نگهداری سگ در خانه

نگهداری سگ در خانه؛ زندگی مشترک انسان و سگ در یک فضای مسکونی.
نگهداری سگ در محیط‌های خانگی از گذشته‌های دور به‌شکل سنتی رواج داشته است. صاحبان این حیوانات با اهداف کاربردی و تولیدی، آن‌ها را اهلی و بومی می‌کردند. امروزه افراد برای پر کردن تنهایی، چشم‌وهم چشمی و جبران خلا عاطفی اقدام به نگهداری از سگ در منزل می‌کنند و این حیوان را با دور کردن از غریزه و زیستگاه اصلی آن دچار آسیب می‌کنند.

جایگاه سگ در ایران باستان

در ایران باستان و دوران آیین زرتشتی، سگ‌های شکاری و شبانی از جایگاه برجسته‌ای برخوردار بودند. نگهداری از این سگ‌ها بر اساس آداب و قواعد مشخصی انجام می‌گرفت و عدم رعایت این اصول می‌توانست به فرد آسیب برساند و روابط اجتماعی او را مختل کند.

جایگاه سگ در جامعه گذشته و بازتاب آن در ادبیات

در جوامع گذشته و متون ادبی فارسی حتی قبل از ورود اسلام به ایران، احترام به حقوق حیوانات از اهمیت بالایی برخوردار بوده و رعایت نشدن آن مجازات‌‌هایی را به‌دنبال داشته است. رعایت حقوق حیوانات توسط پادشاهان ساسانی در آثار ادبی مانند «سیاست‌نامه» خواجه نظام‌الملک طوسی از جمله نمونه‌های آن است.

در متون فارسی، ترحم به حیوانات ارزشمند است و سگ همواره بیرون از منزل قرار دارد و تبدیل آنها به حیواناتی خانگی و غیرکاربردی وجود نداشته است. در گذشته سگ‌ها معمولاً در بیرون از خانه نگهداری می‌شدند و برای نگهبانی یا شکار تربیت می‌شدند. در اشعار مولانا و آثار سعدی، سگ‌ها به‌عنوان زیردست انسان، تنها در بیرون از خانه حضور داشتند و هیچ‌گاه به داخل خانه نمی‌آمدند. در فرهنگ گذشته، احترام به سگ‌ها به‌معنای ترحم به آن‌ها بود، نه نوازش یا نگهداری آن‌ها در خانه.

ترحم به سگ در گذشته و برتری آن بر انسان امروز

تعامل انسان با سگ و دیگر حیوانات در جوامع گذشته بر پایۀ مفاهیم ترحم و رعایت حقوق حیوانات بود و نشان‌دهندۀ نگرش اخلاقی و دینی انسان‌ها بود. احترام به حقوق حیوانات در گذشته با محدودیت‌هایی همراه بود که مانع از ارتقای جایگاه آن‌ها فراتر از کارکرد طبیعی‌شان می‌شد.

ابراز علاقه انسان در صورتی که از حد معمول خود خارج شود موجب اختلال در امور فردی، خانوادگی و اجتماعی می‌شود. آموزه‌های دینی، شان و منزلت انسان را بالاتر از آن می‌بینند که با سگ انس بگیرد و با حیوانات زندگی کند؛ اما در جوامع معاصر، تعامل با سگ‌ها فراتر از ترحم و وظیفه اخلاقی رفته و در برخی موارد، روابط نزدیک‌تر با حیوانات، جایگزین ارتباطات انسانی شده است.

جایگاه سگ در آموزه‌های دینی

آموزه‌های دین اسلام بر احترام به حقوق حیوانات تاکید دارد و از حیوان‌آزاری نهی می‌کند. بر اساس آموزه‌های دینی، سگ موجودی مفید است و برای بهره‌مندی از منافع آن قواعدی وضع شده است و داخل کردن آن به خانه و سفره جایز نیست. آموزه‌های اسلام بر یکسان‌نبودن محل زندگی سگ و انسان تاکید دارد.

