بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:
نفقه، مهریه، اجرت شیردهی و اجرت‌المثل کارهای منزل از اموری هستند که مرد موظف است آنها را به زن پرداخت کند.
نفقه، مهریه، اجرت شیردهی و اجرت‌المثل کارهای منزل از اموری هستند که مرد موظف است آنها را به زن پرداخت کند.


نفقه؛ منظور از نفقه تأمین نیازهای روزمرۀ زن است که با شأن و منزلت او تناسب دارد. در قرآن کریم<ref>  [https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_233_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D9%82%D8%B1%D9%87 .سورۀ بقره، آیۀ 233.]</ref> رفع این نیازها را مستلزم رعایت نیکی و به شایستگی می‌داند. لازمۀ این اقدامات، همراهی گشاده‌دستی، خوش‌اخلاقی، خوش‌زبانی و تأمین بی‌منت است. درمقابل، زن هم در هنگام تنگدستی همسر باید صبر پیشه کند و قناعت با همسر را در پیش گیرد.
نفقه؛ منظور از نفقه تأمین نیازهای روزمرۀ زن است که با شأن و منزلت او تناسب دارد. در قرآن کریم<ref>  [https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_233_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D9%82%D8%B1%D9%87 .سورۀ بقره، آیۀ 233.]</ref> رفع این نیازها را مستلزم رعایت نیکی و به شایستگی می‌داند. لازمۀ این اقدامات، همراهی گشاده‌دستی، خوش‌اخلاقی، خوش‌زبانی و تأمین بی‌منت است. درمقابل، زن هم در هنگام تنگدستی همسر باید صبر پیشه کند و قناعت با همسر را در پیش گیرد.


مهریه؛ اخلاق‌مداری در مهریه، به‌معنای پرداخت بدون منت و صداقت در پرداخت آن است. البته این پرداخت زمانی است که مهریه معقول و در شأن زن باشد و مرد توان پرداخت آن را داشته باشد. دین اسلام زنان را برای حفظ خانواده تشویق به بخشیدن مهریه کرده است و برای زن در برابر این بخشش اجر زیادی لحاظ کرده است. اگر در بخشش مهریه مفسده‌ای باشد، زن سفارش به بخشش نشده است؛ چرا که مهریه نوعی حمایت مالی از زن است.
[[مهریه]]؛ اخلاق‌مداری در مهریه، به‌معنای پرداخت بدون منت و صداقت در پرداخت آن است. البته این پرداخت زمانی است که مهریه معقول و در شأن زن باشد و مرد توان پرداخت آن را داشته باشد. دین اسلام زنان را برای حفظ خانواده تشویق به بخشیدن مهریه کرده است و برای زن در برابر این بخشش اجر زیادی لحاظ کرده است. اگر در بخشش مهریه مفسده‌ای باشد، زن سفارش به بخشش نشده است؛ چرا که مهریه نوعی حمایت مالی از زن است.


شیردهی؛ گرچه زن می‌تواند در برابر شیردادن طفل از همسر خود مزد دریافت کند؛ اما به‌لحاظ اخلاقی، با رغبت و بدون چشم‌داشت به مزد، روابط آنها را تحکیم می‌بخشد.<ref> [https://www.farsnews.ir/news/13920405001054/%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 . «همسرداری و اخلاق‌مداری در اسلام»، وب‌سایت فارس پلاس.] </ref>  
شیردهی؛ گرچه زن می‌تواند در برابر شیردادن طفل از همسر خود مزد دریافت کند؛ اما به‌لحاظ اخلاقی، با رغبت و بدون چشم‌داشت به مزد، روابط آنها را تحکیم می‌بخشد.<ref> [https://www.farsnews.ir/news/13920405001054/%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 . «همسرداری و اخلاق‌مداری در اسلام»، وب‌سایت فارس پلاس.] </ref>  
===اخلاق جنسی===
===اخلاق جنسی===
اسلام نیاز و حقوق جنسی زن و مرد را به رسمیت شناخته و ضمن مقدس شمردن نهاد خانواده، زنان و مردان را به تشکیل خانواده و پاسخ‌گویی به نیازهای جنسی در چارچوب خانواده ترغیب کرده است.<ref>  [https://www.mehrnews.com/news/1688730/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8 «رفتار و اخلاق جنسی در آموزه های اسلامی /  توصیه به آراستگی در منزل برای همسران»، خبرگزاری مهر.]</ref>   
