حمید گلزار (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
مادران اینستاگرامی، یکی از زیرمجموعه‌های اینفلوئنسری هستند که فیلم‌ها، تصاویر و تجارب مادری خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند.<ref> [https://www.isna.ir/news/1402082518383/%D9%87%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 «هجمۀ مجازی علیه سبک زندگی مادران»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> دنبال‌کنندگان، این مادران را کامل و بی‌نقص می‌دانند؛ به‌گونه‌ای که الگو و معیار مقایسۀ سایر مادران هستند.<ref>[https://jwica.ut.ac.ir/article_82284_8f261538eaaa5541f099adb8e46de53f.pdf بیگوند و دیگران، «سوپرمام‌ها و مفهوم مادری در فضای اینستاگرام»، 1400ش، ص141.]</ref> | مادران اینستاگرامی، یکی از زیرمجموعه‌های [[اینفلوئنسر|اینفلوئنسری]] هستند که فیلم‌ها، تصاویر و تجارب مادری خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند.<ref> [https://www.isna.ir/news/1402082518383/%D9%87%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 «هجمۀ مجازی علیه سبک زندگی مادران»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> دنبال‌کنندگان، این مادران را کامل و بی‌نقص می‌دانند؛ به‌گونه‌ای که الگو و معیار مقایسۀ سایر مادران هستند.<ref>[https://jwica.ut.ac.ir/article_82284_8f261538eaaa5541f099adb8e46de53f.pdf بیگوند و دیگران، «سوپرمام‌ها و مفهوم مادری در فضای اینستاگرام»، 1400ش، ص141.]</ref> | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==هویت مادران اینستاگرامی== | ==هویت مادران اینستاگرامی== | ||
مادران اینستاگرامی، الگوی سنتی مادری را در قالبی نوین بازنمایی می‌کنند و با زیبا جلوه دادن مادری سعی می‌کنند الگوی مطلوبی از مادری | مادران اینستاگرامی، الگوی سنتی مادری را در قالبی نوین بازنمایی می‌کنند و با زیبا جلوه دادن مادری سعی می‌کنند الگوی مطلوبی از مادری ارائه کنند.<ref>[https://jwica.ut.ac.ir/article_82284_8f261538eaaa5541f099adb8e46de53f.pdf بیگوند و دیگران، «سوپرمام‌ها و مفهوم مادری در فضای اینستاگرام»، 1400ش، ص139.]</ref> در صفحات مجازی این افراد، مادر بودن بیش از هر چیز دیگری جلوه‌گر است و فعالیت‌های اجتماعی و کاری آنان مطرح نمی‌شود. مادران فعال دراینستاگرام بیشتر خود را در ارتباط با فرزند و در نقش مادری تصویر می‌کنند. معمولاً همسران این مادران اینستاگرامی در صفحات آنان حضور ندارند و فرزندپروری وظیفه‌ای زنانه تلقی می‌شود.<ref>[https://shahraranews.ir/fa/publication/content/1489/18254 اردکانی، «مادران اینستاگرامی، قدرت زنانه در مقابل ساختارهای سنتی»، شهرآرانیوز.]</ref> | ||
==مقابله با مردسالاری در صفحات مادران اینستاگرامی== | ==مقابله با مردسالاری در صفحات مادران اینستاگرامی== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
مادران اینستاگرامی با [[آرایش کودک|آرایش]] متنوع دختران خود و انتشار تصاویر آنها، میل خود به دیده‌شدن را به نمایش می‌گذارند. این نوع نمایش غیرمتعارف، همراه با القای شایستگی و غرور، نشانگر نیاز مادران اینستاگرامی به احترام و توجه است. این مادران با انتشار زیبایی خود و فرزندان خود، به‌صورت ضمنی خود را جذاب و متمایز جلوه می‌دهند. | مادران اینستاگرامی با [[آرایش کودک|آرایش]] متنوع دختران خود و انتشار تصاویر آنها، میل خود به دیده‌شدن را به نمایش می‌گذارند. این نوع نمایش غیرمتعارف، همراه با القای شایستگی و غرور، نشانگر نیاز مادران اینستاگرامی به احترام و توجه است. این مادران با انتشار زیبایی خود و فرزندان خود، به‌صورت ضمنی خود را جذاب و متمایز جلوه می‌دهند. | ||
