استایل پرپی

استایل پرپی؛ سبک کلاسیک و اشرافی در مد بر مبنای سبک زندگی آموزشی و ورزشی.

استایل پرپی سبک مد غربی است که ریشه در مدارس و دانشگاه‌های آمریکایی دارد و با سبک زندگی مرفه و ورزش‌های اشرافی تلفیق یافته است. این خرده‌فرهنگ و پوشش، به‌عنوان نمادی از تمایز اجتماعی و جدایی از طبقات پایین جامعه شناخته می‌شود.

مفهوم‌شناسی

اصطلاح پرپی (Preppy) از واژۀ «پروپراتوری» گرفته شده است که بر منشأ آموزشی آن تأکید دارد و مدارسی را نشان می‌دهد که شیوه زندگی‌ای بر اساس آموزش، ورزش و آداب اجتماعی را ترویج می‌کنند که این عوامل بر انتخاب لباس تاثیرگذار هستند. پرپ، فرهنگی آمریکایی است که از مدارس خصوصی شمال شرق این کشور سرچشمه گرفته است. استایل پرپی یک سبک پوشش زنانه است که از پوشش دانشجویان الهام گرفته شده و در میان دانشجویان آمریکایی رایج است. این استایل با نام‌های استایل‌ کالجی و دانش‌آموزی نیز شناخته می‌شود. استایل پرپی شباهت زیادی به استایل کلاسیک دارد.

خاستگاه استایل پرپی

استایل پرپی در میان فرزندان خانواده‌های ثروتمند آمریکایی که اغلب در مدارس خصوصی تحصیل می‌کردند، رواج داشت. ورزش‌هایی مانند راگبی، تنیس، چوگان و سوارکاری که مختص طبقۀ مرفه آمریکا بودند، تأثیر چشمگیری در شکل‌گیری این سبک پوشش داشتند.

برخی برندها با راه‌اندازی فروشگاه‌هایی، جامعه دانشجویی سفیدپوست آمریکایی با تبار انگلیسی و مذهب پروتستان را هدف قرار دادند که بخش عمده‌ای از دانشگاه‌ها را تشکیل می‌دادند. این برندها لباس‌هایی مانند پیراهن‌های پولو را طراحی کردند که برای فعالیت‌های تفریحی آنها نظیر قایق‌رانی، شمشیربازی، تنیس و گلف مناسب بودند. پس از جنگ جهانی اول، استفاده از لباس‌های ورزشی در دانشگاه‌ها رواج یافت. دانشجویان در این دوران سبک جدیدی را شکل دادند که ترکیبی از لباس‌های ورزشی، سنتی و کلاسیک بود که بسیاری از دانشجویان به آن علاقه داشتند و شامل اقلامی مانند کفش‌های قایقی و پیراهن‌های پولوی تنیس می‌شد و به‌سرعت به‌عنوان سبک تفریحی ترجیحی این گروه شناخته شد.

تاریخچه استایل پرپی

در اواخر دهۀ ۱۸۹۰م و اوایل ۱۹۰۰م، دانش‌آموزان مدارس خصوصی در شمال شرقی آمریکا که به‌طور ویژه برای قشر مرفه جامعه طراحی شده بودند، سبکی را در پوشش خود انتخاب کردند که بعدها با نام پرپی شناخته شد. لباس‌های فرم دانش‌آموزان آمریکایی در آن زمان عمدتاً از فرهنگ انگلیسی نشأت گرفته شده بودند. این دانش‌آموزان با تغییرات جزئی در فرم لباس‌های خود، سبکی شخصی و متمایز ایجاد کردند. در آغاز، این سبک به طبقۀ ثروتمند جامعه اختصاص داشت و به‌مرور زمان میان اقشار دیگر نیز رایج شد. این سبک، علاوه بر محیط آموزشی، به پوشش خیابانی آنها نیز سرایت کرد و سپس توسط عموم مردم پذیرفته شد.