عوامل مؤثر بر نگهداری سگ در خانه

عواملی مانند فرار از تنهایی، افزایش مسئولیت‌های زندگی، بی‌اعتمادی افراد به یکدیگر و مشکلات اقتصادی، تبادل فرهنگی، تقلید ناآگاهانه، تغییر ارزش‌ها، پایین بودن مهارت اجتماعی افراد، تغییر سبک زندگی و فردگرایی موجب شده است که برخی خانواده‌ها به‌جای فرندآوری و ارتباط با هم‌نوعان اقدام به نگهداری سگ کنند. آنها بر اساس داستان‌های باستانی، مبنی بر اینکه سگ حیوانی وفادار است، برای جبران خلا عاطفی ناشی از بی‌وفایی انسان‌ها به نگهداری این حیوان می‌‌پردازند.

بی‌هویتی؛ کارشناسان معتقدند که گاهی انسان بر اثر حاکمیت سلطه‌‌گران و فقر معنوی دچار بی‌هویتی و ازخودبیگانگی می‌شود و همنشینی با سگ را برمی‌‌گزیند.

کاهش تعداد فرزندان؛ کاهش اعتماد بین اعضای خانواده و تمایل والدین به یافتن همراهی برای دوران پیری از جمله دلایلی هستند که برخی افراد را به انتخاب زندگی با سگ برای رفع تنهایی سوق می‌دهد.

مدگرایی؛ امروزه نگهداری سگ به نمادی از مرفه بودن تبدیل شده است. غفلت از ارزش‌های معنوی، تقلید از فرهنگ‌های بیگانه و تبلیغات شبکه‌های ماهواره‌ای باعث می‌شود انسان‌ها برای خودنمایی و فخرفروشی، به سگ‌گردانی روی بیاورند تا احساس کم‌خودبینی و حقارت خود را کاهش دهند.

تبلیغ بلاگرها و افراد مشهور؛ جامعه‌شناسان ‌بیان می‌کنند که چهره‌های مشهور با نمایش تصاویر نگهداری از سگ‌های خانگی، نوعی سبک زندگی را ترویج می‌دهند که افراد را به نگهداری از سگ تشویق و ترغیب می‌کند.

عواملی مانند آغاز زندگی شهرنشینی و گسترش آپارتمان‌نشینی، کوچک شدن روابط خویشاوندی، کاهش تعداد خانواده‌ها و عمق روابط اجتماعی، همچنین تضعیف باورهای دینی، در تمایل جامعه به نگهداری از سگ تاثیرگذار هستند. برخی کارشناسان معتقدند کمبود امکانات تفریحی و رفاهی در گرایش به نگهداری سگ مؤثر بوده است.

ویژگی‌های شخصیتی مؤثر در نگهداری سگ در خانه

روانشناسان معتقدند افرادی که به‌طور افراطی با حیوانات برخورد کرده و خود را والد سگ می‌دانند، از سگ‌ها به‌عنوان جایگزین روابط انسانی استفاده می‌کنند. این افراد به بلوغ اجتماعی نرسیده‌اند و نمی‌توانند ارتباط مناسبی با دیگران برقرار کنند.

افرادی که توانایی ایجاد تجربه‌های جدید در روابط خود را ندارند یا در برقراری ارتباط موفق با همسر، دوستان و اطرافیان با شکست مواجه شده‌اند، بیشتر به نگهداری سگ در خانه گرایش پیدا می‌کنند. مشاوران معتقدند که با افزایش خلا عاطفی زوجین، نگهداری از سگ در خانه به‌جای فرزندآوری متداول می‌شود.

به باور کارشناسان، برخی مالکان سگ‌های خانگی ممکن است افرادی ناسازگار باشند و سطح سلامت روانی پایینی داشته باشند.

فرهنگ نگهداری سگ در خانه در غرب

با شکل‌گیری منطق سود و فایده در نظام سرمایه‌داری، تمامی روابط انسانی در غرب بر اساس محاسبه سود و زیان شکل گرفت. در نتیجه، انسان غربی برای فرار از تنهایی و شکست در روابط اجتماعی، موجوداتی مانند سگ‌ها را در اطراف خود جمع کرد، به این امید که این موجودات نه تنها اعتراضی نخواهند داشت؛ بلکه بدون زیان و مشکل با او ارتباط برقرار کنند.

