آرایش کودک: تفاوت میان نسخه‌ها

نخستین سند دربارۀ تعریف دقیق از کودک، مادۀ ۱ کنوانسیون ۱۹۸۹م حقوق کودک سازمان ملل متحد است که به انسان زیر هجده سال کودک می‌گوید؛ مگر این که مطابق قانون حاکم بر یک کشور، برای رشد افراد سن کمتری مقرر شده باشد.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/journal-number/39427/%D9%81%D9%82%D9%87-%D9%88-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%86%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%B2-%D9%88-%D8%B2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-1394-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-63 عباسی سرمدی و زنگی اهرمی، «بررسی سن کودک و آثار حقوقی آن از منظر اسناد بین‌المللی»،  1394ش، ص24.]</ref> از نظر سازمان بهداشت جهانی در طبقه‌بندی سن، دوران کودکی نیز به سه گروه سنی؛ کودکی اول (۲ تا ۶سال)،  کودکی دوم (۶ تا ۱۲سال) و کودکی آخر (۱۲ تا ۱۸سال) تقسیم‌بندی می‌شود.<ref>[https://dr-faghani.com/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%B3%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C/#:~:text=%D8%A8%D9%87%20%D8%B7%D9%88%D8%B1%20%DA%A9%D9%84%DB%8C%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87,(%DB%B1%DB%B2%20%D8%AA%D8%A7%20%DB%B1%DB%B8%20%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%AF%DB%8C). فغانی، «طبقه‌بندی سن از نظر سازمان بهداشت جهانی»،  وب‌سایت دکتر فغانی.]</ref> طبق اساسنامۀ سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، گروه سنی کودک به کودکی ۱ و ۲ تقسیم و تعریف شده است.<ref>گروه سنی کودکی1 شامل سن صفر تا پایان 3‌سالگی و گروه سنی کودکی2 آغاز چهار تا پایان 6سالگی است. [https://www.irna.ir/news/84227466/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%B3%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B4%D8%AE%D8%B5-%D8%B4%D8%AF «گروه‌بندی سنی کودکان مشخص شد»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>

در گذشته، استفاده از لوازم آرایشی مرزهای سنی و موقعیتی خاصی داشت؛ اما امروزه با تغییرات فرهنگی، سن استفاده از آرایش کاهش یافته و به دوران کودکی رسیده است. در ایران، به‌دلیل ساختار فرهنگی و نقش برجسته خانواده‌ها، این روند با سرعت کمتری در حال پیشرفت است؛ اما همچنان سن استفاده از لوازم آرایشی هر روز پایین‌تر می‌آید.<ref>[https://www.isna.ir/news/1403042013779/%DA%86%D9%86%DA%AF-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86 «چنگ مواد آرایشی بر صورت معصومانه کودکان»،  خبرگزاری ایسنا.]</ref>

کودکان از ۵ و ۶ سال به بعد به تفاوت‌های جنسیتی حساس می‌شوند و مشاهده آرایش اطرافیان، آنها را به این موضوع علاقه‌مند می‌کند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/02/08/3075574/%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%BE-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7 «دومینوی آسیب‌ها با میکاپ دختربچه‌ها»،  خبرگزاری تسنیم.]</ref> این علاقه در دختران از ۱۰ سال به بعد بیشتر می‌شود و آرایش را به‌عنوان نشانه‌ای از بلوغ می‌بینند. با این حال، این الگوی اجتماعی در حال تغییر است و پسران نیز به آرایش و مدلینگ علاقه‌مند شده‌اند.<ref>[https://www.khanoumi.com/business/makeup-for-children/ «از نظر کارشناسان چه سنی برای شروع آرایش مناسب است؟»،  وب‌سایت خانومی.]</ref>

*خلاهای روانی در طول رشد و کمبود محبت و جلب توجه والدین؛

*برای زیباتر شدن و پوشاندن ایرادهای ذهنی (یا واقعی) در دوران بلوغ و راضی نبودن از ظاهر یا‌اندام خود؛ <ref>[https://www.khanoumi.com/business/makeup-for-children/ «از نظر کارشناسان چه سنی برای شروع آرایش مناسب است؟»،  وب‌سایت خانومی.]</ref>

*عرضۀ بازی و اسباب‌بازی لوازم آرایشی و غیرمجاز؛ <ref>[https://www.isna.ir/news/1403042013779/%DA%86%D9%86%DA%AF-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86 «چنگ مواد آرایشی بر صورت معصومانه کودکان»،  خبرگزاری ایسنا.]</ref>

