علیرضا محمددوست (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:


===صَلِه===
===صَلِه===
[[پرونده:جشن آقویون.mp4|thumb|جشن آق‌قویون]]ترکمن‌ها به احترام پیامبر اسلام که ۶۳ سال عمر کرد، برای افرادی که به این سن می‌رسند، جشن آق‌قویون یا آق‌آش برگزار می‌کنند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/918733/%D8%A2%D9%82-%D8%A2%D8%B4-%D8%AC%D8%B4%D9%86-63-%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%AF%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86-%D8%B1%D9%88-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B4%DB%8C «آق آش؛ جشن 63 سالگی ترکمن رو به فراموشی»، خبرگزاری مهر.]</ref> مردان ترکمن از این سن به بعد، به‌جای تلپک، عمامه‌ای سفید یا روشن به نام صله بر سر می‌گذارند که از راست به چپ پیچیده می‌شود.<ref>معطوفی، تاریخ فرهنگ و هنر ترکمان، 1383ش، ص2295.</ref>
[[پرونده:جشن آقویون.mp4|thumb|جشن آق‌قویون]]ترکمن‌ها به احترام پیامبر اسلام که ۶۳ سال عمر کرد، برای افرادی که به این سن می‌رسند، جشن آق‌قویون یا آق‌آش برگزار می‌کنند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/918733/%D8%A2%D9%82-%D8%A2%D8%B4-%D8%AC%D8%B4%D9%86-63-%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%AF%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86-%D8%B1%D9%88-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B4%DB%8C «آق آش؛ جشن 63 سالگی ترکمن رو به فراموشی»، خبرگزاری مهر.]</ref> مردان ترکمن از این سن به بعد، به‌جای تلپک، [[عمامه|عمامه‌ای]] سفید یا روشن به نام صله بر سر می‌گذارند که از راست به چپ پیچیده می‌شود.<ref>معطوفی، تاریخ فرهنگ و هنر ترکمان، 1383ش، ص2295.</ref>


===بوریک===
===بوریک===
خط ۵۴: خط ۵۴:
===دون===
===دون===


دون، ردای بلند ترکمنی از جنس ابریشم است که بلندی آن تا زیر زانو می‌رسد. این تن‌پوش اگر از ابریشم قرمزرنگ دوخته شود به ‌آن «قیزیل‌دون» یا «قیرمیز‌دون» و اگر از ابریشم زرد، به‌صورت راه‌راه دوخته شود، به‌ آن «قارمادون» می‌گویند. یقۀ این لباس ساده و آستین‌های آن راسته است. مردان پس از پوشیدن دون کمربندی که گاه با نقره تزیین شده بود بر کمر می‌بندند که به ‌آن «قوشاق» یا «تورمه‌شال» گفته می‌شود.<ref>[https://golestan.mcth.ir/tourism/show.php?id=437 «لباس‌های مردان ترکمن»، وب‌سایت ادارۀ کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گلستان.]</ref>
دون، ردای بلند ترکمنی از جنس ابریشم است که بلندی آن تا زیر زانو می‌رسد. این تن‌پوش اگر از ابریشم قرمزرنگ دوخته شود به ‌آن «قیزیل‌دون» یا «قیرمیز‌دون» و اگر از ابریشم زرد، به‌صورت راه‌راه دوخته شود، به‌ آن «قارمادون» می‌گویند. یقۀ این لباس ساده و آستین‌های آن راسته است. مردان پس از پوشیدن دون، کمربندی که گاه با نقره تزیین شده بود بر کمر می‌بندند که به ‌آن «قوشاق» یا «تورمه‌شال» گفته می‌شود.<ref>[https://golestan.mcth.ir/tourism/show.php?id=437 «لباس‌های مردان ترکمن»، وب‌سایت ادارۀ کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گلستان.]</ref>


