بلفاروپلاستی

تغییرات قبل و بعد از عمل بلفاروپلاستی

بلفاروپلاستی؛ روشی ناپایدار برای درمان افتادگی پلک و بهبود ظاهر آن.

بلفاروپلاستي یا جراحی پلک، نوعی جراحی‌ زیبایی صورت است که به‌منظور بهبود ظاهر پلک‌ها با حذف بافت اضافی، موجب جمع‌شدن آنها می‌شود و در صورت اجرای نادرست، عوارض خطرناکی در پی دارد.

مفهوم‌شناسی

واژۀ بلفاروپلاستی (blepharoplasty) از دو بخش بلفارون (blepharon) به معنای پلک و پلاست (plast) به‌معنای ساختن، تشکیل شده است. بلفاروپلاستی به معنای ساختن یا ترمیم پلک است و این عمل جراحی به‌صورت سرپایی انجام می‌گیرد.

تاریخچه

برای اولین‌بار در سال ۱۸۱۸م، اصطلاح بلفاروپلاستی به‌منظور درمان و بهبود ظاهر پلک‌های آسیب‌دیده از سرطان پدید آمد. شیوۀ متداول جراحی ترمیمی و زیبایی پلک، با درمان جراحت‌های پلک سربازان در پی جنگ جهانی اول و دوم، پایه‌گذاری شد. درگذشتۀ نه‌چندان دور، بلفاروپلاستی با هدف درمانی انجام می‌شد؛ اما امروزه، بلفاروپلاستی را بیشتر با هدف زیبایی انجام می‌دهند.

کاربرد

بلفاروپلاستی به‌منظور برطرف‌شدن ورم و افتادگی پلک‌ها انجام می‌شود. در حالی‌که انجام دادن بلفاروپلاستی برای پلک پایین و بالا، امکان‌پذیر است، اما به‌دلیل چروک و افتادگی بیشتر پلک بالا، جراحی آن رایج‌تر است.

علل افتادگی پلک

وراثت، افزایش سن، سکتۀ مغزی، جراحی چشم، ضعف عضلات و عصب‌های ناحیۀ چشم، صدمه‌دیدن پلک بر اثر ضربه و یا عادت‌های نادرست مانند استفادۀ مداوم از لنز یا مالیدن چشم‌ها، از جمله عواملی است که منجر به افتادگی پلک‌ها می‌شود.

چگونگی جراحی

در این نوع عمل، جراح پس از بی‌حس‌کردن پلک مورد نظر، از طریق ایجاد برش در ناحیۀ پلک، پوست، عضله و چربی‌های اضافی را تخلیه و درنهایت محل برش را بخیه می‌کند.

انواع بلفاروپلاستی

بلفاروپلاستی با دو هدف انجام می‌شود:

درمانی

در مواردی که شل‌شدن پلک‌ها منجر به اختلال در بینایی فرد شود و یا اینکه فرد به‌صورت ارثی، دچار افتادگی پلک شده باشد، بلفاروپلاستی بنابر نظر پزشک، با هدف درمان انجام می‌گیرد.

زیبایی

در مواردی که مشکلی در دید فرد نباشد و جراحی پلک، به‌منظور جوان‌سازی صورت گیرد، بلفاروپلاستی با هدف زیبایی انجام می‌گیرد.

ماندگاری

عواملی همچون سن، وراثت، شرایط بدن، روش جراحی، تخصص و تجربۀ جراح، مراقبت‌های پس از عمل و سبک زندگی، بر ماندگاری بلفاروپلاستی مؤثر است. به‌طور معمول، ماندگاری جراحی پلک بالا، بین پنج تا هفت سال و ماندگاری جراحی پلک پایین، دائمی است.

