خط ۵: خط ۵:
==تعریف حیا از دیدگاه مرتضی مطهری==
==تعریف حیا از دیدگاه مرتضی مطهری==


حیا در انسان، حالتی از آزرم، شرم، خجلت، تاثّر و انفعال است.<ref>مطهری، تعلیم و تربیت در اسلام، 1400ش، ص111.</ref> حیا در‌اندیشه مطهری به‌معنای خودداری ظریفانه از انجام کارهای زشت و ناپسند است.<ref>مطهری، یادداشت‌های استاد مطهری، 1378ش، ج5، ص297.</ref> از نظر وی، بذاء در تقابل با حیا، به‌معنای بی‌حیایی و فحاشی است. بر اساس روایات، افرادی که بی‌حیا و فحاش هستند، هرگز بوی بهشت را نخواهند چشید.<ref>مطهری، خانواده و اخلاق جنسی، 1401ش، ص75.</ref>
حیا در انسان، حالتی از آزرم، شرم، خجلت، تأثّر و انفعال است.<ref>مطهری، تعلیم و تربیت در اسلام، 1400ش، ص111.</ref> حیا در‌اندیشه مطهری به‌معنای خودداری ظریفانه از انجام کارهای زشت و ناپسند است.<ref>مطهری، یادداشت‌های استاد مطهری، 1378ش، ج5، ص297.</ref> از نظر وی، بذاء در تقابل با حیا، به‌معنای بی‌حیایی و فحاشی است. بر اساس روایات، افرادی که بی‌حیا و فحاش هستند، هرگز بوی بهشت را نخواهند چشید.<ref>مطهری، خانواده و اخلاق جنسی، 1401ش، ص75.</ref>


==تفاوت حیا و خجالت در‌اندیشه شهید مطهری==
==تفاوت حیا و خجالت در‌اندیشه شهید مطهری==
خط ۱۱: خط ۱۱:
از دیدگاه استاد مطهری، حیا و خجالت دو مفهوم متفاوت هستند. خجالت به‌نوعی از احساس ضعف و عدم قدرت در ابراز شخصیت اشاره دارد که در مواجهه با دیگران اتفاق می‌افتد؛ به طوری که فرد نمی‌تواند خود را به درستی نشان دهد و از ترس قضاوت دیگران، شخصیت خود را مخفی می‌کند.  
از دیدگاه استاد مطهری، حیا و خجالت دو مفهوم متفاوت هستند. خجالت به‌نوعی از احساس ضعف و عدم قدرت در ابراز شخصیت اشاره دارد که در مواجهه با دیگران اتفاق می‌افتد؛ به طوری که فرد نمی‌تواند خود را به درستی نشان دهد و از ترس قضاوت دیگران، شخصیت خود را مخفی می‌کند.  


اما حیا مربوط به نوعی رفتار اخلاقی است که ربطی به دیگران ندارد. حیا به احساس درونی انسان از انجام کاری برمی‌گردد که از نظر اخلاقی پست یا دون شان انسان باشد. وقتی فرد می‌خواهد کاری ناپسند مانند فحاشی یا گفتن سخنان زشت انجام دهد، وجدانش از انجام آن منصرف می‌شود و احساس شرم و حیا می‌کند. این شرم نه به‌دلیل ترس از قضاوت دیگران بلکه به خاطر احساس شخصی اوست که خود را فراتر از انجام چنین رفتارهایی می‌بیند.<ref>مطهری، خانواده و اخلاق جنسی، 1401ش، ص74.</ref>
اما حیا مربوط به نوعی رفتار اخلاقی است که ربطی به دیگران ندارد. حیا به احساس درونی انسان از انجام کاری برمی‌گردد که از نظر اخلاقی پست یا دون شأن انسان باشد. وقتی فرد می‌خواهد کاری ناپسند مانند فحاشی یا گفتن سخنان زشت انجام دهد، وجدانش از انجام آن منصرف می‌شود و احساس شرم و حیا می‌کند. این شرم نه به‌دلیل ترس از قضاوت دیگران، بلکه به‌خاطر احساس شخصی اوست که خود را فراتر از انجام چنین رفتارهایی می‌بیند.<ref>مطهری، خانواده و اخلاق جنسی، 1401ش، ص74.</ref>


==تمایز بی‌حیایی و صراحت لهجه==
==تمایز بی‌حیایی و صراحت لهجه==


از دیدگاه مطهری، صراحت لهجه و بی‌حیایی دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند که گاهی به اشتباه یکی پنداشته می‌شوند. صراحت لهجه به معنای صداقت و وضوح در بیان است، در حالی که بی‌حیایی به عدم رعایت مرزهای اخلاقی اشاره دارد. مرتضی مطهری تاکید دارند که نباید از واژه «صراحت لهجه» برای توجیه رفتارهای بی‌ادبانه و ناپسند استفاده کرد. <ref>مطهری، خانواده و اخلاق جنسی، 1401ش، ص76.</ref>  
از دیدگاه مطهری، صراحت لهجه و بی‌حیایی دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند که گاهی به اشتباه یکی پنداشته می‌شوند. صراحت لهجه به‌معنای صداقت و وضوح در بیان است، در حالی که بی‌حیایی به عدم رعایت مرزهای اخلاقی اشاره دارد. مرتضی مطهری تأکید دارند که نباید از واژه «صراحت لهجه» برای توجیه رفتارهای بی‌ادبانه و ناپسند استفاده کرد. <ref>مطهری، خانواده و اخلاق جنسی، 1401ش، ص76.</ref>  


==دیدگاه مرتضی مطهری دربارۀ حیای زنانه و حیای مردانه==
==دیدگاه مرتضی مطهری دربارۀ حیای زنانه و حیای مردانه==