این مادران، با نمایش چهرۀ ظاهری، شایستگی و سبک زندگی به دو شیوه خودنمایی می‌کنند تا نیاز به دیده شدن را با افزایش پسند و نظرات تحسین‌برانگیز ارضا کنند | این مادران، با نمایش چهرۀ ظاهری، شایستگی و سبک زندگی به دو شیوه خودنمایی می‌کنند تا نیاز به دیده شدن را با افزایش پسند و نظرات تحسین‌برانگیز ارضا کنند. | ||
گروهی از مادران با انتشار نمادهای زندگی جذاب به شیوه‌های مختلف مانند دلدادگی‌های نمایشی، حضور در طبیعت رنگارنگ، گذران اوقات فراغت در مکان‌های عمومی جذاب، حضور در رستوران‌های مجلل و انتشار تصاویر سلفی با افراد مشهور، تلاش می‌کنند تا خود را در زندگی خوشبخت جلوه دهند. | گروهی از مادران با انتشار نمادهای زندگی جذاب به شیوه‌های مختلف مانند دلدادگی‌های نمایشی، حضور در طبیعت رنگارنگ، گذران اوقات فراغت در مکان‌های عمومی جذاب، حضور در رستوران‌های مجلل و انتشار تصاویر سلفی با افراد مشهور، تلاش می‌کنند تا خود را در زندگی خوشبخت جلوه دهند. گروهی دیگر با اشتراک ژست‌های متفکرانه و نمادین از انزوا و تنهایی، خود را مطرح می‌کنند.<ref>[https://ana.ir/fa/news/283725/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86 آب‌روشن، «خودنمایی مادران در صفحات اینستاگرامی کودکان»، خبرگزاری آنا.]</ref> | ||
==نقش نظام سرمایه‌داری در پدیدۀ مادران اینستاگرامی== | |||
به‌دلیل اینکه تصمیم‌گیری برای خرید اقلام موردنیاز منزل و انتخاب اقلامی مانند تخت نوزاد و کالسکه معمولاً امری زنانه است، پدیدۀ مادران اینستاگرامی، به یک تبلیغ بزرگ برای کسب‌وکارها تبدیل شده است. اهمیت این مادران بیش از پیش توسط رسانه‌ها برجسته می‌شود. | |||
یک هنرمند بریتانیایی در سال ۲۰۲۳م، پیدایش بلاگری مادران را نتیجۀ سبک زندگی اشتباه، توهمی، سرمایه‌داری و نژادی دانست که شرکت‌های تجاری آن را به‌عنوان راهی برای امرار معاش زنان در شبکه‌های اجتماعی معرفی کرده‌اند.<ref> [https://www.isna.ir/news/1402082518383/%D9%87%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 «هجمۀ مجازی علیه سبک زندگی مادران»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> | |||
==کلاه‌برداری با عنوان مادران اینستاگرامی== | ==کلاه‌برداری با عنوان مادران اینستاگرامی== | ||
پلیس آگاهی تهران در سال | پلیس آگاهی تهران در سال ۱۴۰۳ش، خبر از دستگیری یک مرد کلاه‌بردار داد که در اینستاگرام، صفحه‌ای با نام مادر ایجاد کرده بود و از زنان بالای شصت سال، به‌بهانۀ نذورات و خیرات برای درگذشتگان کمک جمع‌آوری می‌کرد. این کلاه‌بردار بعد از مدتی به بهانۀ برگزاری مراسم تقدیر، آنها را به مناطق دورافتاده برده و آنها را مورد ضرب‌وشتم قرار می‌داد و با تهدید به انتشار تصاویرشان در فضای مجازی از آنها اخاذی می‌کرد.<ref> [https://www.asriran.com/fa/news/961326/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%BE%DB%8C%D8%AC-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%86%D8%AF «زنانی که در دام «پیج اینستاگرام» افتادند»، وب‌سایت عصرایران.]</ref> | ||