اولین نسخه از سبک پرپی در باشگاه ورزشی آیوی لیگ در دانشگاه پرینستون، در میان دو جنگ جهانی، شکل گرفت. دانشجویان پرینستون با اجرای قوانین اجتماعی سخت‌گیرانه، تأثیر زیادی در شکل‌گیری یک سبک لباس مشخص و استاندارد برای مردان این دانشگاه داشتند. این تصویر توسط مجلات و تولیدکنندگان پوشاک که نام دانشگاه را برای محصولات مختلف از کفش تا یقه‌های پیراهن استفاده می‌کردند، تقویت و گسترش یافت. باشگاه‌های ورزشی خصوصی و لباس‌های استفاده‌شده در این لیگ‌ها تأثیر قابل توجهی بر این سبک داشت.

دهۀ ۱۹۸۰م نقطه عطفی در تاریخ مد پرپی بود؛ زیرا این سبک به یک جریان اصلی در دنیای مد تبدیل شد. در این دوره، برندها با عرضه پیراهن‌های پولو و لباس‌هایی با لوگوهای شاخص، به گسترش و ترویج این سبک کمک کردند. علاوه بر این، فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی به تثبیت جایگاه پرپی در فرهنگ عامه دامن زدند.

در سال‌های اخیر، مد پرپی با پذیرش تاثیرات متنوع و تطبیق با طراحی مدرن، به تحول خود ادامه داده است. در استایل پرپی معاصر ویژگی‌های کلاسیک این سبک همچنان حفظ شده‌اند و اغلب با عناصری مانند رنگ‌های جسورانه و پارچه‌های سبک جدید ترکیب یافته‌اند.

خرده‌فرهنگ پرپی

در طول زمان، سبک پرپی به چیزی فراتر از یک انتخاب مد تبدیل شد و به یک پدیدۀ فرهنگی گسترده بدل یافت. با این حال، این سبک همچنان موضوع بحث دربارۀ طبقۀ اجتماعی و امتیاز در دنیای مد باقی مانده است. فرهنگ پرپی علاوه بر لباس‌های خاص، با سبک زندگی و مجموعه‌ای از ارزش‌ها نیز شناخته می‌شود و نمایانگر ارزش‌هایی مانند سنت، ظرافت و میراث دانشگاهی است.

در کتاب راهنمای رسمی پرپی، اصول اصلی فرهنگ پرپی شامل ثبات، بی‌اعتنایی، جذابیت، راحتی، ورزشی بودن، انضباط و روحیۀ جمعی معرفی می‌شود. در این فرهنگ، پرپی‌ها باید هنگام صحبت در مورد پول، حس بی‌اعتنایی و بی‌تفاوتی را نشان دهند. آنها در محیط‌هایی بزرگ می‌شوند که دغدغۀ مالی ندارند و این نگرش نسبت به ثروت باید در طول زندگی حفظ شود. تاثیر فرهنگ پرپی حتی پس از اتمام تحصیلات نیز ادامه دارد.

شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده در مدارس و دانشگاه‌ها در بزرگسالی به پرپی‌ها کمک می‌کنند تا فرصت‌های شغلی مناسب و پردرآمد بیابند. پرپی‌های بزرگسال با انتقال ارزش‌ها و سبک زندگی خود به فرزندان خود، در بازتولید فرهنگ پرپی نقش مهمی ایفا می‌کنند. این کودکان از همان کودکی با این سبک زندگی آشنا می‌شوند و بعدها در مدارس نخبه‌گرا ثبت‌نام می‌کنند و بدین گونه چرخۀ فرهنگی پرپی ادامه می‌یابد.

تکامل خرده‌فرنگ پرپی

با گذشت زمان، مد پرپی از ریشه‌های اولیه خود فراتر رفت و در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰م با کمک فیلم‌ها، مجلات و تبلیغات، به سبکی رایج در میان طبقات مختلف اجتماعی تبدیل شد. در قرن بیستم، پرپی‌ها نگران از دست رفتن تمایز اجتماعی ناشی از تجاری‌سازی این مد شدند. در دهه ۱۹۸۰م، با انتشار کتاب راهنمای رسمی پرپی، این سبک به اوج محبوبیت رسید و برندهای مختلف مجموعه‌هایی طراحی کردند که اشرافیت و سبک زندگی پرپی را بازتاب می‌داد.