===چاکمِن===
===چاکمِن===
خط ۶۸: خط ۶۸:
===کوینَک===
===کوینَک===


کوینّک، پیراهن ساده با آستین‌های بلند بوده که قسمت جلوی آن به‌جای دکمه، بندهایی تعبیه شده است. نوع دیگری از پیراهن مردان دارای یقۀ کج یا کناری است که روی یقۀ آن سوزن‌دوزی‌های مفصلی انجام می‌شود. آستین‌های این نوع پیراهن نیز مزین به گلدوزی است.<ref>[https://golestan.mcth.ir/tourism/show.php?id=437 «لباس‌های مردان ترکمن»، وب‌سایت ادارۀ کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گلستان.]</ref>
کوینک، پیراهن ساده با آستین‌های بلند بوده که قسمت جلوی آن به‌جای دکمه، بندهایی تعبیه شده است. نوع دیگری از پیراهن مردان دارای یقۀ کج یا کناری است که روی یقۀ آن سوزن‌دوزی‌های مفصلی انجام می‌شود. آستین‌های این نوع پیراهن نیز مزین به گلدوزی است.<ref>[https://golestan.mcth.ir/tourism/show.php?id=437 «لباس‌های مردان ترکمن»، وب‌سایت ادارۀ کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گلستان.]</ref>


===پالتو===
===پالتو===
خط ۸۴: خط ۸۴:
===قبا===
===قبا===


قبای مردان ترکمن، روپوشی راه‌راه، ساده و بدون یقه است که دامنی بلند دارد و در دو طرف آن چاک تعبیه شده است. این قبا در قسمت کمر گشاد بوده و اضافات آن به‌وسیلۀ کمربندی چرمی جمع می‌شود.<ref>[https://melalepersian.com/fa/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86/ «لباس محلی مردم ترکمن»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>
قبای مردان ترکمن، روپوشی راه‌راه، ساده و بدون یقه است که دامنی بلند دارد و در دو طرف آن چاک تعبیه شده است. این [[قبا]] در قسمت کمر گشاد بوده و اضافات آن به‌وسیلۀ کمربندی چرمی جمع می‌شود.<ref>[https://melalepersian.com/fa/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86/ «لباس محلی مردم ترکمن»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>


===جولبار===
===جولبار===
خط ۹۲: خط ۹۲:
===بالاق===
===بالاق===


بالاق نوعی شلوار با برش ساده است که برای مردان مسن از پارچه‌های سفید و برای جوان‌ترها از پارچه‌هایی به‌رنگ سبز و نیلی تهیه می‌شود.<ref>[https://melalepersian.com/fa/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86/ «لباس محلی مردم ترکمن»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>
بالاق نوعی شلوار با برش ساده است که برای مردان مسن از پارچه‌های سفید و برای جوان‌ترها از پارچه‌هایی به‌ [[سبز (رنگ)|رنگ سبز]] و نیلی تهیه می‌شود.<ref>[https://melalepersian.com/fa/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86/ «لباس محلی مردم ترکمن»، وب‌سایت ملل‌پرشین.]</ref>


==انواع پای‌پوش مردان ترکمن==
==انواع پای‌پوش مردان ترکمن==
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:
===چاریق===
===چاریق===


چاریق، پاپوشی است که از پوست گاو تهیه می‌شود و مخصوص پیاده‌روی چوپانان در صحرا و خاک نرم است.<ref>[https://www.isna.ir/news/99100100211/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C «روایتگری فرهنگ و تاریخ با پوشاک سنتی قوم ترکمن خراسان شمالی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).]</ref>
چاریق، [[پاپوش|پاپوشی]] است که از پوست گاو تهیه می‌شود و مخصوص پیاده‌روی چوپانان در صحرا و خاک نرم است.<ref>[https://www.isna.ir/news/99100100211/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D9%82%D9%88%D9%85-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C «روایتگری فرهنگ و تاریخ با پوشاک سنتی قوم ترکمن خراسان شمالی»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).]</ref>


===دولاق===
===دولاق===