سندروم پرنسس قربانی، پدیده‌ای است که در آن دختران کوچک تحت‌تاثیر تصاویر و مدل‌های آرایشی و رفتاری زنان و دخترانی که در رسانه‌ها و فرهنگ‌های عمومی به نمایش درمی‌آید، قرار می‌گیرند. این تصاویر معمولاً اغراق‌آمیز هستند و باعث می‌شوند که دختران زیبایی ظاهری را به‌عنوان اصلی ارزشمند در نظر بگیرند. این شیوه می‌تواند آسیب‌های جسمی و روانی متعددی به‌همراه داشته باشد. دخترانی که از این سندروم متاثر می‌شوند، ممکن است از رشد طبیعی روانی و جسمی خود فاصله بگیرند.<ref>[https://www.migna.ir/news/36754/%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85-%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%85-%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%B3 «قربانیان معصوم «سندروم پرنسس»»،  وب‌سایت میگنا.]</ref>

*ورود به دنیای آرایش و مد و دوری از همسالان؛ <ref>[https://mehrnews.com/news/4977725/%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF «معصومیت کودکان ابزار نمایش در فضای مجازی/ عاقبت کودکان مدلینگ»،  خبرگزاری مهر.]</ref>

*افسردگی و از دست دادن عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس؛

*مشکلات پوستی مانند خشکی، جوش، آکنه، کک و مک، کاهش لطافت و شادابی و سرطان پوست؛

*بلوغ زودرس؛ <ref>[https://asalbanooshop.com/side-effect-cosmetics-for-children/ «مضرات لوازم آرایشی برای کودکان چیست؟»،  وب‌سایت عسل بانو.]</ref>

براساس تحقیقات و مطالعات انجام شده، میزان جذب پوست کودکان۱۰ تا ۲۰ درصد بیشتر از بزرگسالان است و به‌دلیل پوست نازک‌تر، سد دفاعی ضعیف‌تری دارند و مواد مضر راحت‌تر وارد بدن شده و به سد دفاعی و ساختار پوست آنها لطمه می‌زند.<ref>[https://arakmu.ac.ir/vcfd/fa/news/27664/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%86%D9%87-%D8%AE%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF- «آرایش چه خطراتی برای بچه‌ها دارد؟»،  وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی اراک.]</ref> یک تحقیق گسترده روی تعدادی کودک و نوجوان ۵ تا ۱۷ سال که به‌طور مداوم از لاک ناخن استفاده می‌کردند، نشان داد که به‌دلیل مواد و ترکیبات سمی و زیان‌آوری مثل تولوئن و فتالات با عوارض جسمی و روانی متعددی مانند تغییر در سلول‌‌های چربی و ابتلا به چاقی و احتمال ابتلا به حساسیت و علائم آلرژی و مشکلات تنفسی روبه‌رو شده‌اند. در بررسی‌های محققان به‌ دست آمد که بین سردردهای دورۀ بزرگسالی با میزان استفادۀ زیاد و زودهنگام لوازم آرایشی رابطه وجود دارد. همچنین افت عملکرد تحصیلی، احساس سرگیجه، خستگی و حالت تهوع، از عوارض استفادۀ مداوم از رژلب در کودکان است.<ref>[https://psychoexir.com/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%82%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86/ «با علاقه کودکان به آرایش‌کردن چه کنیم؟»،  وب‌سایت مرکز روانشناسی اکسیر.]</ref>

مادر به‌عنوان اولین مربی کودک، نقش زیادی در شکل‌گیری شخصیت و رفتارهای او دارد.<ref>[https://isah.ir/fa/downloadpaper.php?pid=113&rid=22&p=P عمانی و دیگران، «بررسی آرایش کودکان و پیامدهای ناشی از آن»،  1402ش، ص77.]</ref> استفاده از لوازم آرایش توسط مادر و الگو‌برداری کودک از او به بحران هویت و مشکلات روانی کودک منجر می‌شود.<ref>[https://farsnews.ir/FarsNews/1635231569000738761/%D8%B9%D9%84%D9%84-%D9%88-%D8%B9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F%2F-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C «علل و عوارض گرایش کودکان به وسایل آرایشی چیست؟/ آرایش در کودکی و بحران هویت در بزرگسالی»،  خبرگزاری فارس.]</ref> کودک از بازی با لوازم آرایش به ملاک زیبایی‌های نادرست و بلوغ جنسی زودهنگام هدایت می‌شود.<ref>[https://www.isna.ir/news/1403042013779/%DA%86%D9%86%DA%AF-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86 «آرایش کردن در کودکان و ضررهای آن»،  وب‌سایت اینجا مکث.]</ref> مادران می‌توانند با رویکردهای پیشگیرانه مبتنی بر حیا، مذهب و فرهنگ، از این آسیب‌ها جلوگیری کنند و کودک را از معیارهای زیبایی غلط دور نگه دارند.<ref>[https://www.isna.ir/news/1403042013779/%DA%86%D9%86%DA%AF-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86 «چنگ مواد آرایشی بر صورت معصومانه کودکان»،  خبرگزاری ایسنا.]</ref>