این روند موجب تجاری‌سازی و گسترش عمومی این استایل شد و خرده‌فروشان لباس‌های پرپی را در دسترس عموم قرار دادند. با عمومی شدن این سبک، رابطه آن با وضعیت اجتماعی‌اقتصادی پیچیده‌تر شد. برای برخی، مد پرپی همچنان نمادی از تمایز اجتماعی و فرهنگ نخبگان است، در حالی که دیگران آن را راهی برای ابراز آرزوهای ارتقای جایگاه اجتماعی می‌دانند. در مجموع، مد پرپی همچنان با وضعیت اجتماعی و اقتصادی ارتباط نزدیکی دارد.

ارتباط استایل پرپی با جامعۀ پروتستان

استایل پرپی بازتابی از ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی جامعه پروتستان سفیدپوست و مرفه بود. در جامعۀ مسیحیت پروتستان، افراد ثروتمند برای حضور در کلیسا لباس‌های لوکس و منحصربه‌فرد می‌پوشیدند. لباس‌های آنها از پارچه‌های گران‌قیمت ابریشم و مخمل تهیه و با گل‌دوزی‌ها و سنگ‌های قیمتی تزیین می‌شد. این لباس‌ها برای نمایش و به‌عنوان نشانه‌ای از تمایز از طبقات پایین‌تر عمل می‌کردند. باوجود آموزه‌های مسیحی دربارۀ برابری، این تفاوت‌های اجتماعی و اقتصادی اغلب باعث تشدید شکاف‌های طبقاتی و تاثیرات منفی بر درک و رفتار با افراد می‌شده است. کلیسا و مراسم‌ آن، به مکان‌هایی تبدیل شده بودند که افراد در آن‌ ثروت خود را از طریق پوشش خود به نمایش می‌گذاشتند.

ویژگی‌های استایل پرپی

در استایل پرپی لباس‌ها یا وسایل غیرمعمول و آرایش‌های غلیظ جایگاهی ندارند. این استایل بدون محدودیت سنی است. علاوه بر این، این سبک بدون در نظر گرفتن تمایزات جنسیتی به کار می‌رود و استفاده از لباس‌های یونیسکس در آن رایج است. در سبک مدرن پرپی، پوشش‌های متنوعی مشاهده می‌شود که لزوماً نشان‌دهندۀ وضعیت ثروتمند یا مرفه نیستند. استایل پرپی با استایل آوانگارد تفاوت‌های قابل‌توجهی دارد؛ زیرا ترکیب لباس در این سبک بسیار ساده و استفاده از لایه‌ها به حداقل می‌رسد. برخی ویژگی‌های دیگر استایل پرپی عبارت است از:

اُوِرسایز نبودن؛ در این استایل، الگوهای پوشش معمولاً‌ اندامی و بدون حجم اضافی هستند.

سادگی آرایش و سبک مو؛ آرایش صورت زنان ساده، مات و سبک است و معمولاً با موهایی صاف و کوتاه تکمیل می‌شود. مدل موی مردان اغلب کوتاه و مرتب است. این ویژگی‌ها ظاهری مینیمال در استایل پرپی ایجاد می‌کند.

رنگ‌بندی هماهنگ با محیط‌های رسمی؛ در این استایل از یک رنگ خاص به‌طور انحصاری استفاده نمی‌شود. در استایل پرپی از رنگ‌هایی استفاده می‌شود که اغلب با محیط‌های رسمی هماهنگی دارند. این رنگ‌ها شامل سبز زمردی، آبی، سورمه‌ای و قهوه‌ای هستند. علاوه بر این، رنگ‌های خنثی مانند مشکی، کرم، خاکی و خاکستری نیز در این سبک جایگاه ویژه‌ای دارند.

آراستگی؛ یکی از ویژگی‌های برجسته سبک پرپی آراستگی است که بر تمیزی، اتوکشیده بودن لباس‌ها، مرتب بودن موها و نظم کلی تاکید دارد.

طرح‌های کلاسیک؛ این سبک با لباس‌هایی با طرح‌های کلاسیک و خوش‌دوخت شناخته می‌شود. پرکاربردترین الگو در این استایل، طرح چهارخانه است. علاوه بر آن، الگوهای دیگری مانند راه‌راه و شطرنجی نیز در این سبک به چشم می‌خورند.