اسلام نیاز و حقوق جنسی زن و مرد را به رسمیت شناخته و ضمن مقدس شمردن نهاد خانواده، زنان و مردان را به تشکیل خانواده و پاسخ‌گویی به [[نیازهای جنسی]] در چارچوب خانواده ترغیب کرده است.<ref>  [https://www.mehrnews.com/news/1688730/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8 «رفتار و اخلاق جنسی در آموزه های اسلامی /  توصیه به آراستگی در منزل برای همسران»، خبرگزاری مهر.]</ref>   
حیاء و عفاف، غیرت‌ورزی مردان، وفاداری زن و شوهر نسبت به یکدیگر، پرهیز از بدنمایی، پوشاندن بدن زن از نامحرم، پاکدامنی و منع زنا ، ممنوعیت محدود بودن کامجویی نظری و لمسی به همسر شرعی و قانونی، منع ازدواج با محارم، پرهیز از نزدیکی با زن در ایام عادت، پرهیز از انتشار تصاویر مستهجن، پرهیز از تجردگزینی از اصول اخلاق جنسی به‌شمار می‌روند.<ref>  [https://www.porseman.com/article/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85/114734 «اخلاق حسنه یعنی چه و رابطه ان با رابطه جنسی چیست؟» وب‌سایت پرسمان.]</ref>  
حیاء و [[عفاف]]، [[غیرت در اندیشه عبدالله جوادی آملی|غیرت‌ورزی]] مردان، وفاداری زن و شوهر نسبت به یکدیگر، پرهیز از [[بدن نمایی|بدنمایی]]، پوشاندن بدن زن از نامحرم، پاکدامنی و منع زنا ، ممنوعیت محدود بودن کامجویی نظری و لمسی به همسر شرعی و قانونی، منع ازدواج با محارم، پرهیز از نزدیکی با زن در ایام عادت، پرهیز از انتشار [[نگاه به تصاویر مستهجن|تصاویر مستهجن]]، پرهیز از [[خانه مجردی|تجردگزینی]] از اصول اخلاق جنسی به‌شمار می‌روند.<ref>  [https://www.porseman.com/article/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85/114734 «اخلاق حسنه یعنی چه و رابطه ان با رابطه جنسی چیست؟» وب‌سایت پرسمان.]</ref>  
==وظایف اخلاقی مشترک زوجین==
==وظایف اخلاقی مشترک زوجین==
برخی از اصول اخلاقی که زن و شوهر به‌صورت مشترک ملزم به رعایت آنها هستند عبارت‌اند از:
برخی از اصول اخلاقی که زن و شوهر به‌صورت مشترک ملزم به رعایت آنها هستند عبارت‌اند از:
خط ۲۸: خط ۲۸:
*تربیت فرزند؛ تربیت فرزندان مرهون همکاری زوجین<ref> [https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa925 .«وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر چیست؟»، وب‌سایت اسلام کوئیست.] </ref>  و تقید آنها به آموزه‌های اخلاقی است.<ref>  [http://marefateakhlagi.nashriyat.ir/node/25 .پناهی و شریفی، «بايسته‌های اخلاقی همسران و نقش آن در تربيت فرزندان»، وب‌سایت موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.]</ref>
*تربیت فرزند؛ تربیت فرزندان مرهون همکاری زوجین<ref> [https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa925 .«وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر چیست؟»، وب‌سایت اسلام کوئیست.] </ref>  و تقید آنها به آموزه‌های اخلاقی است.<ref>  [http://marefateakhlagi.nashriyat.ir/node/25 .پناهی و شریفی، «بايسته‌های اخلاقی همسران و نقش آن در تربيت فرزندان»، وب‌سایت موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.]</ref>
*تأمین نیازهای روحی و جسمی همدیگر؛
*تأمین نیازهای روحی و جسمی همدیگر؛
*پرهيز از بدزباني، تندگویی، ترشرويي و سرسنگين بودن؛
*پرهيز از [[بدزبانی|بدزباني]]، تندگویی، ترشرويي و سرسنگين بودن؛
*تمجید نکردن از زن و مرد غریبه در مقابل هم؛
*تمجید نکردن از زن و مرد غریبه در مقابل هم؛
*بیان‌نکردن معایب همدیگر نزد دیگران؛
*بیان‌نکردن معایب همدیگر نزد دیگران؛
خط ۵۰: خط ۵۰:
