محمدعلی فروغی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+[[پرونده:محمدعلی فروغی2.jpeg|جایگزین=محمدعلی فروغی|بندانگشتی|فروغی، حوالی ۱۹۲۵ میلادی]]
 '''<big>محمدعلی فروغی</big>'''؛ ادیب و سیاست‌مدارِ فراماسونِ دارای مناصب مختلف در دوره پهلوی.
@@ خط ۱۱: / خط ۱۱: @@
 وی در سال ۱۲۷۵ش در سمت سردبیری، مترجم و نویسنده مقالات، در روزنامه «تربیت» شروع به‌کار کرد. فروغی سه سال بعد و در پی بنیان‌گذاری مدرسه علوم سیاسی توسط مشیرالدوله به‌عنوان معلم به تدریس در این مدرسه پرداخت. فروغی بعد از چند سفر خارجی و عهده‌دار شدن چند مسئولیت کلیدی در کشور، تا شهریور ۱۳۲۰ش در انزوا به سر می‌برد. به‌دنبال حمله روس و انگلیس به ایران، رضاشاه برای جلب اعتماد انگلیسی‌ها با التماس به سراغ فروغی رفت، تا تشکیل کابینه دهد. کابینه وی در روز ۶ شهریور از مجلس رای اعتماد گرفت. او به‌خاطر کارشکنی‌های برخی از سمت خود استعفا داد.<ref>[https://www.isna.ir/news/97060603209/%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%BA%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1-%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7-%D8%B4%D9%88%DB%8C%D8%AF . مقدم، «با محمدعلی فروغی بیشتر آشنا شوید»،  خبرگزاری ایسنا.]</ref>
+[[پرونده:محمدعلی فروغی3.jpeg|جایگزین=فروغی در دوران پهلوی|بندانگشتی|محمدعلی فروغی در کنار محمدرضا پهلوی]]
 ==فعالیت‌های سیاسی==
@@ خط ۲۶: / خط ۲۷: @@
 ==تالیفات==
-بیشتر آثار فروغی در زمینه ادبیات و تصحیح کتاب‌ها و دیوان اشعار بزرگان ایران است. او در زمان کناره‌گیری از سیاست و دوران انزوا در فاصله سال‌های ۱۳۱۴ تا ۱۳۲۰ش آثار بسیاری به رشته تحریر درآورد، از جمله: آئین سخنوری (فن‌خطابه)،  تاریخ مختصر ایران، حکمت سقراط و افلاطون، سیر حکمت در اروپا، زبده دیوان حافظ، تصحیح رباعیات خیام، خلاصه شاهنامه، مواعظ سعدی، <ref>[http://moaser.iki.ac.ir/node/531 . غفاریان، «فروغی، محمدعلی (جزیره دانش)»،  گروه تاریخ مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.]</ref> ضیافت اثر افلاطون، تصحیح کتاب‌های غزلیات، گلستان و بوستان سعدی.<ref>[https://www.ketabane.org/products/author-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%BA%DB%8C . «محمدعلی فروغی»،  وب‌سایت کتابانه.]</ref>
+بیشتر آثار فروغی در زمینه ادبیات و تصحیح کتاب‌ها و دیوان اشعار بزرگان ایران است. او در زمان کناره‌گیری از سیاست و دوران انزوا در فاصله سال‌های ۱۳۱۴ تا ۱۳۲۰ش آثار بسیاری به رشته تحریر درآورد، از جمله: آئین سخنوری (فن‌خطابه)،  تاریخ مختصر ایران، حکمت سقراط و افلاطون، سیر حکمت در اروپا، زبده دیوان حافظ، تصحیح رباعیات خیام، خلاصه شاهنامه، مواعظ سعدی،<ref>[http://moaser.iki.ac.ir/node/531 . غفاریان، «فروغی، محمدعلی (جزیره دانش)»،  گروه تاریخ مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.]</ref> ضیافت اثر افلاطون، تصحیح کتاب‌های غزلیات، گلستان و بوستان سعدی.<ref>[https://www.ketabane.org/products/author-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%BA%DB%8C . «محمدعلی فروغی»،  وب‌سایت کتابانه.]</ref>
 ==لژ بیداری==
+[[پرونده:محمدعلی فروغی1.jpeg|جایگزین=کابینه محمدعلی فروغی|بندانگشتی|پوشش کابینه محمدعلی فروغی]]
 از جمله چهره‌های پیچیده فراماسونری در تاریخ ایران محمدعلی فروغی است. وی با تاسیس «لژ بیداری» در سال ۱۲۸۶ش به گسترش فرهنگ فراماسونری و مبارزه با ارزش‌های دینی پرداخت. او علاوه بر ایفای نقش‌های سیاسی در قالب نخست‌وزیری و مناصب دولتی به‌عنوان رهبر اصلی سیاسی و ایدئولوژیکی نیز مطرح بود. برخی از مورخان او را از رهبران اصلی فراماسونری وابسته به انگلیس در دورۀ پهلوی می‌دانند.