اکسسوری‌های ساده؛ جواهرات مروارید، گردنبندهای استیتمنت، جوراب‌های سفید نمادین، جوراب‌شلواری‌ها، ساپورت‌ها، روبان‌ها و بندها روی مو و دور گردن، شال‌گردن‌ و عینک‌های الهام‌گرفته از ری‌بن از اکسسوری‌هایی رایج در استایل پرپی هستند.

برندهای معتبر و گران؛ فراتر از لباس‌های ورزشی، استایل پرپی استفاده از برندهای معتبر و ترکیب آندروژنیک را نیز دربر می‌گیرد. این سبک با برندهایی همچون رالف لورن، اِل. اِل. بین، جی. پرس و بروکس برادرز شناخته می‌شود. این برندها که معمولاً قیمت‌های بالاتری دارند، اغلب توسط طبقات مرفه یا متوسط رو به بالا انتخاب می‌شوند. با گذشت زمان که مد پرپی دستخوش تغییراتی شده است، برندهای جدیدی مانند وین‌یارد وینز به نماد استایل پرپی تبدیل شده و جایگاه مهمی در مد معاصر پرپی پیدا کرده‌اند.

کمد لباس استایل پرپی

آیتم‌های کلیدی کمد طرفداران استایل پرپی شامل پیراهن‌های پولو، پولوشِرت، کت بلیزر، ژاکت‌های ریزبافت پشمی دکمه‌دار، شلوار جین کلاسیک و پلیورهای یقه‌هفت همراه با شومیز یقه‌دار هستند. در کنار این آیتم‌ها، پیراهن‌های یقه‌دار، دامن‌های پلیسه به‌همراه جوراب‌شلواری از موارد اختصاصی برای بانوان و جلیقه‌های کلاسیک و پیراهن‌های آکسفورد برای آقایان به‌عنوان نمونه‌های ویژۀ کمد لباس این سبک محسوب می‌شوند.

نمادشناسی استایل پرپی

استایل پرپی به‌عنوان نوعی پوشش، بازتابی از سبک زندگی و الگوهای فرهنگی خاص در برخی جوامع است که نمادی از شخصیت اشرافی شناخته می‌شود. این سبک، در ابتدا میان دانشجویان مرد به‌عنوان نمادی از مردانگی، قدرت و رهبری به شمار می‌رفت.

شخصیت طرفداران سبک پرپی

استایل کالج یا پرپی به‌طور کلی با ظاهری مرتب و آراسته شناخته می‌شود که بر سادگی و نظم تأکید دارد. این سبک با لباس‌های کلاسیک همراه است و از زرق‌وبرق یا پوشش‌های بسیار تنگ یا گشاد پرهیز می‌کند. شخصیت طرفداران استایل پرپی اغلب بازتاب‌دهندۀ همین ویژگی‌ها است؛ آنها به جزئیات اهمیت می‌دهند و معمولاً از زیورآلات و اکسسوری‌های ساده و محدود برای تکمیل پوشش خود استفاده می‌کنند.

وضعیت فعلی استایل پرپی

استایل پرپی که زمانی بازتاب‌دهندۀ تربیت در محیط‌های اشرافی بود، اکنون از چارچوب‌های سنتی فراتر رفته و به عرصه‌های جدیدی وارد شده؛ اما همچنان ریشه‌های کلاسیک خود را حفظ کرده است. در سال ۲۰۲۴م، سبک پرپی بر راحتی، حس نوستالژی و الهام‌گیری از مؤسسات آموزشی تمرکز داشت. بازگشت لوگوها، به‌ویژه آنهایی که یادآور لباس‌های یونیفرم مدرسه‌ای هستند، از ویژگی‌های اصلی این سبک است. همچنین، طراحی‌های مدرن و رنگ‌های جدید، به تکامل این سبک کمک کرده‌اند.

پیامدهای استایل پرپی

متمایز شدن از طبقات پایین جامعه؛ پرپی‌ها که تمایل دارند اشرافیت و زندگی لوکس خود را به نمایش بگذارند و از این طریق خود را از طبقات پایین جامعه متمایز سازند، از ورود افراد طبقات پایین‌تر به این فضا و تبدیل شدن این استایل به مدی کلی و عمومی‌ ابراز نگرانی کرده‌اند.