از نیمۀ دوم قرن بیست، دلبستگی، مالکیت و نگهداری به حیوانات خانگی و نگهداری از آنها گسترش پیدا کرد. نگهداری سگ در خانه، از غرب نشات می‌گیرد که جایگزین برقراری روابط انسانی شده است.با فروپاشی خانواده در جوامع غرب، این جوامع فردگرا شدند و به‌دلیل تنهایی و نبود همدم، به سمت نگهداری سگ با هدف پر کردن اوقات فراغت و تنهایی خود روی آورند. در برخی از کشورهای غربی، سگ، جایگزین اعضای خانواده بوده است و دارای حق میراث است. سگ در فرهنگ غرب، یک چهرۀ سیاسی دارد که به‌عنوان عضو کاخ ریاست جمهوری کشورهای غربی مشاهده می‌شود.

صنعت حیوانات خانگی

طبق آمار اتحادیۀ محصولات خانگی، ایالت متحده در سال 2022م فروش حیوانات خانگی با یازده درصد رشد به 136میلیارد دلار رسید. در میان هزینه‌های اختصاص یافته، فروش غذای حیوانات، هزینه‌های درمانی، نظافت و گردش آنها به‌ترتیب بیشترین هزینه را دارد. بر اساس گزارش مرکز اطلاعات بلومبرگ، سود صنعت جهانی حیوانات خانگی در حال افزایش است و تا سال 2030م به پانصد میلیارد دلار می‌رسد.

پیامدهای نگهداری از سگ در خانه

تغییر در ارتباط انسان و سگ‌ها، چالش‌های بهداشتی فرهنگی و اخلاقی جدیدی را به وجود آورده است:

مسائل بهداشتی

آلرژی؛ دامپزشکان بیان می‌کنند که گردۀ گیاه، قارچ‌ها و دیگر عوامل آلرژی‌زا در پشم و موی سگ‌ها باعث بروز حساسیت می‌شود. همچنین پوست‌ریزی این حیوانات، عرق، ادرار و بزاق دهان آنها در بروز آلرژی در افراد نقش دارد.

بوی نامطبوع؛ سگ‌ها به‌دلیل مشکلات پوستی، آلرژی، تجمع باکتری و قارچ در زیر پوست دارای بوی نامطبوع هستند.

بیماری؛ سگ‌ها بیولوژی ضعیفی دارند و به بیماری‌های عفونی به سرعت مبتلا می‌شوند. حدود هشتاد درصد بیماری‌های عفونی بین حیوانات و انسان‌ها مشترک هستند. سگ‌ها ناقل بسیاری از بیماری‌های آلرژیک و عفونی هستند. متخصصان عفونی معتقدند که افراد هرقدر که موارد بهداشتی را رعایت کنند، باز هم انتقال بیماری از سگ امکان‌پذیر است. بیماری‌هایی مانند‌هاری، عفونت مفاصل و استخوان، عضلات، پوست، خون و سیستم عصبی از تماس بزاق حاوی میکروب سگ با پوست زخمی منتقل می‌شوند. انواعی از بیماری‌های معدی- روده‌ای و عوامل میکروبی انگلی از راه دست آلوده به مدفوع سگ‌ها و انتقال میکروب به دهان منتقل می‌شوند. افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی مانند آسم نسبت به مو، ادرار و مدفوع سگ در معرض آسیب هستند. دام‌پزشکان معتقدند که تخم‌های انگلی در مدفوع سگ، موجب بروز کیست در‌اندام‌های مختلف مانند کبد، ریه و مغز می‌شوند.

سگ‌ها، حتی در دوران تولگی، حامل میکروب‌هایی هستند که می‌توانند موجب بیماری‌های مختلف شوند و سلامتی صاحبان‌شان را تهدید کنند. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:

هاری: بیماری ویروسی خطرناکی که بر اثر گزش سگ‌ها به انسان، موجب ایجاد مشکلات عصبی می‌شود

سالمونلوز: تماس حیوانات خانگی مانند سگ‌ها با انسان یکی از راه‌های انتقال باکتری خطرناک سالمونلوز است که به‌ویژه موجب تهدید سلامت کودکان و سالمندان می‌شود.

تب مالت: نوعی بیماری باکتریایی که از راه تماس با سگ‌ها منتقل می‌شود.

