حجاب به مدت یک روز می‌­تواند به همبستگی جهانی با زنان مسلمان کمک کند. این حرکت همچنین بر توانمندسازی زنان مسلمان تاکید دارد و نشان می­‌دهد که حجاب می­‌تواند نمادی از قدرت و استقلال آنان باشد. در این راستا، مبارزه با تبعیض و برچسب­‌های ظالمانه به زنان محجبه نیز اهمیت دارد.

ابعاد بین‌المللی روز جهانی حجاب

با تلاش‌های زنان مسلمان روز حجاب در بسیاری از کشورهای جهان به رسمیت شناخته شده است. برخی از این کشورها عبارتند از:

آمریکا؛ تلاش‌های نظمه­‌خان و دیگر زنان مسلمان در این کشور باعث شد مجلس سنای ایالت میشیگان در سال ۲۰۲۲م با تصویب قطعنامه‌ای این روز را به رسمیت بشناسد. این روز در ایالت نیویورک در سال ۲۰۱۷م توسط سنای ایالتی به رسمیت شناخته و اول فوریه، به‌عنوان روز جهانی حجاب در این مجلس ثبت شد.

فیلیپین؛ مجلس نمایندگان فیلیپین روز اول فوریه را به‌عنوان روز ملی حجاب تعیین کرده است تا درک و پذیرش سنت اسلامی را تسهیل کند. این اقدام نشان­ دهندۀ تلاش برای افزایش آگاهی دربارۀ حجاب و ترویج همبستگی میان فرهنگ‌­ها است.

کانادا؛ در یکم فوریه، مسلمانان کانادایی در فرودگاه فورت مک‌موری، مراسمی به‌مناسبت روز جهانی حجاب برگزار کردند. در این رویداد، غیرمسلمانان فرصتی برای آشنایی با حجاب اسلامی پیدا کردند و با کمک زنان مسلمان روسری‌های رنگارنگ و زیبا را بر سر گذاشتند. هدف از برگزاری این مراسم، افزایش آگاهی و پاسخگویی به سوالات دربارۀ حجاب و دین اسلام بود. برگزارکنندگان به اهمیت چنین رویدادهایی برای مقابله با ناآگاهی در جامعه اشاره کردند و یکی از سخنرانان، زنان محجبه را زنانی باهوش و قدرتمند دانست.

نیجریه؛ در ابوجای نیجریه به‌مناسبت روز جهانی حجاب، کنفرانس مطبوعاتی با عنوان «حجاب تاج من است و جنایت نیست» برگزار شد. این رویداد، به‌منظور حمایت از حقوق زنان محجبه و مقابله با تبعیض علیه آن­ها ترتیب داده شد. در این مراسم، بیش از بیست سازمان مختلف به هم پیوستند تا از حقوق زنان و دختران مسلمان دفاع کنند و بر اهمیت حجاب به‌عنوان نشانه­‌ای از ایمان و هویت زنان مسلمان تاکید کنند.

مشارکت بین‌المللی و سفیران همبستگی

رویداد روز جهانی حجاب تاکنون در ۴۵ کشور با بیش از ۷۰ سفیر برگزار شده و زنان از ۱۹۰ کشور در آن شرکت کرده‌اند. بسیاری از زنان غیرمسلمان نیز با تجربۀ حجاب در این روز، بازخوردی مثبت داشته و تصاویر خود را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند

در روز جهانی حجاب، از سفیران کشورهای مختلف با نژادها و مذاهب گوناگون دعوت می‌شود تا با اتحاد، به حملات ضدمذهبی پایان دهند و شرایطی فراهم سازند که مسلمانان بدون ترس از تبعیض، از پوشش مذهبی خود استفاده کنند.

سفیرانی از کشورهای غنا، انگلیس، عراق، استرالیا، اتیوپی، کانادا، آرژانتین، اسپانیا و ایالات متحده در این روز، برای مقابله با تبعیض علیه زنان فعالیت می‌کنند. زنان در کشورهای مختلف دنیا، با پوشیدن لباس­های پوشیده و به سر کردن روسری به ابراز برابری خود با زنان مسلمان می‌­پردازند. پس از تجربۀ حجاب، زنان بسیاری تصمیم دائمی به رعایت حجاب می­‌گیرند و بسیاری از شبهات آنها در مورد حجاب برطرف می‌­شود. زنان غربی در این روز با احترام کامل و بدون ترس از مورد تمسخر قرار گرفتن، لباس­های پوشیده به تن می‌­کنند.