اقدامات قبل از بلفاروپلاستی

پیش از انجام بلفاروپلاستی، وضعیت جسمانی فرد با انجام آزمایش‌های لازم مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. مصرف داروهای ضد التهاب، رقیق‌کنندۀ خون، داروهای گیاهی و ویتامین E باید از دو هفته قبل متوقف شود. همچنین، اجتناب از استعمال دخانیات و قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید در این بازه ضروری است. یک شب پیش از جراحی، خوردن و آشامیدن ممنوع می‌باشد. در روز جراحی نیز همراه نداشتن زیورآلات، لنز تماسی و انجام‌ندادن هرگونه آرایش ضروری است. پوشیدن لباس راحت و آزاد و حضور یک همراه برای بیمار توصیه می‌شود.

مراقبت‌های پس از بلفاروپلاستی

در گزارش مراقبت‌های پس از جراحی چشم، مجموعه‌ای از توصیه‌های کاربردی برای تسریع روند بهبودی و پیشگیری از عوارض احتمالی ارائه شده است. مصرف منظم داروهای تجویزشده از سوی پزشک در کنار پرهیز از انجام فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های پرفشار، از جمله نکات مورد تأکید می‌باشد. استفاده از لنزهای تماسی تا دو هفته پس از جراحی متوقف شده و از لمس یا فشار دادن چشم‌ها نیز در این مدت اجتناب می‌شود.

در زمینۀ استراحت، وضعیت خواب به‌گونه‌ای تنظیم می‌شود که فرد به پشت بخوابد و سر در سطحی بالاتر از بدن قرار گیرد. در رژیم غذایی روزهای ابتدایی پس از جراحی، مایعات، سبزیجات، میوه‌های آبدار و غذاهای سبک و آبکی مانند سوپ گنجانده می‌شود.

تا زمان برداشته شدن پانسمان و کشیدن بخیه‌ها، شست‌وشوی صورت انجام نمی‌گیرد. در ۲۴ ساعت نخست پس از جراحی، بسته یخ روی پلک قرار می‌گیرد تا از شدت کبودی و ورم کاسته شود.

همچنین در این دوره، از مصرف دخانیات، قرار گرفتن در معرض دود سیگار و نوشیدنی‌های الکلی پرهیز می‌شود. مطالعه کتاب و نگاه‌کردن به صفحه‌ نمایش‌ تلفن همراه یا تلویزیون در سه روز نخست کنار گذاشته می‌شود و این نوع فعالیت‌ها تا یک هفته به کمترین میزان ممکن می‌رسد.

وضعیت سن افراد برای بلفاروپلاستی

کارشناسان، ردۀ سنی سی و بالاتر را به‌عنوان بهترین سن برای جراحی زیبایی پلک، بیان کرده‌اند. بلفاروپلاستی با هدف درمان، در سنین پایین‌تر ممکن است. در سال‌های اخیر و به‌دلیل تمایل افراد به زیباترشدن، افراد در سنین پایین‌تر نیز، به جراحی پلک گرایش پیدا کرده‌اند.

ممنوعیت

جراحی بلفاروپلاستی برای بیماران خاص، بیماران زمینه‌ای، بیماران چشمی، افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند و یا در ناحیۀ چشم، تاتو و خالکوبی دائمی کرده‌اند، توصیه نمی‌شود.

مزایا

کارشناسان، فوایدی برای بلفاروپلاستی، از جمله بهبود وضعیت چهره، ایجاد ظاهری طبیعی، تقویت اعتماد‌به‌نفس، نیاز نداشتن به بی‌هوشی و بستری، بهبود وضعیت بینایی و ماندگاری بالای آن به‌شرط تجربه و مهارت متخصص، برشمرده‌اند.

عوارض

عوارض احتمالی جراحی پلک بالا شامل سوزش، خارش ناحیۀ چشم، بازماندن چشم به‌هنگام خواب، تاری، احساس خشکی و جمع‌شدگی پوست پلک، حساسیت به نور، خونریزی، انحراف ظاهر چشم‌ها، تغییر رنگ پوست، ایجاد جوش و اسکار (عارضۀ پوستی ناشی از زخم عمیق) در ناحیۀ چشم و بهبودی طولانی‌مدت است.