کامپیلوباکتریوز: این بیماری از طریق مدفوع حیوانات بیمار به انسان‌ها منتقل می‌شود و عوارضی مانند اسهال‌های خونی به‌ویژه در افراد ضعیف را به دنبال دارد.

سارکوپتیک: این بیماری، نوعی انگل است که در اثر کنه‌های ریز در سگ‌ها باعث مشکلات پوستی می‌شود.

علاوه بر این، بیماری‌های دیگری نیز از سگ‌ها به انسان منتقل می‌شود، مانند طاعون، لپتوسپیروز، عفونت کرم‌های قلاب‌دار، کاپنوسیتوگافا، و عفونت کرم حلقوی.

مسائل مالی و زمانی

هزینه‌های بالای نگهداری سگ؛ نگهداری از سگ‌های خانگی هزینه زیادی دارد و مالکان مبالغ سنگینی برای پوشاک، تغذیه، آموزش، وسایل جانبی و مراقبت‌های پزشکی مانند رسیدگی به چشم، گوش و دندان‌ها صرف می‌کنند.

صرف وقت زیاد؛ تمیز کردن مدفوع سگ از بخش‌های مختلف خانه، آموزش و تربیت سگ برای انجام دادن رفتار مناسب مستلزم زمان و حوصلۀ بالا است. سگ‌ها نیاز به ورزش و پیاده‌روی روزانه دارند و این امر موجب صرف زمان زیادی از مالک آنها می‌شود.

مسائل فرهنگی

سگ‌گردانی به‌عنوان یک پدیده غربی در ایران، با آداب و رسوم جامعه مغایرت دارد. این پدیده می‌تواند موجب تضعیف ارزش‌های بومی شود و زمینه‌ساز گسترش فرهنگ غربی در جامعۀ ایرانی شود

مسائل روانی و رفتاری

خطرات روانی و ذهنی؛ مطالعات بیانگر این است که نگهداری از حیوانات خانگی مانند سگ باعث افزایش خطرات روانی و ذهنی می‌شود.

استرس و اضطراب؛ مطالعات بیانگر این است که بیماری‌های حیوانات خانگی مانند سگ‌ها موجب استرس و اضطراب و به‌دنبال آن، بروز افسردگی در مالکان آنها می‌شود.

وابستگی؛ وابستگی شدیدی که انسان به حیوان پیدا می‌کند موجب چشم‌پوشی انسان‌ها از برقراری ارتباط با یکدیگر و کاهش فرزندآوری می‌شود.

بیماری‌های روحی؛ مرگ حیوانات خانگی به‌دلیل جدا شدن از زیست‌بوم طبیعی خود، موجب غم شدید مالکان می‌شود. صاحبان این حیوانات به‌ویژه در مواجهه با بیماری یا مرگ آنها، دچار عوارض روحی و روانی شدیدی می‌شوند که بر زندگی‌شان تاثیر می‌گذارد.

مسائل اجتماعی

کاهش توجه به انسان‌های نیازمند؛ یکی از آسیب‌های اصلی نگهداری از سگ، کاهش توجه به انسان‌های نیازمند است که با کمبود نیازهای اولیه، فقر و بیماری روبه‌رو هستند.

آزار دیگران؛ سگ‌ها در مقابل افراد غریبه رفتارهای غیرعادی مانند بدخلقی و گاز گرفتن انجام می‌دهند. سگ‌ها صروصدای زیادی دارند که با آموزش هم قابل کنترل نیست. آنها در شرایط مختلفی مانند تنهایی، گرسنگی و ترس صداهایی تولید می‌کنند که موجب ترس و آزار همسایه‌ها و دیگران می‌شود.

حقوق حیوانات

تعهد زمانی؛ سگ‌ها به توجه و زمان زیادی نیاز دارند، و نگهداری از آنها بدون برنامه‌ریزی مناسب می‌تواند به آسیب سگ و صاحبش منجر شود.

حیوان‌خواهی یا زوفیلیا؛ حیوان‌خواهی یا زوفیلیا یکی از انحرافات جنسی نابهنجار است که در آن فرد به برقراری رابطه جنسی با حیوانات یا داشتن افکار و فانتزی‌های جنسی مرتبط با حیواناتی مانند سگ‌ها گرایش پیدا می‌کند.