@@ خط ۶۴: / خط ۶۶: @@
 ==واقعه کشف حجاب==
+[[پرونده:محمدعلی فروغی.jpeg|جایگزین=فروغی در جشن کشف حجاب|بندانگشتی|محمدعلی فروغی در جشن کشف حجاب]]
 روند تاریخچه قانونی‌شدن کشف حجاب در زمان رضاخان به سه دوره تقسیم می‌شود:
@@ خط ۷۰: / خط ۷۳: @@
 *زمان برکناری رضاخان و استقرار شاه جدید تا تجدیدنظر در قانون کشف حجاب (۱۳۲۰ تا ۱۳۲۲ش).
-به‌دنبال سفر رضاخان به ترکیه در خرداد ۱۳۱۳ش و مشاهدۀ اوضاع و احوال ترکیه در تغییر ظاهری به‌‌خصوص در لباس و [[فقه پوشش|پوشش]] زنان، او تصمیم گرفت تا در ایران نیز دست به تغییر در لباس و پوشش زنان بزند. بنابراین قانون کشف حجاب در ۱۷ دی سال ۱۳۱۴ش تصویب و اجرا شد.<ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_74100_53ece9173dd2bd2a7b749d013435dfa8.pdf . یوسفی‌نژاد و زائری، «بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون کشف حجاب (مقطع 1320-1322) با تکیه بر مقاومت‌های فردی و نهادی»،  1398ش، ص175 و 179.]</ref>
+به‌دنبال سفر رضاخان به ترکیه در خرداد ۱۳۱۳ش و مشاهدۀ اوضاع و احوال ترکیه در تغییر ظاهری به‌‌خصوص در [[لباس مردان سیستانی|لباس]] و [[فقه پوشش|پوشش]] زنان، او تصمیم گرفت تا در ایران نیز دست به تغییر در لباس و پوشش زنان بزند. بنابراین قانون کشف حجاب در ۱۷ دی سال ۱۳۱۴ش تصویب و اجرا شد.<ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_74100_53ece9173dd2bd2a7b749d013435dfa8.pdf . یوسفی‌نژاد و زائری، «بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون کشف حجاب (مقطع 1320-1322) با تکیه بر مقاومت‌های فردی و نهادی»،  1398ش، ص175 و 179.]</ref>
 اجرای کشف حجاب هم‌زمان با دورۀ دوم نخست‌وزیری فروغی بود. به موجب این قانون، زنان و دختران ایرانی از [[چادر ملی|چادر]] و [[روسری]] در مدارس و دانشگاه‌ها، مراکز اداری و دولتی منع شده و باید از کلاه و پالتو استفاده می‌کردند. فروغی طرفدار کشف حجاب بود؛ اما با اجرای آن به شیوۀ اجباری مخالف بود.