از دست‌دادن بینایی، شدید‌ترین عارضۀ بلفاروپلاستی است که ناشی از جمع‌شدن خون در خارج از رگ و در ناحیۀ چشم است. درد شدید به‌هنگام پلک زدن و قرینه‌نبودن پلک‌ها و همچنین ایجاد عارضۀ دوبینی و کم‌بینی، ورم، کبودی و عفونت در جراحی هر دو پلک محتمل است.

یکی از عوارض بلفاروپلاستی، کوچک‌شدن چشم‌ها است که به‌دلیل ورم شدید، احساس درد و سفت‌شدن پشت پلک، اسکارهای درون چشم و کم‌دقتی پزشک در خارج‌کردن پوست و چربی اضافی، بروز می‌کند.

عوارض جراحی بلفاروپلاستی، چه جزئی مانند کبودی و ورم و چه جدی‌تر مانند عدم تقارن یا زخم، می‌تواند باعث ناراحتی روانی شود. چون این جراحی برای بهبود ظاهر انجام می‌شود، هرگونه نتیجه نامطلوب ممکن است باعث اضطراب، ناامیدی یا کاهش اعتمادبه‌نفس شود. در مواردی، فرد از ظاهر خود ناراضی شده و از حضور در جمع پرهیز می‌کند. بنابراین، عوارض این جراحی ممکن است بر سلامت روان و کیفیت زندگی فرد اثر بگذارد.

طول درمان

دورۀ نقاهت بلفاروپلاستی برای همۀ افراد یکسان نیست و به وضعیت جسمانی، سن و مراقبت‌های فرد و مهارت و روش جراحی پزشک بستگی دارد. مدت زمان بهبودی پس از بلفاروپلاستی، بین چهار الی شش هفته، متغیر است.

هزینه

هزینۀ جراحی، بسته به نوع پلک، تخصص و تجربۀ متخصص، مرکز تحت درمان، روش جراحی، میزان افتادگی پلک و نیاز به ترمیم آن، متغیر است. هزینۀ جراحی پلک با هدف درمانی تحت پوشش بیمه و هزینۀ بلفاروپلاستی با هدف زیبایی، بر عهدۀ فرد است.

بلفاروپلاستی بدون جراحی

بلفاروپلاستی با روش‌هایی غیر از جراحی نیز امکان‌پذیر است:

با لیزر

در این روش، متخصص با استفادۀ از لیزر co2، بافت‌های اضافی موجود در پلک‌ها را از بین می‌برد. عدم نیاز به برش، بخیه و بستری، دورۀ نقاهت کوتاه و کم عارضه‌بودن، از مزایای این روش است. بلفاروپلاستی با لیزر، برای افراد زیر ۳۵ سال سن، زنان باردار و شیرده، بیماران دیابتی، بیماران پوستی، بیماران سرطانی و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، مجاز نیست.

بلفاروپلاستی با جت پلک

با پلکسر یا جت پلک

بلفاروپلاستی با پلکسر یا جت پلک روشی موقت برای درمان افتادگی پلک‌ها و بهبود وضعیت ظاهری آن‌ها است. در این روش، با تابش پرتو به‌وسیلۀ دستگاهی مخصوص، پوست پلک‌ جمع می‌شود. نتایج استفادۀ از این روش پس از چهار جلسه، نمایان می‌شود و به‌منظور ماندگاری نتیجه، این مراحل باید تکرار شود. ورم‌کردن، قرمزشدن پوست و باقی‌ماندن پرتوهای نقطه‌ای شکل تا حداکثر دو هفته پس از درمان، از عوارض احتمالی این روش است.

با نخ

لیفت (بالابردن) پلک، روشی موقت برای درمان افتادگی پلک است. در این روش، متخصص با بی‌حس‌کردن ناحیۀ مورد نظر و ایجاد برش‌های ریز، پوست پلک را بخیه می‌کند. دورۀ درمان کوتاه، هزینۀ پایین، اثربخشی سریع و عدم نیاز به بستری‌شدن، از مزایای این روش است. ماندگاری پایین، ایجاد حساسیت‌های پوستی، قرینه‌نبودن پلک‌ها و جابه‌جایی پلک در زیر پوست، از معایب این روش است.