تعارض در خانواده

برخلاف تصور برخی که نگهداری سگ در خانه را عاملی برای تقویت مسئولیت‌پذیری کودکان می‌دانند، کارشناسان این کار را غیرمنطقی می‌دانند. رفع نیازهای متعدد سگ فراتر از توان کودک خردسالی است که حتی در تأمین نیازهای خود نیز ناتوان است. علاوه بر این، کودکان به فعالیت‌های تفریحی، ورزشی و تعامل با هم‌سالان نیاز دارند، و محدود کردن آنها به همراه سگ در خانه، در نهایت به زیان کودک و حیوان منجر می‌شود.

تضعیف ارزش‌های خانوادگی؛ مالکان سگ‌های خانگی، به‌دلیل دلبستگی زیاد، هزینه‌های زیادی را صرف سگ‌ها می‌کنند. تمایل به نگهداری سگ به‌جای فرزندآوری موجب تضعیف ارزش‌های خانوادگی می‌شود.

کاهش ارتباط خانوادگی؛ با توجه به اینکه در جامعه ایرانی موضوعاتی مانند خانواده، تعاملات انسانی و هویت‌های قومی همچنان از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند، همزیستی با سگ می‌تواند پیامدهای جدی‌تری به همراه داشته باشد. مشاوران خانواده بر این نکته تاکید دارند که علی‌رغم تعاملی و دوطرفه بودن ارتباط بین انسان‌ها، هم‌صحبتی با سگ‌ها یک‌طرفه است. همچنین لذت حاصل از وابستگی به سگ سطحی و گذرا است و نمی‌تواند جایگزین روابط انسانی شود. اختصاص زمان زیاد برای تعامل با حیوان به‌تدریج موجب کاهش ارتباط عاطفی میان اعضای خانواده می‌شود.

شکل‌گیری خانوادۀ بین‌گونه‌ای؛ خانواده‌های بین‌گونه‌ای پدیده‌ای نوظهور است که در آن حیوانات خانگی به جای مالکیت، نقش همراهان نزدیک را ایفا می‌کنند. این روند، تحت تاثیر نگهداری حیوانات خانگی، بر تصمیم‌گیری برای ازدواج، فرزندآوری و جامعه‌پذیری کودکان مؤثر است و به‌ویژه در خانواده‌های بدون فرزند، روابط احساسی قوی با حیوانات شکل می‌گیرد. با ادامۀ روند و توسعۀ شکل‌گیری خانوادۀ بین‌گونه‌ای، نهاد خانواده با تهدید جدی مواجه است.

پیامدهای انسان‌سازی سگ‌ها

در جامعه‌ معاصر برای جبران خلاء عاطفی، تمایل فزاینده‌ای به انسان‌سازی سگ‌ها وجود دارد که می‌تواند پیامدهای منفی داشته باشد. انسان‌سازی به‌معنای نسبت‌دادن احساسات، خواسته‌ها و رفتارهای انسانی به سگ‌ها و رفتار با آن‌ها بیشتر شبیه کودکان است تا سگ‌های واقعی. این رفتار، هرچند ممکن است محبت‌آمیز به نظر برسد؛ اما در واقع تأثیرات منفی زیادی بر سلامت جسمی و روانی سگ‌ها و رابطه آن‌ها با انسان‌ها می‌گذارد:

مشکلات جسمی

تغذیه با غذای انسان: دادن غذای انسانی به سگ‌ها می‌تواند باعث چاقی، دیابت، بیماری‌های قلبی و مشکلات مفصلی شود. برخی غذاهای انسانی نیز برای سگ‌ها سمی هستند.

پوشاندن لباس: لباس پوشاندن برای سگ‌ها می‌تواند باعث ناراحتی، گرمازدگی یا آسیب شود، زیرا سگ‌ها دمای بدن خود را متفاوت از انسان‌ها تنظیم می‌کنند.

نگرانی‌های روانی

نادیده گرفتن نیازهای طبیعی: انسان‌سازی باعث می‌شود که نیازهای رفتاری و غریزی طبیعی سگ‌ها نادیده گرفته شود و در نتیجه، سگ‌ها دچار استرس و سردرگمی شوند.

