حمید گلزار (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۵: | خط ۵: | ||
==زندگینامه و خانواده== | ==زندگینامه و خانواده== | ||
محمدعلی فروغی در سال ۱۲۵۵ش در اصفهان متولد شد. پدرش محمدحسین، ادیب و شاعر و دارای القاب «ذکاءالملک» و «فروغی» بود که توسط ناصرالدینشاه به وی اعطا شد. اجدادش همگی از تجار معروف و جزو اربابهای بهنام بودند؛ از جمله آقامحمدمهدی پدربزرگش که از بازرگانان معروف اصفهان و اهل علم و ادب بوده است. محمدعلی در جوانی با خواهرزاده نظامالسلطنه رضاقلی ازدواج کرد. حاصل این وصلت چهار پسر و دو دختر بود. سرانجام فروغی در روز ۵ آذر ۱۳۲۱ش و در ۶۶ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت. <ref>. فروغی، مقالات فروغی، 1384ش، ج1، ص4.</ref> | [[محمدعلی فروغی]] در سال ۱۲۵۵ش در اصفهان متولد شد. پدرش محمدحسین، ادیب و شاعر و دارای القاب «ذکاءالملک» و «فروغی» بود که توسط ناصرالدینشاه به وی اعطا شد. اجدادش همگی از تجار معروف و جزو اربابهای بهنام بودند؛ از جمله آقامحمدمهدی پدربزرگش که از بازرگانان معروف اصفهان و اهل علم و ادب بوده است. محمدعلی در جوانی با خواهرزاده نظامالسلطنه رضاقلی ازدواج کرد. حاصل این وصلت چهار پسر و دو دختر بود. سرانجام فروغی در روز ۵ آذر ۱۳۲۱ش و در ۶۶ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت. <ref>. فروغی، مقالات فروغی، 1384ش، ج1، ص4.</ref> | ||
==تحصیلات و زندگیکاری== | ==تحصیلات و زندگیکاری== | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
*تاسیس حزب توده؛ | *تاسیس حزب توده؛ | ||
*انعقاد پیمان اتحاد سهگانه بین ایران، شوروی و انگلستان؛ | *انعقاد پیمان اتحاد سهگانه بین ایران، شوروی و انگلستان؛ | ||
* | *[[کشف حجاب]].<ref>. قدیانی، فرهنگ جامع تاریخ ایران، 1387ش، ج2، ص638.</ref> | ||
==واقعه کشف حجاب== | ==واقعه کشف حجاب== | ||
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
بهدنبال سفر رضاخان به ترکیه در خرداد ۱۳۱۳ش و مشاهدۀ اوضاع و احوال ترکیه در تغییر ظاهری بهخصوص در لباس و [[فقه پوشش|پوشش]] زنان، او تصمیم گرفت تا در ایران نیز دست به تغییر در لباس و پوشش زنان بزند. بنابراین قانون کشف حجاب در ۱۷ دی سال ۱۳۱۴ش تصویب و اجرا شد.<ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_74100_53ece9173dd2bd2a7b749d013435dfa8.pdf . یوسفینژاد و زائری، «بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون کشف حجاب (مقطع 1320-1322) با تکیه بر مقاومتهای فردی و نهادی»، 1398ش، ص175 و 179.]</ref> | بهدنبال سفر رضاخان به ترکیه در خرداد ۱۳۱۳ش و مشاهدۀ اوضاع و احوال ترکیه در تغییر ظاهری بهخصوص در لباس و [[فقه پوشش|پوشش]] زنان، او تصمیم گرفت تا در ایران نیز دست به تغییر در لباس و پوشش زنان بزند. بنابراین قانون کشف حجاب در ۱۷ دی سال ۱۳۱۴ش تصویب و اجرا شد.<ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_74100_53ece9173dd2bd2a7b749d013435dfa8.pdf . یوسفینژاد و زائری، «بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون کشف حجاب (مقطع 1320-1322) با تکیه بر مقاومتهای فردی و نهادی»، 1398ش، ص175 و 179.]</ref> | ||