==پیامدهای مادران اینستاگرامی بر کودکان== | ==پیامدهای مادران اینستاگرامی بر کودکان== | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
بزرگ‌ترین دغدغۀ این مادران زیبایی است و دخترانی تربیت می‌کنند که از کودکی، بیش از هر چیز، به آرایش و پوشش توجه دارند. در این صفحات، صحبت از مسائل مهمی مانند نکات تربیتی و روان‌شناسی در پرورش کودک، رشد‌اندیشه، عقل و اخلاق نمی‌شود و مادران اینستاگرامی اقدامی برای تقویت مهارت‌ها و خلاقیت‌های کودک نمی‌کنند. در این صفحات، دختران هرگز به رشد و توسعۀ فردی و فعالیت‌های اجتماعی ترغیب نمی‌شوند.<ref>[https://shahraranews.ir/fa/publication/content/1541/19396 اردکانی، «مادران کاسب کار و کودکان کار اینستاگرامی»، شهرآرانیوز.]</ref> آرایش دختران خردسال و شبیه شدن آنها به مادران خود و مدل شدن آنها برای پست‌های اینستاگرامی باعث ایجاد بحران هویت خاموش در این کودکان می‌شود.<ref> [https://sedayekhavaran.ir/%D9%85%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF%D8%A2%D8%A8-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A8/ «مد اینستاگرامی و سرخاب سفیدآب کودکان به دست مادران»، وب‌سایت صدای خاوران.]</ref> | بزرگ‌ترین دغدغۀ این مادران زیبایی است و دخترانی تربیت می‌کنند که از کودکی، بیش از هر چیز، به آرایش و پوشش توجه دارند. در این صفحات، صحبت از مسائل مهمی مانند نکات تربیتی و روان‌شناسی در پرورش کودک، رشد‌اندیشه، عقل و اخلاق نمی‌شود و مادران اینستاگرامی اقدامی برای تقویت مهارت‌ها و خلاقیت‌های کودک نمی‌کنند. در این صفحات، دختران هرگز به رشد و توسعۀ فردی و فعالیت‌های اجتماعی ترغیب نمی‌شوند.<ref>[https://shahraranews.ir/fa/publication/content/1541/19396 اردکانی، «مادران کاسب کار و کودکان کار اینستاگرامی»، شهرآرانیوز.]</ref> آرایش دختران خردسال و شبیه شدن آنها به مادران خود و مدل شدن آنها برای پست‌های اینستاگرامی باعث ایجاد بحران هویت خاموش در این کودکان می‌شود.<ref> [https://sedayekhavaran.ir/%D9%85%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF%D8%A2%D8%A8-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A8/ «مد اینستاگرامی و سرخاب سفیدآب کودکان به دست مادران»، وب‌سایت صدای خاوران.]</ref> | ||
نقض [[حریم خصوصی]]؛ استفادۀ ابزاری از کودک برای دیده شدن از راه تبلیغ کالاها و برندها نوعی تجاوز به حریم آنها است که آیندۀ کودک را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این کودکان، نمی‌توانند افرادی هدفمند و تلاشگر در جامعه باشند و شخصیت آنها به سمت مصرف‌گرایی و نیازهای کاذب می‌رود.<ref> [https://jamejamdaily.ir/newspaper/item/29831 «مادران اینستاگرامی، کودکان کار مجازی»، وب‌سایت روزنامۀ جام‌جم.]</ref> | نقض [[حریم خصوصی]]؛ استفادۀ ابزاری از کودک برای دیده شدن از راه تبلیغ کالاها و برندها نوعی تجاوز به حریم آنها است که آیندۀ کودک را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این کودکان، نمی‌توانند افرادی هدفمند و تلاشگر در جامعه باشند و شخصیت آنها به سمت [[مصرف‌گرایی]] و نیازهای کاذب می‌رود.<ref> [https://jamejamdaily.ir/newspaper/item/29831 «مادران اینستاگرامی، کودکان کار مجازی»، وب‌سایت روزنامۀ جام‌جم.]</ref> | ||
==پیامدهای پدیدۀ مادران اینستاگرامی== | ==پیامدهای پدیدۀ مادران اینستاگرامی== | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