سوء‌تفاهم در ارتباط: برداشت نادرست از رفتار سگ‌ها بر اساس هنجارهای انسانی می‌تواند منجر به استرس و اضطراب شود. برای مثال، در آغوش گرفتن برای انسان نشانه محبت است؛ اما برای بسیاری از سگ‌ها رفتاری استرس‌زا و تهدیدآمیز است.

انتظارات غیرواقعی: نسبت دادن احساسات و افکار پیچیده انسانی به سگ‌ها، منجر به انتظارات غیرواقعی و ناامیدی می‌شود، زیرا سگ‌ها احساسات اولیه دارند و قادر به درک احساسات پیچیده انسانی نیستند.

مشکلات اجتماعی و رفتاری

سلسله مراتب: سگ‌ها حیواناتی دسته‌جمعی هستند و بر اساس سلسله مراتب عمل می‌کنند. وقتی با سگ‌ها مانند انسان رفتار می‌شود، خطوط این سلسله مراتب محو شده و رفتارهای سلطه‌جویانه ایجاد می‌شود.

عدم معاشرت: معاشرت ناکافی با سایر سگ‌ها، می‌تواند منجر به مشکلات رفتاری مانند ترس، پرخاشگری و رفتار نامناسب شود.

چالش‌های پیش‌روی نگهداری سگ‌های خانگی

کارشناسان معتقدند که نگهداری سگ‌ها و جدا کردن آنها از زیست‌بوم واقعی آنها، نه تنها موجب بهبود زندگی آنها نمی‌شود؛ بلکه موجب سرکوب ویژگی‌های حیوانی می‌شود. اهلی کردن و مالکیت حیوانات خانگی، نقض حقوق اساسی آنها است و امری غیراخلاقی است. همچنین عقیم‌سازی سگ‌ها برای کم کردن پرخاش حیوان از مصادیق حیوان‌آزاری است.

عدم نظارت بر خرید و فروش حیوانات، زمینه آزار آنها و تملک توسط افرادی را فراهم می‌کند که از اصول مراقبت و نگهداری آگاه نیستند.

تکثیر و فروش بدون نظارت غیرقانونی حیوانات خانگی، نبود قانون، ناآگاهی و نبود آموزش درست موجب می‌شود که مالکان، در مقابل رفتار حیوان خود مسئول نباشند.

کارشناسان معتقدند استفاده از قلاده در تربیت سگ‌ها، با غرایز طبیعی آنها ناسازگار است و می‌تواند خوی اجتماعی‌شان را تضعیف کند. این روش اغلب منجر به رفتارهایی مانند گاز گرفتن، پارس کردن، یا ترس و احتیاط بیش از حد می‌شود که توانایی سگ‌ها در تعامل با انسان‌ها و حیوانات دیگر را کاهش می‌دهد.

کارشناسان بر این باورند انسان‌ها علی‌رغم اینکه خود را دوستدار حیوانات می‌دانند، به آنها رنج وارد می‌کنند. بسیاری از مالکان سگ‌های خانگی به‌دلیل هزینه‌های بالای ناشی از نگهداری آنها، بعد از مدتی آنها را رها می‌کنند.

ترویج نگهداری سگ به‌جای فرزند در ایران

رسانه‌های غربی با انتشار اخبار حیوان‌آزاری در ایران و تأکید بر غفلت جامعه ایرانی از حقوق حیوانات، در تلاش هستند تا سبک زندگی غربی را ترویج کنند. آنها با عادی‌سازی نگهداری سگ در خانه‌ها و تبلیغات مختلف، این ایده را به خانواده‌ها معرفی می‌کنند که «به‌جای فرزند، سگ به خانه بیاورید». هدف این رویکرد تغییر نگرش‌ها به حیوانات خانگی و ترویج سبک زندگی غربی در ایران است.