اجرای کشف حجاب همزمان با دورۀ دوم نخستوزیری فروغی بود. به موجب این قانون، زنان و دختران ایرانی از چادر و روسری در مدارس و دانشگاهها، مراکز اداری و دولتی منع شده و باید از کلاه و پالتو استفاده میکردند. فروغی طرفدار کشف حجاب بود؛ اما با اجرای آن به شیوۀ اجباری مخالف بود. فروغی معتقد بود اگر در جامعهای، آموزش و فرهنگسازی کشف حجاب بهتدریج اجرا نشود، جامعه دچار هرجومرج اخلاقی میشود. در اولین بخشنامه کشف حجاب که در دوره رئیسوزرایی محمدعلی فروغی تنظیم شده بود، اشاره به «رفع رو پوشیدن»<ref> رفع روپوشیدن یعنی زنان آنچه بهعنوان پوشش چهره استفاده میکردند، کنار بگذارند. [https://www.ibna.ir/news/256411/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C مختاریاصفهانی، «کشف حجاب. سیاست تجددخواهی غربی یا پُز روشنفکری»، خبرگزاری ایبنا.]</ref> شده و آن را مطابق آنچه در ایران قبل از اسلام و شرع اسلام آمده، عنوان کرده است؛ یعنی صورت، دو کف دست وکف پاها تا مچ میتوانند بدون پوشش باشند؛ اما آنچه که در عمل اجرا شد، فراتر از این حدود بود.<ref>[https://www.ibna.ir/news/256411/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C . مختاری اصفهانی، «کشف حجاب. سیاست تجددخواهی غربی یا پُز روشنفکری»، خبرگزاری ایبنا.]</ref> | اجرای کشف حجاب همزمان با دورۀ دوم نخستوزیری فروغی بود. به موجب این قانون، زنان و دختران ایرانی از [[چادر ملی|چادر]] و روسری در مدارس و دانشگاهها، مراکز اداری و دولتی منع شده و باید از کلاه و پالتو استفاده میکردند. فروغی طرفدار کشف حجاب بود؛ اما با اجرای آن به شیوۀ اجباری مخالف بود. | ||
فروغی معتقد بود اگر در جامعهای، آموزش و فرهنگسازی کشف حجاب بهتدریج اجرا نشود، جامعه دچار هرجومرج اخلاقی میشود. در اولین بخشنامه کشف حجاب که در دوره رئیسوزرایی محمدعلی فروغی تنظیم شده بود، اشاره به «رفع رو پوشیدن»<ref> رفع روپوشیدن یعنی زنان آنچه بهعنوان پوشش چهره استفاده میکردند، کنار بگذارند. [https://www.ibna.ir/news/256411/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C مختاریاصفهانی، «کشف حجاب. سیاست تجددخواهی غربی یا پُز روشنفکری»، خبرگزاری ایبنا.]</ref> شده و آن را مطابق آنچه در ایران قبل از اسلام و شرع اسلام آمده، عنوان کرده است؛ یعنی صورت، دو کف دست وکف پاها تا مچ میتوانند بدون پوشش باشند؛ اما آنچه که در عمل اجرا شد، فراتر از این حدود بود.<ref>[https://www.ibna.ir/news/256411/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C . مختاری اصفهانی، «کشف حجاب. سیاست تجددخواهی غربی یا پُز روشنفکری»، خبرگزاری ایبنا.]</ref> | |||
==نقش سفر به ترکیه در کشف حجاب== | ==نقش سفر به ترکیه در کشف حجاب== | ||
خط ۷۸: | خط ۸۰: | ||
با روی کار آمدن دولت فروغی در شهریور ۱۳۱۲ش، سیاستهای تجددگرایانه سرعت بیشتری پیدا کرد؛ بهطوری که نه ماه بعد رضاشاه به ترکیه سفر کرد.<ref>[https://historydocuments.ir/?page=post&id=1542 . «نقش تشکیلات بهائیت در جریان کشف حجاب»، وبسایت مرکز بررسی اسناد تاریخی.]</ref> رقابت بین ایران و ترکیه نقش مهمی در قضیه کشف حجاب داشت. یکی از موضوعات رقابت در این دوره، مسئله تجدد و غربگرایی بود. بههمین دلیل رضاخان به اجرای کشف حجاب اجباری در ایران پرداخت. <ref> رفع روپوشیدن یعنی زنان آنچه بهعنوان پوشش چهره استفاده میکردند، کنار بگذارند. [https://www.ibna.ir/news/256411/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C مختاریاصفهانی، «کشف حجاب. سیاست تجددخواهی غربی یا پُز روشنفکری»، خبرگزاری ایبنا.]</ref> | با روی کار آمدن دولت فروغی در شهریور ۱۳۱۲ش، سیاستهای تجددگرایانه سرعت بیشتری پیدا کرد؛ بهطوری که نه ماه بعد رضاشاه به ترکیه سفر کرد.