*آرایش و زیبایی برای همسر و استفاده نکردن از بوی خوش برای غیر همسر؛<ref>  [https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa925 .«وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر چیست؟»، وب سایت اسلام کوئیست.] </ref>
*آرایش و زیبایی برای همسر و استفاده نکردن از بوی خوش برای غیر همسر؛<ref>  [https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa925 .«وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر چیست؟»، وب سایت اسلام کوئیست.] </ref>
*قدردانی شناسی؛
*قدردانی شناسی؛
*قناعت‌داشتن؛ گرایش به مدگرایی افراطی از مصادیق نداشتن قناعت در زندگی است و موجب تضعیف پیوند زناشویی و حتی در مواردی سبب جدایی زوجین می‌شود.<ref>  [https://www.noormags.ir/view/en/articlepage/1792661/%d8%aa%d8%ad%d9%84%db%8c%d9%84-%d8%a7%d8%ab%d8%a7%d8%b1-%d9%88-%d9%be%db%8c%d8%a7%d9%85%d8%af%d9%87%d8%a7-%d9%85%d8%af%da%af%d8%b1%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d9%85%d9%88%d8%b2%d9%87-%d9%87%d8% . حزباوی و دیگران، «تحلیل آثار و پیامدهای مدگرایی در آموزه‌های اسلامی»، 1400ش، ص 107 و 108.]</ref>  از دیگر مصادیق قانع نبودن، مصرف‌گرایی است که ناشی از توجه بیش از حد به مادیات و دنیاگرایی است.<ref>  [https://www.iribnews.ir/fa/news/1358561/%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B1%D8%A7-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8 «مصرف‌گرایی، نظام خانواده را آسیب‌پذیر می‌کند»، خبرگزاری صدا و سیما.]</ref>
*قناعت‌داشتن؛ گرایش به [[مدگرایی افراطی]] از مصادیق نداشتن قناعت در زندگی است و موجب تضعیف پیوند زناشویی و حتی در مواردی سبب جدایی زوجین می‌شود.<ref>  [https://www.noormags.ir/view/en/articlepage/1792661/%d8%aa%d8%ad%d9%84%db%8c%d9%84-%d8%a7%d8%ab%d8%a7%d8%b1-%d9%88-%d9%be%db%8c%d8%a7%d9%85%d8%af%d9%87%d8%a7-%d9%85%d8%af%da%af%d8%b1%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d9%85%d9%88%d8%b2%d9%87-%d9%87%d8% . حزباوی و دیگران، «تحلیل آثار و پیامدهای مدگرایی در آموزه‌های اسلامی»، 1400ش، ص 107 و 108.]</ref>  از دیگر مصادیق قانع نبودن، [[مصرف‌گرایی]] است که ناشی از توجه بیش از حد به مادیات و دنیاگرایی است.<ref>  [https://www.iribnews.ir/fa/news/1358561/%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B1%D8%A7-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8 «مصرف‌گرایی، نظام خانواده را آسیب‌پذیر می‌کند»، خبرگزاری صدا و سیما.]</ref>
==سلوک اخلاقی شوهران==
==سلوک اخلاقی شوهران==
شوهران نیز در قبال همسران‌شان متعهد به رعایت اصول اخلاقی زیر هستند:
شوهران نیز در قبال همسران‌شان متعهد به رعایت اصول اخلاقی زیر هستند:
خط ۵۷: خط ۵۷:
*خوش‌رفتاری و خوش‌رویی؛
*خوش‌رفتاری و خوش‌رویی؛
*ترس از خدا نسبت به رعایت نکردن حق و حقوق اخلاقی همسر؛<ref> [https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa925 .«وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر چیست؟»، وب‌سایت اسلام کوئیست.]</ref>
*ترس از خدا نسبت به رعایت نکردن حق و حقوق اخلاقی همسر؛<ref> [https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa925 .«وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر چیست؟»، وب‌سایت اسلام کوئیست.]</ref>