@@ خط ۷۶: / خط ۷۹: @@
 فروغی معتقد بود اگر در جامعه‌ا‌ی‌، آموزش و فرهنگ‌سازی کشف حجاب به‌تدریج اجرا نشود، جامعه دچار هرج‌و‌مرج اخلاقی می‌شود. در اولین بخشنامه کشف حجاب که در دوره رئیس‌‌وزرایی محمدعلی فروغی تنظیم شده بود، اشاره به «رفع رو پوشیدن»<ref> رفع روپوشیدن یعنی زنان آنچه به‌عنوان پوشش چهره استفاده می‎کردند، کنار بگذارند. [https://www.ibna.ir/news/256411/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C مختاری‌اصفهانی، «کشف حجاب. سیاست تجددخواهی غربی یا پُز روشنفکری»،  خبرگزاری ایبنا.]</ref> شده و آن را مطابق آنچه در ایران قبل از اسلام و شرع اسلام آمده، عنوان کرده است؛ یعنی صورت، دو کف دست وکف پاها تا مچ می‌توانند بدون پوشش باشند؛ اما آنچه که در عمل اجرا شد، فراتر از این حدود بود.<ref>[https://www.ibna.ir/news/256411/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C . مختاری ‌اصفهانی، «کشف حجاب. سیاست تجددخواهی غربی یا پُز روشنفکری»،  خبرگزاری ایبنا.]</ref>
-با شروع ماجرای کشف حجاب، آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری، مرجع تقلید شیعیان و رئیس حوزه علمیه قم، نامه‌ای به رضاخان نوشت و در آن تاکید کرد که این اقدام برخلاف حکم صریح قرآن است و از او خواست تا این قانون را اجرا نکند. در واکنش، محمدعلی فروغی، نخست‌وزیر وقت، نامه‌ای تهدیدآمیز به آیت‌الله حائری ارسال کرد.<ref>[https://www.isna.ir/news/1402042113419/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%B9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D8%AF «چرا قیام گوهرشاد نماد عفاف و حجاب شد؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران.]</ref>
+با شروع ماجرای کشف حجاب، [[آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری]]، مرجع تقلید شیعیان و رئیس حوزه علمیه قم، نامه‌ای به رضاخان نوشت و در آن تأکید کرد که این اقدام برخلاف حکم صریح قرآن است و از او خواست تا این قانون را اجرا نکند. در واکنش، محمدعلی فروغی، نخست‌وزیر وقت، نامه‌ای تهدیدآمیز به آیت‌الله حائری ارسال کرد.<ref>[https://www.isna.ir/news/1402042113419/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%B9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D8%AF «چرا قیام گوهرشاد نماد عفاف و حجاب شد؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران.]</ref>
+[[پرونده:محمدعلی فروغی4.jpeg|جایگزین=محمدعلی فروغی در سفر به ترکیه|بندانگشتی|سفر به ترکیه محمدعلی فروغی]]
 ==نقش سفر به ترکیه در کشف حجاب==
@@ خط ۹۳: / خط ۹۷: @@
 *اصغری، حسین، «محمد علی فروغی؛ روح فراماسونری در کالبد ایران»،  وب‌سایت‌اندیشکده مطالعات یهود، تاریخ بازدید: 18 شهریور 1403ش.
 *«جریان‌شناسی روشنفکری غرب‌گرا در ایران، محمدعلی فروغی»،  وب‌سایت مرکز بررسی اسناد تاریخی، تاریخ درج مطلب: 5 آذر 1401ش.
+*«چرا قیام گوهرشاد نماد عفاف و حجاب شد؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ درج مطلب: 21 تیر 1402ش.
 *«ردپای یهود در طرح کشف حجاب رضاخانی»،  وب‌سایت‌اندیشکده مطالعات یهود، تاریخ بازدید: 19 شهریور 1403ش.
 *رائین، اسماعیل، فراموشخانه و فراماسونری در ایران، تهران، امیرکبیر، 1357ش.