<ref>[https://historydocuments.ir/?page=post&id=1542 . «نقش تشکیلات بهائیت در جریان کشف حجاب»، وبسایت مرکز بررسی اسناد تاریخی.]</ref> رقابت بین ایران و ترکیه نقش مهمی در قضیه کشف حجاب داشت. یکی از موضوعات رقابت در این دوره، مسئله تجدد و غربگرایی بود. بههمین دلیل رضاخان به اجرای کشف حجاب اجباری در ایران پرداخت. <ref> رفع روپوشیدن یعنی زنان آنچه بهعنوان پوشش چهره استفاده میکردند، کنار بگذارند. [https://www.ibna.ir/news/256411/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AC%D8%AF%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B2-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C مختاریاصفهانی، «کشف حجاب. سیاست تجددخواهی غربی یا پُز روشنفکری»، خبرگزاری ایبنا.]</ref> | ||
در کابینه فروغی، مجموعهای از فراماسونهای یهودی بودند تا بهآسانی اهداف صهیونی خود را در ایران عملی کنند. آنچه در این میان بیش از هر مورد دیگر هدف تهاجم قرار داشت، فرهنگ و ارزشهای اسلامی و ملی بود. رضاخان پس از دیدار از ترکیه تحت تاثیر القائات افرادی همچون محمدعلی فروغی، محمود جم و علیاصغر حکمت قرار گرفت و نقشه فراماسونها را تایید کرد.<ref>[https://jscenter.ir/slave-jews/pahlavi/12944/%D8%B1%D8%AF%D9%BE%D8%A7%DB%8C-%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C/ . «ردپای یهود در طرح کشف حجاب رضاخانی»، وبسایتاندیشکده مطالعات یهود.]</ref> | در کابینه فروغی، مجموعهای از فراماسونهای یهودی بودند تا بهآسانی اهداف صهیونی خود را در ایران عملی کنند. آنچه در این میان بیش از هر مورد دیگر هدف تهاجم قرار داشت، فرهنگ و ارزشهای اسلامی و ملی بود. [[رضاخان]] پس از دیدار از ترکیه تحت تاثیر القائات افرادی همچون محمدعلی فروغی، محمود جم و علیاصغر حکمت قرار گرفت و نقشه فراماسونها را تایید کرد.<ref>[https://jscenter.ir/slave-jews/pahlavi/12944/%D8%B1%D8%AF%D9%BE%D8%A7%DB%8C-%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C/ . «ردپای یهود در طرح کشف حجاب رضاخانی»، وبسایتاندیشکده مطالعات یهود.]</ref> | ||
محمدعلی فروغی که مدتی سفیر ایران در ترکیه بود، رابطه خوبی با رئیسجمهور ترکیه داشت و موجبات این سفر را فراهم کرد. نیت فروغی از این سفر، آشنا کردن شاه با تمدن اروپا و بسترسازی برای کشف حجاب بود. پس از این سفر بود که رضاخان به اجرای برنامههای کشف حجاب زنان سرعت بخشید، بهگونهای که «مخبرالسلطنه» کشف [[حجاب در اندیشه سید روحالله موسوی خمینی|حجاب]] زنان را سوغات سفر ترکیه میداند و «عیسی صدیق» نیز سفر ترکیه را علّت مصمم شدن رضاشاه در اقدام برای این پروژه بیان میکند.<ref>[https://historydocuments.ir/?page=post&id=1542 . «نقش تشکیلات بهائیت در جریان کشف حجاب»، وبسایت مرکز بررسی اسناد تاریخی]</ref> | محمدعلی فروغی که مدتی سفیر ایران در ترکیه بود، رابطه خوبی با رئیسجمهور ترکیه داشت و موجبات این سفر را فراهم کرد. نیت فروغی از این سفر، آشنا کردن شاه با تمدن اروپا و بسترسازی برای کشف حجاب بود. پس از این سفر بود که رضاخان به اجرای برنامههای کشف حجاب زنان سرعت بخشید، بهگونهای که «مخبرالسلطنه» کشف [[حجاب در اندیشه سید روحالله موسوی خمینی|حجاب]] زنان را سوغات سفر ترکیه میداند و «عیسی صدیق» نیز سفر ترکیه را علّت مصمم شدن رضاشاه در اقدام برای این پروژه بیان میکند.<ref>[https://historydocuments.ir/?page=post&id=1542 . «نقش تشکیلات بهائیت در جریان کشف حجاب»، وبسایت مرکز بررسی اسناد تاریخی]</ref> |