قطرۀ چشمی

برخی از قطره‌های چشمی مانند آپراکلونیدین، آفلاگان و آپنیک، موجب انقباض عضلات و رفع موقت افتادگی پلک می‌شود. استفادۀ از این قطره‌ها با تجویز و دستور مصرف پزشک، مجاز است. سرعت اثربخشی اینگونه قطره‌های چشمی بالا است. عوارض احتمالی استفاده از این قطره‌ها، شامل تارشدن بینایی، ورم چشم، خشک‌شدن چشم و ریزش اشک است.

درمان افتادگی پلک در منزل

کارشناسان، انجام حرکات ورزشی مختص چشم را برای تقویت عضلات چشم و درمان افتادگی پلک، مؤثر دانسته‌اند. مالش محل پلک‌ها با دمنوش بابونه، آلوئه‌ورا، ترکیب جو، عسل و تخم‌مرغ، روغن زیتون، روغن زنجبیل، روغن بادام، چای سبز، سفیدۀ تخم‌مرغ، ماسک خیار، ماسک عسل، ماسک زردچوبه و همچنین خواب و تغذیۀ مناسب، برای رفع افتادگی پلک توصیه شده است.

درآمد صنعت زیبایی از عمل جراحی بلفاروپلاستی

جراحی‌های زیبایی در ابتدا به‌منظور جبران و اصلاح عضو صدمه دیده، انجام می‌شد. گذر زمان و بهترشدن وضعیت اقتصادی مردم، موجب گرایش افراد میانسال و مسن به بازسازی و بهبود ظاهر شد. در گذشته، انگیزۀ افراد از جراحی‌های بدن، ترمیم بود؛ اما غالب جراحی‌های عصر حاضر، به‌منظور جوان‌سازی و زیباترشدن، صورت می‌گیرد.

گسترش فردیت، دسترسی آسان به جراحی‌های زیبایی، پیدایش گردشگری و دوران همۀ‌گیری ویروس کرونا و به‌دنبال آن ارتباط‌گیری تصویری افراد و توجه حداکثری به چهره و ظاهر، از عوامل پذیرش عرفی و ترویج صنعت زیبایی در گروه‌های سنی مختلف شد.

طبق گزارشات، بیش از ۸۵ درصد از سهم متقاضیان عمل‌های زیبایی، به خانم‌ها و حدود ده درصد به آقایان اختصاص دارد و در طی سال‌های گذشته، گرایش مردان نیز به زیباسازی، افزایش یافته است. تلاش برای زیبا جلوه‌دادن و تمایل به خودنمایی که براساس فرهنگ جامعه و جایگاه اجتماعی افراد، به شکل‌های مختلف نمود پیدا می‌کند، موجب رونق‌بخشی به نظام سرمایه‌داری شده است.

طی بیست سال گذشته، آمار عمل‌های زیبایی و استفاده از محصولات آرایشی، هشتاد درصد افزایش یافته است. بلفاروپلاستی، جزء رایج‌ترین عمل‌های زیبایی جهان محسوب می‌شود. درآمد حاصل از آن، در سال ۲۰۲۱م، ۳٫۴ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۱م به ۷٫۲ میلیارد دلار برسد. همچنین این جراحی در سال ۲۰۲۱م رشد ۱۸٫۱ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰م داشته است که توقع می‌رود سودآوری آن نیز افزایش پیدا کند.

دلایل گرایش به بلفاروپلاستی

برخی از دلایل فرهنگی و اجتماعی گرایش به بلفاروپلاستی عبارتند از:

۱_ نارضایتی از بدن: تحقیقات نشان می‌دهد که نارضایتی از ویژگی‌های ظاهری، نقش قابل توجهی در گرایش به جراحی بلفاروپلاستی دارد.