قوانین نگهداری سگ و سگ‌گردانی در ایران

بر اساس مادۀ ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی، گرداندن حیوانات خطرناک، حیوانات نجس و حیواناتی که به سلامت عمومی آسیب می‌رسانند، در اماکن عمومی و وسایل نقلیه ممنوع است و خاطیان به پرداخت جریمۀ نقدی و ضبط حیوان محکوم می‌شوند. نگهداری سگ در آپارتمان ممنوع است و در منازل مسکونی در صورتی که برای دیگران سلب آزادی ایجاد کند، ممنوع است.

قوانین کشورهای آمریکایی و اروپایی برای حضور حیوانات خانگی در اماکن عمومی

بر اساس قوانین کشورهای آمریکایی و اروپایی، مالکان حیوانات خانگی تنها مجاز به وارد کردن حیوانات به اماکن مشخص هستند و مسئولیت نظافت فضولات حیوان در اماکن عمومی بر عهدۀ مالک اوست. رها کردن حیوان، بدون بند و قلاده در اماکن عمومی ممنوع است. در صورتی که سگ خانگی، کسی را مجروح کند یا بترساند، صاحب او مشمول مجازات می‌شود و خاطیان قوانین ملزم به پرداخت جریمۀ نقدی سنگین و زندان هستند.

در کشورهای آمریکایی و اروپایی مالکان حیوانات خانگی ملزم به درج مشخصات خود در میکروچیپ و سامانه‌های دولتی مرتبط هستند و هر گونه عمل خلاف مقررات، مشمول مجازات است. مسئولیت کامل حیوان بر عهدۀ آخرین فردی است که مشخصات او ثبت شده است.