*غيرت‌ورزی؛ مراقبت و  حمایت از زن، به عفاف و پاکدامنی او کمک می‌کند و نیازهای عاطفی او را تأمین و سلامت اخلاقی او را حفظ می‌نماید. این احساس، به زن امنیت و اعتماد می‌بخشد و محبت و عشق او را به شریک زندگی‌اش افزایش می‌دهد.<ref>  [http://www.morsalat.ir/portal/home/?paper/134515/28551/85289/%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1-%DA%86%D9%87-%D9%88%D8%B8%D8%A7%D9%8A%D9%81%D9%8A-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D9%8A%D9%83%D8%AF%D9%8A%DA%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%8 .«زن و شوهر چه وظايفي نسبت به يكديگر بر عهده دارند؟»، مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی نمایندگی اصفهان.]</ref>  امام علی معتقد است، سخت‌گیری‌های نابجا، انسان درستکار را منحرف و نجابت را از او می‌گیرد و اثرات بدی به جای می‌گذارد.<ref>[https://khazaen.ir/@valiasr-aj/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-31-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85-Y6Q00 . مکارم شیرازی، «شرح نامۀ31 نهج‌البلاغه بخش بیستم»، وب‌سایت خزائن.]</ref>
*[[غیرت در اندیشه مرتضی مطهری|غيرت‌ورزی]]؛ مراقبت و  حمایت از زن، به عفاف و پاکدامنی او کمک می‌کند و نیازهای عاطفی او را تأمین و سلامت اخلاقی او را حفظ می‌نماید. این احساس، به زن امنیت و اعتماد می‌بخشد و محبت و عشق او را به شریک زندگی‌اش افزایش می‌دهد.<ref>  [http://www.morsalat.ir/portal/home/?paper/134515/28551/85289/%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%B1-%DA%86%D9%87-%D9%88%D8%B8%D8%A7%D9%8A%D9%81%D9%8A-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D9%8A%D9%83%D8%AF%D9%8A%DA%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%8 .«زن و شوهر چه وظايفي نسبت به يكديگر بر عهده دارند؟»، مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی نمایندگی اصفهان.]</ref>  امام علی معتقد است، سخت‌گیری‌های نابجا، انسان درستکار را منحرف و نجابت را از او می‌گیرد و اثرات بدی به جای می‌گذارد.<ref>[https://khazaen.ir/@valiasr-aj/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-31-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85-Y6Q00 . مکارم شیرازی، «شرح نامۀ31 نهج‌البلاغه بخش بیستم»، وب‌سایت خزائن.]</ref>
==تأثیر متقابل اخلاق همسران==
==تأثیر متقابل اخلاق همسران==
دلیل موفقیت انسان‌های بزرگ مرهون همراهی، آرامش، تفاهم، درک متقابل و مطابقت روحی آنها با همسرانشان بوده است.<ref> [https://www.beytoote.com/psychology/zanashoe/spouse3-obstruct-progress.html .«همسر، سد راه یا سکوی پیشرفت؟»، وب‌سایت بیتوته.]</ref>  زن و شوهری که دین پایداری نداشته باشند، می‌توانند بر دین و ایمان همسر خود تأثیرگذار باشند. همچنین صفت زشت اخلاقی همسران می‌تواند بر اخلاق دیگری اثرگذار باشد.<ref>  [https://noorlib.ir/book/view/18543/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%D9%84%D9%88%DA%A9?volumeNumber=2&pageNumber=118&viewType=html .مظاهری، سیرو سلوک، 1390ش، ج2،  ص118.]</ref>  
دلیل موفقیت انسان‌های بزرگ مرهون همراهی، آرامش، تفاهم، درک متقابل و مطابقت روحی آنها با همسرانشان بوده است.<ref> [https://www.beytoote.com/psychology/zanashoe/spouse3-obstruct-progress.html .«همسر، سد راه یا سکوی پیشرفت؟»، وب‌سایت بیتوته.]</ref>  زن و شوهری که دین پایداری نداشته باشند، می‌توانند بر دین و ایمان همسر خود تأثیرگذار باشند. همچنین صفت زشت اخلاقی همسران می‌تواند بر اخلاق دیگری اثرگذار باشد.<ref>  [https://noorlib.ir/book/view/18543/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%D9%84%D9%88%DA%A9?volumeNumber=2&pageNumber=118&viewType=html .مظاهری، سیرو سلوک، 1390ش، ج2،  ص118.]</ref>