روز جهانی حجاب در دانشگاه‌های جهان

دانشگاه علوم پو پاریس؛ دانشجویان مسلمان در روز «حجاب» از همکلاسی‌های خود خواستند تا برای یک روز حجاب اسلامی بپوشند. هدف این رویداد، احترام به انتخاب پوشش، افزایش آگاهی و نشان دادن مشکلات زنان محجبه در مواجهه با اسلام‌هراسی در فرانسه بود. این برنامه فرصتی برای گفتگو دربارۀ حجاب و چالش‌های زنان محجبه در جامعۀ فرانسه ایجاد کرد. در همین راستا، اظهارات وزیر امور زنان فرانسه که زنان محجبه را با سیاه‌پوستانی که به برده‌داری رضایت داده‌اند مقایسه کرده بود، با واکنش شدید و محکومیت گسترده مواجه شد.

دانشگاه میامی آمریکا؛ روز جهانی حجاب با شعار «ایستادن در کنار او برای حق انتخاب پوشش» در دانشگاه میامی برگزار شد. در این روز غرفه‌­های اطلاعاتی برای معرفی عقاید و سنت‌های اسلامی برپا شده بود و به شرکت کنندگان فرصتی داد تا حجاب را از نزدیک تجربه کنند.

مؤسسۀ فناوری واترفورد ایرلند؛ به مناسبت روز جهانی حجاب نشستی در مؤسسۀ فناوری واترفورد ایرلند برگزار شد که در آن زنان مسلمان و محجبه دربارۀ تجربۀ زندگی و انتخاب حجاب خود با دانشجویان و کارکنان مؤسسه گفتگو کردند. کولت کولفر، یکی از سخنرانان، بر اهمیت شناخت زندگی زنان محجبه و برطرف کردن سوءبرداشت‌ها دربارۀ اسلام تاکید کرد. همچنین، بریجیت ایلوارد، که به‌تازگی مسلمان شده بود، از تجربۀ خود در پذیرش اسلام و حجاب گفت و محبت و مهربانی زنان مسلمان را عاملی مهم در گرایش خود به اسلام دانست.

دیدگاه‌ها درباره روز جهانی حجاب

مدیر اجرایی CAIR (شورای روابط آمریکایی‌اسلامی) در نیویورک از برگزاری روز جهانی حجاب استقبال کرده و آن را فرصتی برای مقابله با کلیشه‌های نادرست دانست. او امیدوار بود که این رویداد به کاهش تعصب علیه زنان کمک کند و از حمایت افراد تاثیرگذار در سراسر جهان برخوردار شود.

سناتور پرسائود از ایالت نیویورک نیز از این رویداد حمایت کرده و بر این نکته تاکید کرد که آگاهی، قدرت است و باید در برابر نفرت و تعصب مذهبی به صورت یکپارچه عمل کنیم.

منابع

• «11 سپتامبر بهانه‌­ای برای یک جنگ ساختگی با دشمن خیالی بود»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 20 شهریور 1400ش.
• «برگزاری نشست روز جهانی حجاب در دانشگاهی در ایرلند»، خبرگزاری رسمی حوزه، تاریخ درج مطلب: 11 بهمن 1395ش.
• «تصویب قانون گرامیداشت روز جهانی حجاب در ایالت میشیگان آمریکا»، خبرگزاری بین­المللی قرآن، تاریخ درج مطلب: 13 بهمن 1400ش.
• چیذری، زهرا، «تجربۀ یک روز با حجاب در «روز جهانی حجاب»»، وب­سایت جوان­آنلاین، تاریخ درج مطلب: 10 بهمن 1401ش.
• «روز جهانی حجاب در دانشگاه میامی آمریکا»، خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: 10 بهمن 1395ش.
• «روز جهانی حجاب در کانادا»، خبرگزاری حوزه، تاریخ درج مطلب: 12 بهمن 1395ش.
• «روز جهانی حجاب در لندن»، وب­سایت جهان­نیوز، تاریخ درج مطللب: 13 بهمن 1397ش.
• ایمنا «روز حجاب در دانشگاه پاریس»، وب­سایت مگ­ایران، تاریخ درج مطلب: 6 اردیبهشت 1395ش.
• «علت شکل­گیری روز حجاب چه بود»، وب‌سایت جهان­بانو، تاریخ درج مطلب: 12 بهمن 1401ش.
• «یازدهمین کمپین سالانه روز جهانی حجاب، تلاش برای از بین بردن حجاب­هراسی»، وب­سایت رهیافته­ها، تاریخ بازدید: 5 بهمن 1403.
• «یکم فوریه، روز جهانی حجاب»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: 12 بهمن 1401ش.
• «نگاهی به روز جهانی حجاب در نیجریه»، پایگاه تخصصی و تحلیلی جامعه و فرهنگ ملل»، تاریخ درج مطلب: 19 بهمن 1400ش.