۲_ رسانه و فرهنگ سلبریتی‌ها: رسانه‌های اجتماعی - به‌ویژه اینستاگرام و تیک تاک - و مطبوعات پرطرفدار نیز در تمایل به جراحی پلک در میان افراد جوان‌تر، مؤثر هستند. زنان مشهور، مانند کارداشیان‌، بر گرایش زنان به بلفاروپلاستی مؤثر هستند و اغلب آنان به‌دلیل جوان‌تر شدن ظاهر خود، اقدام به جراحی پلک می‌کنند. رابرت داونی جونیور، بازیگر معروف مرد آهنی، آل‌پاچینو، بازیگر معروف پدرخوانده و همچنین آریانا گراند و تیلور سویفت از جمله ستارگانی هستند که جراحی پلک انجام داده است.

۳- گرایش به آرایش: از نگاه برخی متقاضیان بلفاروپلاستی، شل‌شدن پوست پلک، زمینۀ کافی و مناسبی را برای آرایش چشم مهیا نمی‌کند؛ لذا به این جراحی روی می‌آورند.

آمار بلفاروپلاستی در جهان و ایران

در طی سال‌های اخیر، بلفاروپلاستی، جزء پرطرفدارترین جراحی‌های زیبایی بین زنان و مردان است و در سال ۲۰۱۶م، قریب به سیزده درصد از کل جراحی‌های جهان را به خود اختصاص داده است. میزان بالای عمل جراحی چشم و پلک در کشور کرۀ جنوبی و ژاپن، به دلیل تلاش آنها در شبیه‌سازی خود به غربی‌ها است. در ایران نیز، جراحی پلک در رتبه بیستم قرار دارد.

دیدگاه فقهی

از منظر بیش‌تر مراجع تقلید، جراحی زیبایی برای اندام‌های بدن اشکالی ندارد؛ اما اگر منجر به نگاه یا لمس حرام شود، مجاز نیست.