انتشار تصاویر غیرواقعی و بازسازی‌شده از زنان برای جلب دنبال‌کننده و کسب پسند، علاوه بر اینکه با آموزه‌های دینی و حفظ [[عفاف]] و [[آثار روانشناختی حجاب|حجاب]] منافات دارد، حریم شخصی آنها را نیز نقض می‌کند. | انتشار تصاویر غیرواقعی و بازسازی‌شده از زنان برای جلب دنبال‌کننده و کسب پسند، علاوه بر اینکه با آموزه‌های دینی و حفظ [[عفاف]] و [[آثار روانشناختی حجاب|حجاب]] منافات دارد، حریم شخصی آنها را نیز نقض می‌کند. | ||
انتشار تصاویر فیلترشدۀ زنان موجب ایجاد اعتمادبه‌نفس کاذب و بروز اختلالات روحی و روانی مانند [[خودشیفتگی جنسی|خودشیفتگی]] در آنها می‌شود. مادران فعال در اینستاگرام از افزایش نگرانی، ناامیدی، خودکم‌بینی، پرخاشگری و [[افسردگی]] به‌عنوان مهم‌ترین آسیب‌های روانی یاد کرده‌اند. | انتشار تصاویر فیلترشدۀ زنان موجب ایجاد اعتمادبه‌نفس کاذب و بروز اختلالات روحی و روانی مانند [[خودشیفتگی جنسی|خودشیفتگی]] در آنها می‌شود. مادران فعال در اینستاگرام از افزایش نگرانی، ناامیدی، خودکم‌بینی، پرخاشگری و [[افسردگی]] به‌عنوان مهم‌ترین آسیب‌های روانی یاد کرده‌اند. این پدیده، در بی‌ارزش تلقی شدن ازدواج، مادری، تضعیف نقش مادری، همسری و فردگرایی مؤثر است.<ref> [https://www.shakhesabz.ir/news/408956/%D8%AA%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85-%E2%80%8F «تضعیف نقش مادری و همسری در اینستاگرام»، وب‌سایت شاخۀ سبز.]</ref> | ||
این پدیده، در بی‌ارزش تلقی شدن ازدواج، مادری، تضعیف نقش مادری، همسری و فردگرایی مؤثر است.<ref> [https://www.shakhesabz.ir/news/408956/%D8%AA%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85-%E2%80%8F «تضعیف نقش مادری و همسری در اینستاگرام»، وب‌سایت شاخۀ سبز.]</ref> | |||
جست‌وجوی اطلاعات لازم برای فرزندپروری از اینترنت و برقراری ارتباط با مادران دیگر در فضای مجازی، مرزهای بومی و سنتی را در ایفای نقش‌ها ترکیب کرده و موجب تقلید از الگوهای موجود در شبکه‌های اجتماعی می‌شود. | جست‌وجوی اطلاعات لازم برای فرزندپروری از اینترنت و برقراری ارتباط با مادران دیگر در فضای مجازی، مرزهای بومی و سنتی را در ایفای نقش‌ها ترکیب کرده و موجب تقلید از الگوهای موجود در شبکه‌های اجتماعی می‌شود. | ||
| خط ۹۱: | خط ۸۹: | ||
کارشناسان معتقدند که مادران اینستاگرامی، بیشتر به تکرار تصاویر تبعیض جنسیتی، طبقه‌گرایی و نژادپرستی می‌پردازند که در اعماق زندگی آمریکایی‌ها نفوذ کرده است. این مادران در تلاش هستند تا تصویری زیباشناسانه از نقش پدری و مادری به نمایش بگذارند. | کارشناسان معتقدند که مادران اینستاگرامی، بیشتر به تکرار تصاویر تبعیض جنسیتی، طبقه‌گرایی و نژادپرستی می‌پردازند که در اعماق زندگی آمریکایی‌ها نفوذ کرده است. این مادران در تلاش هستند تا تصویری زیباشناسانه از نقش پدری و مادری به نمایش بگذارند. | ||
نتایج پژوهشی بر | نتایج پژوهشی بر ۴۶۴ مادر که مام‌فلوئنسرها را دنبال می‌کردند، نشان داد که ایده‌آل‌سازی مادری در شبکه‌های اجتماعی با تجارب بالقوۀ منفی کاربران مرتبط است و موجب افزایش حسادت می‌شود.<ref> [https://www.isna.ir/news/1402082518383/%D9%87%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 «هجمۀ مجازی علیه سبک زندگی مادران»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> | ||
==مواجهه با پدیدۀ مادران اینستاگرامی== | ==مواجهه با پدیدۀ مادران اینستاگرامی== | ||