رویاسازی و تلاش برای ارتقای جایگاه اجتماعی در میان طبقات پایین جامعه؛ با تجاری‌سازی استایل پرپی، این مد به ابزاری برای جوانان طبقات پایین‌تر تبدیل شد تا از طریق ایجاد ظاهر و سبک پوشش پرپی، تمایل خود به ارتقای جایگاه اجتماعی را نشان دهند. این سبک به نمادی از آرزوها و تلاش برای ارتقای اجتماعی بدل شده است.

رواج جنسیت‌زدایی از لباس؛ امروزه، مد پرپی به‌طور فزاینده‌ای به‌عنوان یک سبک جنسیت‌خنثی پذیرفته شده است و گزینه‌هایی برای افراد با هویت‌های جنسیتی مختلف ارائه می‌دهد. تاکید سبک پرپی بر برش‌ها و فرم‌های کلاسیک باعث می‌شود که این سبک به‌طور ذاتی برای انواع مختلف بدن قابل‌انطباق باشد.

نمایش تظاهری؛ بر اساس دیدگاه جامعه‌شناسان، زندگی طبقه مرفه بر پایۀ تظاهر شکل گرفته است. این نگرش، افراد این طبقه را به سوی نوعی مصرف سوق می‌دهد که نه از سر نیاز، بلکه به‌منظور نمایش ثروت و قدرت خریدشان است. در این میان، لباس به‌دلیل در معرض دید بودن همیشگی توسط دیگران، به ابزاری کارآمد برای نمایش جایگاه مالی تبدیل شده و با یک نگاه می‌تواند موقعیت اقتصادی فرد را به دیگران نشان دهد.

تقابل با فرهنگ ایرانی؛ پوشاک نقشی مهم در تقویت هویت اجتماعی و فرهنگی دارد و بازتاب‌دهنده هویت فردی و قومی افراد است. ورود استایل‌های غربی گاهی با هویت فرهنگی ایرانی در تضاد است و می‌تواند چالش‌هایی برای حفظ ارزش‌های بومی ایجاد ‌کند.

فرهنگ مصرفی؛ در استایل پرپی، لباس‌ها صرفاً جنبه کاربردی ندارند؛ بلکه به‌عنوان نمادی از سبک زندگی مرفه استفاده می‌شوند. این نمادگرایی منجر به ایجاد تقاضای بیشتر برای مصرف‌گرایی می‌شود.

منابع

• «استایل پرپی (Preppy Style) چیست؟»، وب‌سایت مگ‌سارک، تاریخ بازدید: 4 دی 1403ش.
• «استایل پرپی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد»، وب‌سایت بانی مد، تاریخ درج مطلب: 29 مهر 1403ش.
• «استایل پرپی زنانه+ عکس»، وب‌سایت پویااندیش، تاریخ بازدید: 5 دی 1403ش.
• الهی، محبوبه، «لباس به مثابه هویت»، فصلنامۀ مطالعات ملی، سال یازدهم، شمارۀ 2، 1389ش.
• «مد و استایل پرپی (Preppy style) یا تیپ کالج (College style) چیست؟»، وب‌سایت وقت مد، تاریخ درج مطلب: 28 فوریه 2022م.
• «همه چیز درباره سبک پرپی (preppy)»، مجلۀ تخصصی مد و استایل تگ‌مگ، تاریخ درج مطلب: 20 شهریور 1402ش.
• Baldwin، James، “Unraveling The Essence Of Preppy Style: A Comprehensive Guide To Understanding What Is Preppy”، ingallsconveyors website، Date of Published: 19 December 2024.
• “Exploring the Tradition: Why Do We Reserve Specific Outfits for the Church?”، dailyiowan website، Date of Published: 25 April 2024.
• Kim، Dante، “Ultimate Guide to Preppy Clothes (Styles، Trends & Must-Have Pieces) ”، coloranalysis website، Date of Published: 14 August 2024.
• “Preppy Outfit Inspiration”، joules Website، Date of Visit: 29 December 2024.
• “Subcultures and sociology”،haenfler website، Date of Visit: 29 December 2024.
• “The history of preppy style (and why it's still going strong) ”، thegentlemansjournal website، Date of Visit: 27 December 2024.