منابع

• «10 قانون کشورهای پیشرفته برای حضور حیوانات خانگی در فضای عمومی/ از آزار صوتی بودن صدای سگ تا ممنوعیت ورود به اماکن»، وب‌سایت همشهری آنلاین، تاریخ درج مطلب: 20 تیر 1400ش.
• «افسردگی هم به مضرات نگهداری از حیوانات خانگی اضافه شد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 30 شهریور 1396ش.
• «آسیب‌های اجتماعی نگهداری از سگ و گربه به‌جای فرزند»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 8 مهر 1403ش.
• «آیا نگهداری از حیوانات خانگی اخلاقی است؟»، وب‌سایت انصاف‌نیوز، تاریخ درج مطلب: 25 مهر 1403ش.
• باقری، رحمان و دیگران، «مطالعۀ جامعه‌شناسی پدیدۀ نگهداری از حیوانات خانگی (مطالعۀ موردی شهر اهواز، سال 1400)»، فصلنامۀ مطالعۀ توسعۀ اجتماعی- فرهنگی، شمارۀ 4، بهار 1401ش.
• «باید و نبایدهای نگهداری سگ در منزل و مزرعه از دیدگاه فقهی و روایات»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 3 دی 1398ش.
• بیرشک، بهروز، «وابستگی روانی به حیوانات خانگی»، خبرگزاری کشاورزی ایران، تاریخ درج مطلب: 1 آذر 1395ش.
• «تاثیر نگهداری حیوانات خانگی بر کودکان»، وب‌سایت مجلۀ کانال کودک، تاریخ درج مطلب: 9 اردیبهشت 1399ش.
• «توصیه‌های مهم وزارت بهداشت به افرادی که حیوان خانگی دارند»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 11 آذر 1397ش.
• «چرا برخی به نگهداری حیوانات خانگی رو می‌آورند»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 6 تیر 1401ش.
• «چرا نگهداری از حیوانات خانگی اساسا غیراخلاقی است؟»، وب‌سایت ترجمان، تاریخ بازدید: 14 دی 1403ش.
• چوبینه، حمید و دیگران، «بررسی وضعیت سلامت روانی و ویژگی‌های شخصیتب صاحبان حیوانات خانگی مراجعه کننده به کلینیک دامپزشکی دانشگاه تهران»، ارمغان دانش، شمارۀ 2، تابستان 1386ش.
• چوپان، عاطفه، «صنعت پرسود چرا پت‌شاپ در ایران شکل گرفت؟»، وب‌سایت تجارت فردا، تاریخ درج مطلب: 3 تیر 1402ش.
• «چه کسی «سگ» را به خانه آورد»، وب‌سایت پیشخوان، تاریخ درج مطلب: 14 آذر 1402ش.
• «جایگاه سگ در ایران باستان»، مؤسسۀ بین‌المللی امور سگ ایران، تاریخ درج مطلب: 31 فروردین 1399ش.
• «حساسیت به حیوانات خانگی؛ علائم و راه‌های درمان»، وب‌سایت داروخانۀ دکتر عبیدی، تاریخ درج مطلب: 27 اردیبهشت 1402ش.
• خدادادی، فضل‌الله، «دگردیسی نوع نگاه به سگ: از ترحم در گذشته تا تفضل در جامعه امروزی ایران»، اسلام و علوم اجتماعی، شمارۀ 28، پاییز و زمستان 1401ش.
• «در مورد علت ایجاد بوی بد سگ چه می‌‌دانید؟»، وب‌سایت دلگرم، تاریخ بازدید مطلب: 14 دی 1403ش.
• «رابطۀ جنسی با حیوانات»، وب‌سایت مشاورۀ روانشناسی ذهن نو، تاریخ درج مطلب: 24 اردیبهشت 1403ش.
• «سگ چگونه به خانه‌های ایرانی راه یافت؟»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 19 تیر 1402ش.
• «سگ‌گردانی؛ نمایشی از جنس خودنمایی در سایۀ نبود قوانین صریح»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 18 مهر 1403ش.
• «سنگ قبرهای عجیب در ایران/ وقتی حیوان مد می‌شود!»، وب‌سایت تابناک جوان، تاریخ درج مطلب: 22 آبان 1400ش.
• «عواقب نگهداری سگ در خانه/ انتقال تخم‌های انگلی به انسان و بروز کیست‌های متعدد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 29 مرداد 1401ش.
• فصیحی، محمدرضا، «نگهداری سگ در خانه چه مضراتی دارد»، وب‌سایت پت‌شاپ آنلاین، تاریخ بازدید: 14 دی 1403ش.
• «قوانین نگهداری سگ‌ در کشورهای خارجی»، وب‌سایت باشگاه اطلس دام پارسیان، تاریخ درج مطلب: 7 خرداد 1402ش.
• کسایی زاده،‌هادی، «چرا سگ‌بازی در جامعه مد شده است؟/ زنگ هشدار ویژۀ مسئولین اجتماعی»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 6 خرداد 1394ش
• محمدظاهری، منا، «چالش‌های رفتاری در سگ‌ها و گربه‌های تازه‌وارد»، وب‌سایت کیمیا‌‌پخش، تاریخ بازدید: 14 دی 1403ش.
• «مضرات نگهداری سگ»، وب‌سایت دهکدۀ حیوانات، تاریخ درج مطلب: 14 تیر 1399ش.
• «منظور از بلومبرگ چیست؟»، وب‌سایت اقتصاد آنلاین، تاریخ درج مطلب: 9 اردیبهشت 1402ش.
• «میکروجیپ چیست؟»، مؤسسۀ بین‌المللی امور سگ ایران، تاریخ درج مطلب: 23 مرداد 1401ش.
• «نگهداری سگ در خانه چه مشکلی دارد؟/ دو روایت و یک نظر پزشکی»، وب‌سایت خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: 20 آبان 1403ش.
• «نگهداری از حیوانات خانگی باعث ایجاد بیماری‌های روانی می‌شود»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 21 خرداد 1394ش.
• «نگهداری سگ در منزل، حیوان‌آزاری یا حیوان‌دوستی»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 15 آبان 1397ش.
• نوری، سید حسین و سبوئی جهرمی، سعید، «واکاوی فقهی سگ‌ها از منظر مذاهب اسلامی با تاکید بر حکم سگ‌های نافع جدید»، فقه و مبانی حقوق اسلامی، شمارۀ یک، شهریور 1401ش.
• «وابستگی شدید به حیوانات خانگی ضرر غیرقابل انکار/ مراقب بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان باشید»، جهانبین نیوز، تاریخ درج مطلب: 16 تیر 1400ش.
• «همزیستی با سگ در خانه ضد هنجار اجتماعی»، وب‌سایت کیهان، تاریخ درج مطلب: 5 شهریور 1403ش.
• "The Unintended Consequences: Understanding the Negative Impacts of Anthropomorphizing Dogs", thek9encounter websit.