منابع

• «آمار عجیب جراحی زیبایی در جهان!»، وب‌سایت باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: ۱۴ اسفند ۱۳۹۶ش.
• «آنچه قبل از عمل بلفاروپلاستی باید بدانیم»، وب‌سایت دکتر اشراقی، تاریخ بازدید: ۲۹ مهر ۱۴۰۲ش.
• «آیا بلفاروپلاستی درمان دائمی و قطعی برای افتادگی پلک است؟»، وب‌سایت پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، تاریخ درج مطلب: ۶ بهمن ۱۴۰۰ش.
• «از صفر تا صد بلفاروپلاستی»، وب‌سایت بیمارستان بینا، تاریخ بازدید: ۲۳ مهر ۱۴۰۲ش.
• اصلانی، قاسم، «بلفاروپلاستی با لیزر| مزایا، ماندگاری و هزینه»، وب‌سایت کلینیک تخصصی خانۀ سفید، تاریخ درج مطلب: ۲۷ آذر ۱۴۰۱ش.
• اصلانی، قاسم، «عوارض بلفاروپلاستی چیست؟»، وب‌سایت کلینیک تخصصی خانۀ سفید، تاریخ درج مطلب: ۱۱ مرداد ۱۴۰۱ش.
• «با عمل زیبایی پلک (بلفاروپلاستی) بیشتر آشنا شوید»، وب‌سایت پذیرش ۲۴، تاریخ درج مطلب: ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ش.
• «بلفاروپلاستی(جراحی پلک) چیست؟ چه عوارضی دارد؟»، وب‌سایت دلگرم، تاریخ بازدید: ۱۵ مهر ۱۴۰۲ش.
• «بهترین روش درمان افتادگی پلک چیست؟»، وب‌سایت کلینیک صدف، تاریخ درج مطلب: ۱۸ بهمن ۱۳۹۹ش.
• «پلکسر چیست؟ مزایا و عوارض جوانسازی با پلکسر»، وب‌سایت کیوت اسکین، تاریخ درج مطلب: ۱۵ تیر ۱۴۰۱ش.
• «جراحی‌های پلاستیک پرطرفدار بین سلبریتی‌ها »، وب‌سایت الو جراح، تاریخ بازدید: ۶ آبان ۱۴۰۲ش.
• «جراحی پلک یا بلفاروپلاستی چیست و چقدر هزینه دارد؟»، وب‌سایت پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، تاریخ درج مطلب: ۱۱ اسفند ۱۴۰۰ش.
• «جراحی‌های زیبایی اندام»، وب‌سایت اسلام کوئست نت، تاریخ درج مطلب: ۲۰ دی ۱۳۸۵ش.
• «حداقل سن برای بلفاروپلاستی چقدر است؟»، وب‌سایت کلینیک نوین ایرانا، تاریخ درج مطلب: ۲۲ دی ۱۴۰۰ش.
• خداپناه، آیدا، «افتادگی پلک، معضلی در زیبایی چهره»، وب‌سایت دکترتو، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مرداد ۱۴۰۲ش.
• «راحت‌ترین و بهترین روش‌های خانگی درمان افتادگی پلک چیست؟»، وب‌سایت دکتر مسعود جعفری، تاریخ درج مطلب: ۲۷ شهریور ۱۳۹۸ش.
• شاهمرادی، محمدکاظم، «عوارض بلفاروپلاستی چیست و معرفی روش‌های پیشگیری»، وب‌سایت الیزه پلاستیک، تاریخ بازدید: ۲۲ خرداد ۱۴۰۴ش.
• «طول درمان بلفاروپلاستی و نکات مراقبتی پس از آن»، وب‌سایت آنیل کلینیک، تاریخ درج مطلب: ۶ اسفند ۱۴۰۱ش.
• «علت کوچک‌شدن چشم بعد از عمل بلفاروپلاستی»، وب‌سایت تاپ کلینیک، تاریخ درج مطلب: ۳۰ مرداد ۱۴۰۲ش.
• «کدام کشورها بیشترین جراحی زیبایی را انجام می‌دهند؟»، وب‌سایت پایگاه خبری - تحلیلی مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: ۷ اسفند ۱۳۹۷ش.
• «ماندگاری عمل بلفاروپلاستی چقدر است؟»، وب‌سایت کلینیک پوست و مو آفرینش، تاریخ بازدید: ۲۴ مهر ۱۴۰۲ش.
• «ماندگاری عمل پلک چقدر است؟»، وب‌سایت دکتر رجبی، تاریخ بازدید: ۲۴ مهر ۱۴۰۲ش.
• «مراقبت‌های بعد از بلفاروپلاستی»، وب‌سایت کلینیک تخصصی خانۀ سفید، تاریخ بازدید: ۲۹ مهر ۱۴۰۲ش.
• «معرفی تمام روش‌های رفع افتادگی پلک بدون عمل جراحی»، وب‌سایت کلینیک صدف، تاریخ درج مطلب: ۳۰ دی ۱۳۹۹ش.
• «مقایسۀ جراحی زیبایی بینی در آسیا و اروپا و آمریکا»، وب‌سایت دکتر سامی، تاریخ بازدید: ۶ آبان ۱۴۰۲ش.
• نجف‌بیگی، آرش، «لیفت چشم با نخ؛ روشی ایمن برای درمان افتادگی پلک»، وب‌سایت دکتر نجف‌بیگی، تاریخ درج مطلب: ۱۲ مهر ۱۴۰۱ش.
• Alghoul, Mohammed. 2018. “Blepharoplasty: Anatomy, Planning, Techniques, and Safety”, Aesthetic Surgery Journal 6.
• Cherney, Kristeen, ‘’What to Expect from Blepharoplasty”, Healthline website, 3 Nov 2017.
• Clark, Kaitlin, “Blepharoplasty patients are getting younger – here's why”, American Society of Plastic Surgeons website, Date of entry: 17 May 2022.
• Naik, Milind. Honavar, Santosh. Das, Sima. Desai, Savari & Dhepe, Niteen, “Blepharoplasty: An Overview”, Cutan Aesthet Surg Journal 2.
• Sarwer, DB & Whitaker, LA & Wadden, TA & Pertschuk, MJ.1997. “Body image dissatisfaction in women seeking rhytidectomy or blepharoplasty”, esthet Surg 17.
• Shubham, s & onkar, s, “Blepharoplasty Market”, allied marketre search website, Date of visit: jan 2023.
• Subramanian, Nirmala .2008. “Blepharoplasty”, Indian J Plast Surg Journal 41.